Microsoft Word Амиров Elektr o`lchashlar doc

Simmetrik uch fazali zanjirlarda tok va kuchlanishlarni o‘lchash uchun mos ravishda bitta ampermetr yoki voltmetr kifoya.
Nosimmetrik zanjirlarda liniya kuchlanishini o‘lchash uchun uzgich – ulagich bilan voltmetrdan foydalaniladi.
O‘lchash diapazonini kengaytirish maqsadida o‘lchash transformatorlari ishlatiladi. Bunda 2 ta transformatordan, 3 ta o‘lchash asbobidan va
I c I A  I B , UCA   U AB U BC  tenglamadan foydalaniladi. (3.5-
rasmlar, a va b).
O‘lchanayotgan kattalik (tok yoki kuchlanish) ning haqiqiy qiymati asbob ko‘rsatkichiga o‘lchash transformatorining transformatsiya koeffitsiyenti ko‘paytirib topiladi.
Ampermetr yoki voltmetr o‘lchash zanjiriga ulanganda qo‘shimcha xatoliklar yuzaga keladi. Tok bo‘yicha xatolik:
I   I I I x  100%   1RRpApA/ R/ yukRyuk  100%,
 x

3.5 - rasm. Uch simli uch fazali zanjirda liniya toklarini (a) va liniya kuchlanishlarini (b) o‘lchash sxemalari.
bu ifodada: RpA va PpA – ampermetrning ichki qarshiligi va iste’mol
quvvati; Ryuk – yuklama qarshiligi bu yerda RpA R deb olinadi.
Kuchlanish bo‘yicha xatolik:
_U  U U_xU _x  ₁₀₀%   _1  R_yuk R/ yukR_pV/ R pVR_yuk / R_ich _^_ 100% . (3.1)
Bu yerda: Rich – manbaning ichki qarshiligi; RpV – voltmetrning ichki qarshiligi.
Yuqorida keltirilgan ifodalardan ko‘rinib turibdiki, ampermetrning ichki qarshiligi mumkin qadar kichik bo‘lishi, voltmetrniki esa katta bo‘lishi kerak.
1-masala. Aktiv quvvati P = 100 Vt, nominal kuchlanishi 220 V bo‘lgan yuklamaning qabul qiladigan tokini o‘lchash uchun E 59 rusumdagi ichki qarshiligi RpA = 0,06 Om bo‘lgan ampermetrdan foydalaniladi. Тok o‘lchashda yuzaga keladigan xatolikni hisoblang.