Microsoft Word babajanov farhodjon

 
1.3 Ionlarni saqlash kamerasida tarqalishini o’rganish. 
 
Saqlash omborida havo bir tekis ionlashuvi zarur, havoda ionlar 
konsentratsiyasi yetarli bo’lmasa mahsulotda modda almashinuv jarayoni 
tezlashib ketishi mumkin, havo ionlari konsentratsiyasi 10
5 
ion/m
3
 dan yuqori 
bo’lishi zarur. Omborda bir tekis yuqori ionlar konsentratsiyasi bo’lishini 
nazorat qilinadi. Buning uchun ionizatorlar to’g’ri joylashtirilishi, ular orasidagi 
masofa me’yoridan ortmasligi zarur. Bino ichida ionizatordan uzoqlashganda 
havo ionlar konsentratsiyasining o’zgarishi kuzatiladi. Havo ionlari hajmiy 
konsentratsiyasi optimal qiymatlaridan past bo’lmasligi uchun optimal masofada 
ikkinchi ionizatorlar o’rnatildi. Texnologik talablar darajasida ionlar 
konsentratsiyasi bo’lishi ta’minlandi. Ionizator ionlashtirish zonasida 

---

25 
 
10
13
….10
14
 ion/m
3
ionlar hosil qiladi. Ionlar konsentratsiyasi ionlar oqimi 
yo’nalishida 0,5; 1; 1,5; 2; 2,5; 3; 4m masofada o’lchab ko’rildi.(1.2-jadval). 
O’lchovlar ventilyator ishlab turganida va ventilyatorlarsiz bajarildi. Olingan 
natijalar jadvalga yozib borildi.  
1.2-jadval. 
 
Ionlar sonining masofaga bog’liqligi quydagi ifoda bo’yicha 
aproksimatsiya bo’ladi: 
n
i
=n
o
e-
AL
+n
e                      
(1.6). 
Bu yerda: n
i
-i-nuqtada ionizatordan L masofada ionlar konsentratsiyasi; 
n
o
-ionizator elektrodlari orasidagi ionlar konsentratsiyasi  
n
e
-tabiiy ionlar (havodagi) konsentratsiyasi 
A-muhit koeffitsienti, mikroiqlimga va havo ifloslanish darajasiga bog’liq 
koeffitsient. 
L-ionizatordan nazorat nuqtasigacha bo’lgan masofa. 
Xonada havoning ionlashtirish notekisligi 83,5% ni tashkil qildi, ya’ni 
xonadagi turli nuqtalarda ionlar konsentratsiyasi 0,76*10
13 
dan 0,94*10
3
 ion/m
3 
gacha o’zgardi. Bunda ionizatorlar orasidagi masofa 2-2,5 metr bo’ldi.(1.3-
rasm). 
Izlanishlarda xona havosining ionlari konsentratsiyasi mahsulot yo’qligida 
va xonaga to’liq mahsulot qo’yilganidan so’ng o’lchanadi. 
L,m              Ionizatorlar orasdagi 
masofa, m 
0,5 1  1,5 2  2,5 3  4 
3
6
m
ion
ion
          Ventilyatsiya bilan 
40 37  22 14 7,5 4,5 1,9 
3
m
ion
ion
            ventilyatorsiz 
31 15  6  2,5 1  0,4 0,06 

---

26 
 
 
1.3-rasm. Havo ionlarining saqlash kamerasida tarqalishi (taqsimlanishi). 
 
Nazorat nuqtalari nol sathidan 2 metr balandlikda shtabellar orasidagi 
yo’laklarda olindi. Balandlik bo’yicha nazorat nuqtalari ionizatorlardan 
nolgacha bo’lgan oralig’da olindi. O’lchovlar ionizator 15 minut ishlab 
turganidan so’ng bajarildi. Dastlabki izlanishlar natijasiga ko’ra havo harorati 
0
o
C va nisbiy namligi 85…90% bo’ldi. Har oyda bir marta namuna olib, chirish 
va massa yo’qolishi tekshirildi. 
Ionlarning saqlash kamerasida tarqalishini o’rganish ionizatorlar orasidagi 
masofani aniqlash imkonini beradi.