Microsoft Word avlodlar dovoni ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
294
Kobulda qoldirsa, shimoldagi shayboniyzodalar ham tajovuz qilolmaydi. Mutassib 
shayxlar ham Man Sinxni yo‘ldan ozdirolmaydi. Man Sinx Akbarning dushmanlariga bas 
kela oladi. Odamlar uni bekorga «Akbarning qilichi» deb atagan emaslar. 
Akbar singlisi Baxtiniso begimni Muhammad Hakimning o‘rniga Kobul hukmroni qilib 
tayinlagach, Man Sinx shahar kutvali va lashkarboshi bo‘ldi. Sal oldinroqqa ketib aytish 
mumkinki, Akbar Hindistonga qaytib ketgandan so‘ng Muhammad Hakim tog‘lar 
orasidan singlisiga odam yubordi, yalinib-yolvorib, Kobulga qaytishga ruxsat oldi. Lekin 
Man Sinx uni hokimiyat ishlariga yaqin keltirmadi. Amalidan tushib, hammaning 
nazaridan qolgan Muhammad Hakim avvalgidan battar mayxo‘rlikka berildi. Oxirgi marta 
ikki kecha-yu ikki kunduz surunkasiga chog‘ir ichib, mastlikda jon berdi. Baxtiniso begim 
borib ko‘rganda, uning jasadi ko‘mirday qorayib ketgan edi. 
____________ 
* O d i n a p u r — keyinchalik Jalolobod bo‘lgan.
* * * 
Kobulda o‘tkazilgan bir haftaning Salim uchun eng unutilmas kuni — Bobur bobolarining 
maqbarasiga borgan paytlari bo‘ldi. Panjobda Salim bilan otasining orasida paydo 
bo‘lgan chigallik o‘sha kuni bir qadar tarqadi. Salim otasiga Abulfazldan ham yaqinroq 
bo‘lishni istardi. Bugun Akbar Abulfazlni pastda qoldirib, faqat o‘g‘illari bilan 
Guzargohdagi Bog‘i Boburga chiqib kelgani, to‘ng‘ich o‘g‘ilga juda yoqib tushdi. 
— Mening bu yerlarga kelmaganimga... yigirma yetti yil bo‘libdir! — dedi Akbar va oxirgi 
marta shu maqbara oldida ko‘zi ko‘r amakisi Komron mirzo bilan qanday uchrashganini 
o‘g‘illariga aytib berdi. Undan oldin Humoyun o‘z inilari bilan yarashgan kuni ekilgan 
to‘rtta chinordan ikkitaginasi qolibdi. Bobur bobolarining o‘zi qazdirgan ariq ham bekilib, 
qurib yotibdi. Bog‘i Bobur tashlandiq ahvolda, daraxtlar sarg‘aya boshlagan. 
— Muhammad Hakimni arvoh urgani bejiz emaski, shunday aziz joyni qarovsiz 
qoldiribdir! — deb, Akbar inisidan yana bir koyindi. 
Salimning ko‘ziga maqbara ham mung‘ayib turganday ko‘rindi. Qabr ustidagi qora 
mavjlik qizil marmarga chang o‘tirgan edi. Akbar marmarning changini sekin 
barmoqlariga oldi-da, peshonasiga surdi. Shu bilan bobosining xotirasini nechog‘li 
muqaddas deb bilishini, uning ruhini qay darajada e’zozlashini o‘g‘illariga ko‘rsatgan 
bo‘ldi. Avval Salim, undan so‘ng Murod ham bobokalonlarining qabri ustidan changni 
barmoqlariga olib, peshonalariga e’zoz bilan surdilar. 
Uchovlari maqbarani ziyorat qilib chiqqanlaridan so‘ng, Akbar o‘g‘illariga shimol 
tomondagi tog‘larni ko‘rsatdi: 
— Hazrat bobomiz o‘sha tog‘lar ortidan kelganlar. Samarqand, Andijon, Toshkent. Tengi 
yo‘q joylar!.. 
— Siz Turonga qachon borgansiz, hazrat otajon?— deb so‘radi Murod. 
— Bolaligimda... tushimda ko‘rganmenmi yoki qonimda bormi... bobolar yurtini qo‘msab 
yashamoqdamen. Turon haligacha shayboniyzodalarning tasarrufida. Qani edi, Kobul-u 
Fathpurda qurgan obidalarimizni Farg‘ona-yu Buxoroda ham qursak! 
— Turonda bizga xayrixoh odamlar ko‘p emish-ku!— dedi Salim. — O‘shalar «keling» 
deb taklif qilmaslarmi? 
— Taklif qiluvchilar ko‘p. Samarqandda shoir Abdurahmon Mushfiqiy bizga atab qasida 
yozib yuborganidan xabaring bor-ku. 
Salim bu qasidani o‘qigan, uning ikki satri yodida qolgan edi. Hozir shuni esladi: 
Savodi Hindro karda az latofat gulshani hazro 

---

Humoyun va Akbar – Avlodlar dovoni (roman). Pirimqul Qodirov