Microsoft Word Boymur\340tov tm

iplarning chiziqli zichligi ortib ketsa ularning to'qimada joylashish zichligi kama- yadi. Arqoq ipining bunday joylashishi ularning diametri notekisligini to'qima

yuzasida sezilmasligi olib keladi.

5.1. To'qima rostlagichlari

To'qima rostlagichlarini pozitiv va negativ turlarga bo'linadi. Pozitiv reg- ulyatorlar uzlukli va uzluksiz rostlagichlarga bo'linadi (5.3-rasm).



5.3-rasm. To'qima rostlagichlarini turlari

Negativ to'qima rostlagichlari tanda ipi tarangligiga bogliq holda ishlaydi. Pozitiv to'qima rostlagichlari esa dastgoh mexanizmlari tomonidan majburan hara- katga keltiriladi.

To'qima rostlagichlarining ishlash printsipiga qarab ular majburiy hara- katlanuvchi va kuch ta'sirida harakatlanuvchi bo'lishi mumkin.

Majburiy harakatlanuvchi to'qima rostlagichlarida to'qima rostlagichi maxsus uzatmadan majburiy harakat olib, dastgoh bosh valining xar bir aylan- ishida rostlagich tortib olgan to'qima uzunligi o'zgarmas bo'ladi. Bunday

rostlagichlar to'qimada bir tekis taqsimlangan arqoq joylashishini hosil qiladi.

Kuch ta'sirida harakatlanuvchi to'qima rostlagichlari ularga ta'sir eta- yotgan kuch ta'sirida harakatlanadi. Dastgoh bosh valining xar bir aylanishida tortib olinayotgan to'qima uzunligi uning tarangligi, ya'ni arqoq ipining diametriga