Microsoft Word Bolalar nevrologiyasi end doc

Alohida klinik shakllari 
Nevropatiya – bu alohida periferik nervlarning zararlanishi bo‘lib, 
funksiyalarining buzilishi bilan namoyon bo‘ladi. Nevropatiyalarda 
patomorfologik o‘zgarishlar parda va o‘q silindrda bo‘ladi. Kasallikning belgisi 
periferik nervlarning funksiyasiga bog‘liq. Ulardan ko‘pchiligini tarkibida 
xarakatlantiruvchi, sezuvchi va vegetativ tolalar bo‘lganligi sababli 
nevropatiyalarda parezlar, atrofiyalar, hamma turdagi sezgini yo‘qolishi va 
vazamotor-trofik buzilishlar kuzatiladi. Ko‘pincha nevropatiyalar og‘riq va 

---

 275
parezteziyalar bilan boshlanadi. Boshida yuzaki sezgi yo‘qoladi keyinchalik esa 
periferik parezlar va chuqur sezgini yo‘qolishi kuzatiladi.
Har bir nervning zararlanishi o‘ziga xos klinik manzaraga ega. Xidlov 
nervining shikastlanishi bir tomonlama anosmiya bilan, ko‘z nervining 
shikastlanishi ko‘rish o‘tkirligining pasayishi, ko‘ruv maydonining o‘zgarishi bilan 
namoyon bo‘ladi. Ko‘zni harakatlantiruvchi, uzoqlashtiruvchi nervlar 
zararlanganda, ko‘zni harakatlari buziladi; uch shoxli nerv zararlanishi sezgi 
buzilishlar, chaynov mushaklarini parezi bilan kechadi. Agar patologik jarayon yuz 
nervida yuz bersa – unda mimika mushaklarining paralichi rivojlanadi, agar 
eshituv-chig‘anoq nervi shikastlansa- eshitish pasayadi va muvozanat buziladi. Til-
yutqin va adashgan nerv zararlanganda yutish, fonatsiya, artikulyatsiya va ta’m 
buzilishlari kuzatiladi. Qo‘shimcha nerv zararlanganda boshni harakatlari 
chegaralanadi. Til osti nervi shikastlanganda esa til zararlangan tomonga 
qiyshayib, til mushaklarining gipotrofiyasi ro‘y beradi. Patologik jarayon 
diafragma nervida bo‘lsa–xansirash, qovurg‘alar orasida og‘riqlar kuzatiladi.
Oraliq nervning nevropatiyasida qo‘l panjasini 1-3 chi barmoqlarini 
bukilishini buzilishi. Panjaning ichki radial tomonida sezgini yo‘qolishi bilan 
xarakterlanadi. Tirsak nervining nevropatiyasida 3-5 barmoqlarda bukish, bir-
biriga birlashtirish buziladi, atrofiya va panja deformatsiyasi kuzatiladi. Bilak nervi 
nevropatiyasida – panja va barmoqlarning yozishni buzilishi, kaft orasida 
sezgining pasayishi bo‘ladi. O‘tirg‘ich nervini zararlanishi oyoqlarda og‘riqlar, 
holsizlik, hamda boldir va tovonda sezgini buzilishi bilan namoyon bo‘ladi. Kichik 
boldir nervi jarohatlanganda – tovonda yurish buziladi va tovonni bukuvchi 
mushaklarini parezi kuzatiladi. Endi har periferik nervni shikoyatlanishi alohida 
alohida ko‘rib chiqamiz.