Microsoft Word Conf-селекция rtf

ТАТҚИҚОТ НАТИЖАЛАРИ. Шўрланган тупроқ шароитида 183 та ўрганилган буғдой 
намуналарининг 63 таси тажрибада ёмон кўрсатгичларга эга бўлганлиги учун тажрибадан чиқарилди. 
Буғдойнинг униб чикиш холатиги тупроқнинг шўрланиш даражаси таьсири кузатилди (1-жадвал).
Шўрланмаган агрофонда даладаги унувчанлик 84,0 -88,2% ни ташкил қилган бўлса, шўрланган 
агрофонда бу кўрсаткич 72,5-79,5% бўлганлиги кузатилди. Шўрланган ва шўрланмаган агрофонлар 
ўртасидаги фарк ўсимлакларнинг қишлаб чиққандаги ва пишаш давридаги сони бўйича хам кузатилди. 
Уруғларнинг унуб чикиб тупланиш жараёнида буғдой нав намуналаридан бирламчи илдиз
системаси тез интенсив ўсадигинлари “Anza”, “Cham-1” , “Arrebane”, “Cook”, ва “Pavon-76” эканлаги 
аниқланди. Илдиз системаси яхши ривожланган нав намуналарининг ўсиш ва ривожланиши ҳам нисбатан 
юқори бўлганлиги кузатилди. Тажрибада шўрланган тупроқ шароитига нав намуналарининг реакцияси 
бир хил эмаслиги аниқланди. Бошоқнинг узунлигига шўрланган тупроқнинг таьсири махсулдорликнинг 
бошқа кўрсатгичларига нисбатан кам бўлиб нав намуналари орасидаги фарқ 0,3-1,0 см оралиғида бўлди. 
Шу билан биргаликда бошоқдагидонлар сони ва вазни сезиларли даражада ўзгариши 
аниқланди.Тупроқнинг шўраланишига буғдой нав ва намуналарининг чидамлилиги 1000 дона дон вазни 
бўйича яққол номоён бўлди. Бунда шўраланган тупроқ муҳитида барча ўрганилган нав намуналарининг 
дон вазни камайиши кузатилади. 
Шу билан биргаликда бу кўрсатгичнинг камайиши генотипга боғлиқлиги аниқланди. Бу кўрсатгич 
бўйича нав намуналари ўртасидаги фарқ 0,8 г дан 6,2 г гача бўлди. Бошоқдаги донлар сони, вазни, 1000 
дона дон вазни шўраланган тупроқ шароитида шўраланмаган агрофонга нисбатан кескин фарқ қилади. 
Пуч ва тўлишмаган донлар сони шўрланган вариантда кескин кўпайиб кетганлиги кузатилди. Доннинг 
ялтироқлик кўрсатгичи нав намуналарида 76% дан 93% оралиғида бўлиб, навлар орасида 
ўзгарувчанликнинг мавжуд эканлигини билдиради (2 жадвал). 
 

---

11
1-жадвал. Кузги юмшок буғдой нав намуналарининг ҳар хил даражада шўрланган тупроқ