|
www.ziyouz.com
kutubxonasi
109
Ocherkni tezlatishni aytishyapti, ocherkni kutishyapti. Balki bu muhim mavzuda bir turkum ocherklar
yozarman. Agar niyatim yo‘ldoshim bo‘lsa, shoyad doimiy ishlash uchun shu gazetada qoldirishar.
Lekin, bu haqda gapirishga vaqt erta. Muhimi, ertaga yozishga o‘tiraman. Safarda atay hech narsa
yozib bormadim. Hammasini bir chekkadan xotirada tiklashga to‘g‘ri keladi.
Nima qilganda ham, og‘u tarqatganligi uchun og‘ir va adolatli, qonuniy jazosini kutayotgan
choparlarning taqdirlariga men beparvo qarayolmayman. Ularni qismati achchiq va o‘ngmagan tirik
odamlar deb bilaman. Ayniqsa, Lyonkaga achinaman. Bolakay xarob bo‘lyapti. Bu yerda yana o‘sha
axloqiy masala ko‘ndalang bo‘lib turadi. Bu haqda sen bilan ko‘p gaplashganmiz, Inga. Sen mutlaqo
haqsan, Inga, Yer kurrasining har qanday nuqtasida ro‘y bergan har qanday insonning har qanday
jinoyati, har qanday yovuzligi, garchi biz bundan bexabar bo‘lsak-da, va garchi biz bundan juda
yiroqda tursak-da, va bu haqda hech narsa bilishni istamasak-da, bari bir barchamizga taalluqlidir.
Yashirib o‘tiradigan joyi yo‘q, goho masxara qilib kulib qo‘yamiz: qaranglar-a, bizning raqiblarimiz
qanday ahvolga tushishibdi, deymiz. Lekin, gazetalar mamlakatimizdan tashqarida bo‘layotgan
jinoyatlar haqida yozib to‘g‘ri kilishadi, buning o‘ziga yarasha chuqur ma’nosi bor. Zotan, dunyoda
inson yelkasiga tushgan barcha og‘irchiliklarning o‘z muvozanati mavjud, koinotda birdan-bir
fikrlovchi xilqat — bu odam va ularning mana shu xislatlari,— biz buni istaymizmi, istamaymizmi,
ularni bir-birlaridan o‘zaro ayirib turgan barcha narsalardan ko‘ra afzalroqdir. Barcha qarama-
qarshiliklarimizga qaramasdan, biz oxir-oqibat ana shunga kelamiz. Yer yuzida aql-idrok tantanasi shu
bo‘ladi. Inga, shundan g‘oyatda xursandmanki, meni hayajon va tashvishga solayotgan narsalar haqida
senga bemalol yozishim mumkin, chunki, meni tushunasan, men bunga aminman. To‘xtovsiz xatlar
yozaverib, joningga tegib ketamanmi deb, qo‘rqaman. Nima qilay, yozmay turolmayman, iloji yo‘q,
aks holda chidayolmayman. Fikru hayolim senda, doim sen bilan bo‘lishni istayman, Goho qaniydi,
yana Mo‘yinqumga borib qolsam, mototsiklda Uchquduqqa kelganingni ko‘rsam, men sho‘rlik
xudojo‘y fikri jadidni bir qarashda asiru mubtalo etganingni his qilsam, deyman. O’shanda seni ko‘rib,
shu qadar lol qolgan edimki, hali-hanuzgacha eslasam, yuragim gursillab urib ketadi, o‘zimni qo‘ygani
joy topolmay qolaman. Odam buni aytishga ham hatto, xijolat chekadi. Sen zamonaviy liboslarda
misoli oydan tushgan ilohaday bo‘lding...
Mana shularni eslab o‘tirarkanman, o‘shanda, choparlar bilan to‘qnashganlarimda inson azob-
uqubatlari toshu-tarozusida mayli, zig‘ircha bo‘lsa-da, yomonlik kamayib, yaxshilikning hissasi
andakkina ko‘payishiga xizmat qilolmaganimdan o‘kinaman. Ular Xudodan qo‘rqadilar, deb
o‘ylovdim. Lekin ularning xudosi pul ekan. Mana hozir o‘sha chopar bolalarga qanday yordam
berishim mumkin, degan fikr meni qiynaydi. Takdir ekan, ularga duch keldim, ular o‘rtasida bo‘ldim.
Men avvalo tavba-tazarruni nazarda tutyapman. Men ularga tavba yo‘lini ko‘rsatmoqchi edim. Tavba
— insoniyat ruhiyati tarixining eng ulug‘ ne’matlaridandir. Bizning kunlarda uning sariq chaqachalik
e’tibori qolmadi.
Hozirgi zamon kishisining ma’naviy dunyosidan u tamomila badarg‘a qilindi. Lekin odam tavba-
tazarrusiz odam bo‘lishi mumkinmi? Xoh xatti-xarakatda, xoh, o‘y-fikrlarda, xoh o‘zini qiynab
o‘rtanishlarda, xoh iztirob, pushaymonliklarda aybi, xatosini tan olib, larzaga tushmog‘i va ko‘zi
ochilmog‘isiz inson — inson bo‘larmidi?.. Haqiqatning yo‘li — kamolotga erishmoqlikning kundalik
yo‘lidir...
O, Xudoyim, yana o‘sha eski gapga tushib ketibman-ku! Meni kechir, Inga. Yuragim toshib
ketyapti, chunki faqat seni o‘ylayman. Nazarimda, senga aytishim kerak bo‘lgan gaplarning yuz
mingdan birini ham aytib ulgurolmayotgandayman...
Qaniydi, seni tezroq, tezroq ko‘ra qolsam, axir mundoq o‘ylab qarasam, ko‘rishmaganimizga bir
hafta bo‘libdi...
Juda, juda sog‘indim. Dilim tinmasdan o‘rtanadi. Boshqa hamma hayot tashvishlari men uchun o‘z
qimmatini yo‘qotdi, hech narsaga arzimaydigan narsa bo‘lib qoldi, ajoyib...»
Do'stlaringiz bilan baham: |
