Microsoft Word billur qandillar ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
26
қолиш истаги — ҳаммасини йиғиштириб қўйди. Зотан, шампанхон тўрадан бошқа истак 
қолмади унда. 
Нилуфар мияси ғовлаб кетаётганини сезиб, санчиб оғриган чакка томирларини силади, бир 
нуқтага тикилиб, узоқ ўтирди. У ўйлаётган ўйларининг бутун адолатсизлигини тушунар, эрини 
эмас, ўзини айблаши кераклигини сезар, бироқ аламли ўйлар гирдобидан чиқолмас эди. Қандай 
чиқсин, ахир... 
Сўнгги пайтларда Бегимқул яна бир қилиқ чиқарди: ҳар куни бўлмаса ҳам, ҳафтада бир-
икки марта навбатсиз газ олиш пайида юрганлар зиёфатини еб келадиган бўлди. Бу 
зиёфатлардан у доим ширакайф бўлиб, ўз ибораси билан айтганда, «гижинглаб» келар, ҳар 
сафар магнитофон қўяр, Нилуфар уйда китоб ўқиб ўтирган бўлса китобини, бошқа иш билан 
банд бўлса ишини қўлидан олиб, дарҳол ўйинга туширар: «Қўйинг шу китоб-питобингизни! 
Давр келибди ўйнаб қолайлик-да, бу беш кунлик дунёда, акаси жонидан!» деб, уйни бошига 
кўтариб кулар, ўзиям рақсга тушиб, «жиннилик»лар қиларди. Энг даҳшатлиси — бундай 
пайтларда Нилуфар истасин-истамасин эрининг айтганини қилишга мажбур бўлар, у кулса 
кулар, ўйна деса ўйнар, чунки «гижинглаб» қайтган кунлари унинг айтгани-айтган, дегани-
деган бўлмоғи керак, акс ҳолда ҳазиллари қаҳрга, ёлғон жиннилиги чин жинниликка айланар 
эди!.. 
Ҳа, энди ўйлаб қараса Нилуфар эрига бир оғиз гап қайтаролмайдиган, у нима демасин 
ҳаммасига, ҳатто энг тубан истаклари, бачканаликлари, жинниликларига ҳам лом-мим 
деёлмайдиган бир бечорага айланиб қолибди! Нилуфар буни аллақачон сезар, сезиб ич-ичидан 
эзилиб юрар, бироқ, ҳеч кимга билдирмай, дардини ичига ютиб келарди. У ўзининг қанчалик 
ғариб, қанчалик аянчли аҳволга тушиб қолганини фақат бугун, тўқсон сўм эмас, тўққиз юз сўм 
топиб беришга қодир эрининг Ҳикматиллога қилган пастлигини кўргандагина билди, бу 
тубанликни кўриб туриб, бир оғиз бир нима деёлмагандагина тушунди... 
Ё тавба! Зеби-зийнат ҳақида ё бирорта қимматбаҳо буюм ҳақида гап кетганда пулнинг юзига 
қарамайдиган эрининг бунчалик хасислигини ҳам Нилуфар бугун кўрди, кўрди-ю, бир оғиз 
эътироз билдиришга, «Сиздан бошқа кимга боради бу бечора, ёрдам бериб юборинг!» дейишга 
қурби етмади! Эрининг кўнглига бошқа нарса келишидан, рашк қилишидан қўрқиб, оғиз 
очолмади!.. Эрининг инсон шаънига номуносиб бу иши, бу хасислигидан вужуд-вужудигача 
қақшаб, дод деб юборай деса-ю, бир оғиз бир нима деёлмаса!.. Бундан ортиқ хорлик, бундан 
ортиқ ғариблик борми? 
Бечора Ҳикматилло! У нима қилдийкин? Қарз сўраб кимга бордийкин?.. 
Йўқ, у бечора эмас! Йигит киши бир йўлини топгандир. Бечора деб уни, Нилуфарни айтса 
бўлади! 
Начора, Нилуфар ҳаётда қанчалик янглишганини боя Ҳикматиллони кўргандагина, унинг 
болаларча самимият билан жавдираб турган кўзларига кўзи тушгандагина тушунди, тушунди-ю, 
юрагида кўтарилган тўфонни зўрға босиб олди. Кейин, Ҳикматиллода ҳам қандайдир ўзгариш 
рўй берганини, у ҳам тўсатдан маъюсланиб, индамай қолганини сезганида эса ёдидан чиққан 
эсдаликлар қайтадан ёпирилиб келиб, бир зумда иссиқ кўз ёшига айланди-ю, томоғини ғип 
бўғиб олди. Ҳа, боя овқат пишириб, уйга кириб-чиқиб юрган, ҳатто Ҳикматилло билан 
гаплашишга уриниб кўрган Нилуфар бурунги Нилуфар эмас, унинг сояси эди, холос... 
Ҳақиқатан, у бурунги Нилуфарнинг, қизлик чоғларида бутун бир техникум йигитлари шайдо 
бўлган, ҳам шаддод, ҳам мулойим, самимийларга самимий, дағалларга дағал бўла оладиган 
мағрур Нилуфарнинг қуруқ бир сояси, қудратли ҳўжайинининг тилсиз бир чўриси! Акс ҳолда, 
боя эрини инсофга чақирмасмиди? Эри одамгарчилик қилишни истамаган бўлса, унинг ўзида 
ҳам пул бор эди-ку. Худди меҳмонхонадагидай яна бир қандил оласан деб, бир ҳафта олдин эри 
берган уч юз эллик сўм пул шкафда турган эди-ку? Шу пулни эрининг эсига солса бўлмасмиди? 
Шкафдаги пул эсига тушиши билан Нилуфар ўрнидан сакраб турди-ю, югурганича 

---

Одил Ёқубов. Биллур қандиллар (қисса)