Microsoft Word 3 V 11 pechatga doc

 

---

12
Курсорни бошқариш тугмалари. 
Қуйидаги тугмалар курсорни бошқариш учун хизмат қилади. 
• ←: курсорни чапга суради; 
• →: курсорни ўнгга суради; 
• ↑ : курсорни бир сатр юқорига суради; 
• ↓ : курсорни бир сатр пастга суради; 
• Home: курсорни сатр бошига ўтказади; 
• End: курсорни сатр охирига ўтказади; 
• Page Up: курсорни бир саҳифа (экран) юқорига ўтказади; 
• Page Down: курсорни бир саҳифа (экран) пастга ўтказади; 
Функционал тугмалар. 
Функционал тугмалар ва уларнинг Shift, Ctrl ва Alt тугмаларнинг бири ёки 
бир нечтаси билан ҳосил қилган қўштугмалари махсус функцияларни бажариш учун 
хизмат қилади. Одатда улар олдиндан келишиб олинган ўз вазифаларини 
бажарадилар. Масалан, 
• F1: дастур учун кўмакни чақириш; 
• F2: ҳужжатни сақлаш; 
• F3: ҳужжатни юклаш (кўриш); 
• F4: ҳужжатни таҳрир этиш; 
• F5: файлдан нусха кўчириш; 
• F6: файлни қайта номлаш; 
• F7: каталог яратиш; 
• F8: файлни ўчириш; 
• F9: дастурни ижро этиш; 
• F10: менюга кириш. 
Ўнта бармоқ билан матн териш усули. 
Компьютер билан ишлашда энг секин бажариладиган амал матн теришдир. Бу 
жараённи тезлаштириш учун махсус матн териш усуллари ишлаб чиқилган. Улардан 
бири ўнта бармоқ билан матн териш усулидир.
Бу усулни ўрганиш нисбатан осон бўлиб, унинг ёрдамида бир дақиқада 150-
200 белги (знак) тезлик билан матн киритишга эришиш мумкин. Энг афзал томони, 
бу усулда клавиатурага қараш шарт эмас ва экрандан ёки киритилаётган матннинг 
аслидан кўзларни узмаслик мумкин. Бу усулни ўрганиш учун кўплаб дастурий 
воситалар ишлаб чиқилган, уларнинг кўпчилиги бепул тарқатилади. 
Бу усулда барча бармоқлар клавиатурага жойлаштирилади ва асосий қийин-
чилик бармоқларнинг ҳар бирини бошқаларини жойидан силжитмасдан қимирлата 
олишга эришишдир. Бунда, айниқса, номсиз (никоҳ узуги тақиладиган) бармоққа 
катта эътибор қаратиш керак. Бунинг учун барча бармоқларингизни (бош 
бармоқлардан ташқари) стол устига қўйинг ва уларни бирма-бир навбатма-навбат 
столдан узиб, яна жойига қайтаринг. Бу машқни керакли малака ҳосил бўлгунча 
такрорлаб боринг. 

---

13
Бармоқларнинг ҳар бирининг клавиатурада ўз ўрни бўлиб, ҳар қандай 
тугмани босганда ҳам уларнинг кўпчилиги ўз ўрнида қоладилар ва ўрнидан қўзғал-
ганлари ҳам, керакли тугма босилгач, яна ўз жойларига қайтиб келадилар.
Қўлларингизнинг иккала бош бармоғини бўш жой тугмаси устига, кўрсаткич 
бармоқларингизни русча «а» ва «о» ҳарфи тугмалари устига олиб келиб қўйинг. Бу 
ҳарфларнинг тугмаларида бошқаларидан фарқли равишда бўртиб чиққан жойи бор 
ва шундан фойдаланиб, уларни қарамасдан топишга эришинг. 
Шундан сўнг бармоқларингизни «ф», «ы», «в», «а» ва «о», «л», «д», «ж» 
тугмаларига қўйинг ва уларни ҳам қарамасдан топишга эришинг. 
Мавзу охиридаги машқларни навбатма-навбат бажаринг. Бунда клавиатурани 
саккизта соҳага бўлиб олинг ва ҳар бир соҳадаги тугмаларни фақат битта бармоқ 
билан босишга ўрганинг. Бу соҳалар қуйидагилардир: 
Кўрсаткич бармоқлар учун: {4, к, а, м, 5, е, п, и} ва {6. н, р, т, 7, г, о, ь }; 
Ўрта бармоқлар учун: {3, у, в, с} ва {8, ш, л, б}; 
Номсиз бармоқлар учун: {2, ц, ы, ч} ва {9, щ, д, ю}; 
Жимжилоқлар учун: {1, й, ф, я} ва {0, з, ж, х, э, ъ, -, =, \, . }.