Microsoft Word babajanov farhodjon

Magistrlik dissertatsiyasida ilmiy yangilik sifatida quyidagilarni 
ko’rsatishimiz mumkin: magistrlik dissertatsiyasida birinchi marta 
ionlashtirilgan havoni meva mahsulotlariga ta’siri o’rganilib optimal yechimlar 
berilgan. Havoda faqat ionlar bo’lishi, ozon hosil bo’lmasligi zarurligi aniqlandi. 
Meva mahsulotlari, jumladan, uzumni saqlash texnologiyasi talablariga mos 

---

13 
 
keluvchi ionizator va tok manbasi ishlab chiqildi. Tok manbasining ionizatorda 
faqat unipolyar ionlar hosil qiladigan rejimlarini nazorat qilish masalalari 
yechildi. Olingan natijalar ionizatorning tegishli konstruksiyasida tegishli manba 
ko’rsatkichlarini ta’minlaydi. Tajriba natijalari nazariy olingan kattaliklardan 
10-12 % ga farq qiladi. 
Aholini yil davomida yangi uzilgan meva mahsulotlari bilan ta’minlab 
turish uchun yangi bog’lar yaratish bilan birga mahsulotlarni saqlash omborlar 
qurish, mahsulotni bog’lardan iste’molchiga yetib kelgunicha isroflarni 
kamaytirish chora tadbirini ishlab chiqish zarur. Prezidentimiz takidlaganidek, 
“tejamkorlik bizning barcha iqtisodiy hayotimizning keskin yaxshilash, burish 
qonuniga aylanishi zarur“. “Dala-bog’larimizda meva mahsulotlarini yetishtirish 
katta shijoat mehnatni talab qiladi, uni qadriga yetishimiz mahsulotning yig’ish-
terishda, tashish va saqlashdagi isrofini kamaytirishimiz zarur” [1]. Bu borada 
bizning rezervlarimiz ko’p. Meva mahsulotlari asosan yoz-kuz mavsumida, 3 oy 
atrofida iste’mol qilinadi. Bunda 80-90 % mahsulot 1 dekabrgacha iste’mol 
qilinadi. Omborlarda, ayniqsa, sovutish tizimi bo’lmaganlarida isroflar 20-30 % 
gacha yetadi. 
Bu holat meva mahsulotlarini saqlash texnologiyasini takomillashtirish, 
yangi texnik vositalarni qo’llash zaruratini ko’rsatib turadi. 
Meva mahsulotlarini saqlash texnologiyalarini ishlab chiqish 
muommolarini yechishda ilmiy markaz Respublika mevachilik, uzumchilik 
ilmiy tadqiqotlar insitituti hisoblanadi. 
Dissertatsiya insititutning saqlash bo’limi bilan hamkorlikda bajariladi. 
Tajriba va ishlab chiqarish izlanishlari Sirdaryo va Toshkent viloyati 
xo’jaliklarida bajarildi. Saqlash sovutgichlar bilan ta’minlangan meva saqlash 
omborlarida va meva saqlash uchun mo’ljallangan yerto’la va yer usti binolarida 
bajarildi. Saqlash jarayonida elaktrotexnologik uslublarni qo’llash yuqori 
samarali ekanligi kuzatildi.