Microsoft Word bmi b. Boltaev doc

2.4. Ma’lumotlarni zichlashtirish vositalari, arxivatorlar. 

 

Fayllarni arxivlash. Arxivatorlar. Kompyuterda ishlaganda shunday 

xolatlar yuzaga keladiki, kattik diskdan xech kanday faylni uchirmagan xolda, joy 

bushatish talab kilinadi, yoki disketa xajmidan kattaroq hajmga ega bo’lgan 

fayllarni disketaga yozish zarurati tugiladi. Bunday holatlarda arxivator-dasturlar 

bizga yordam beradi. [13]. [14], [19]. 

Arxivatorlar- bu shunday dasturlarki, ular yordamida bir yoki bir necha 

fayllarni yagona fayl - arxivga kichraytirish imkoniyati mavjud bo’ladi. 

Fayl-arxiv - hajmi, uning tartibiga kiradigan fayllar hajmdan kichik bo’ladi. 

Arxivning ixchamlanish darajasi fayl tiliga bog’liq, masalan, Word matn 

muxaririning barcha versiyalarining matinli fayllari, grafikaviy formatga ega 

bulgan fayllar va dasturlar fayllariga nisbatan yaxshirok arxivlanadi. 

Fayllarni kichraytirish va arxiv fayllarini ochish- murakkab jarayon emas. 

Avvalo bo’sh fayl-arxiv yaratiladi va nomlanadi, so’ngra kichraytirish lozim 

bo’lgan fayllar tanlanadi va arxivatorga ularni arxivga ko’yish hakida buyruk 

beriladi. 

Arxivator-dasturi belgilangan fayllar nusxasini arxivlab, sikilgan xolda 

arxivga joylashtiriladi. Endi arxiv nusxasini disketaga yozish mumkin, yoki qattiq 

diskda joy bushatish maksadida faylarning asl nusxasini o’chirib tashlash mumkin. 

Arxiv arxivlashtirilgan fayllarni ochish jarayoni xam oddiy. Arxivator- dasturi 

yordamida arxiv tarkibiga kiruvchi fayllar ro’yxatini ko’rish mumkin. Kerak 

bulgan fayllarni ochish xakida xam ularni belgilangan holda komanda berish 

mumkin. Bu xolda ochilgan fayllarning nusxasi arxivlashgan xolda arxivda 

qolaveradi va ular maxsus komanda berilgan holdagina uchirilishi mumkin. 

Arxivator- dasturlaridan foydalanish Internet tarmogining foydalangan xolda 

ham talab etilishi mumkin. Ayrim fayllarni tarmoq orqali uzatish vaqtini 

qisqartirish maqsadida, ular Internetga arxiv shaklida joylashtiriladi. Ko’p hollarda 

bular dasturlar fayllari, xamda Word matn muharriri va MS Excel elektron jadval 

---

 

 

23

muharriri formatidagi hujjat faylidir. 

Amalda juda ko’p turli tipdagi arxivlar va undan ortiqroq ular bilan 

ishlaydigan arxivator-dasturlar mavjud. Ko’p hollarda .zip, .arj formatidagi 

arxivlar, oxirgi paytlarda esa .rar formatidagi arxivlardan foydalanilmoqda. 

Arxivator-dasturlardan esa Windows operatsion tizimida ko’proq WinZip va 

WinRAR dasturlari qo’llanilmoqda.