Microsoft Word \270\270\270darslik elektron tijorat docx

Biznes
-
jarayon 1
 
 
Internet
 
shlyuzi
 
Biznes-
jarayon
 2  
Internet
 
shlyuzi
 
 
Internet
 
(EDI) 
Iste’molchi
- 
kompaniya
 
Biznes
 
Iste’molchi
- 
ma’muriyat  
Biznes
 
(biznes)
 

---

76 
 
Biznes-biznes  ko’rinishidagi  modellarda  etkazib  beruvchilarning  hisob  va 
to’lovlari  buyurtmalar  uchun  tarmoqni  qo’llovchi  ikki  firma  (yoki  kompaniya) 
biznes  jarayoni  to’liq  avtomatlashtirilgan  o’zaro  aloqalar  sxemasida  amalga 
oshiriladi.  Shlyuzlar  yordamida  biznes  jarayonlarining  Internet  tizimi  (tashqi 
muhit) bilan avtomatik aloqasi ta’minlanadi.  
Biznes-biznes modelining ajralib turvchi belgilari quyidagilardan iborat:  
1.
 
Internetning  biznes  tizimidan  avtomatik  ravishda  ajralib  chiqishini 
ta’minlovchi shlyuzning mavjudligi; 
2.
 
 Biznes  jarayonida  va  firma  (kopaniya)ning  ish  jarayonida  kirish/chiqish 
ma’lumotlarining to’g’ridan-to’g’ri integratsiyasi; 
3.
 
Berilayotgan  ma’lumotlarning  yagona  standarti  -  EDI  (Electronic  Data 
InterExchange) dan foydalanish; 
4.
 
Firmalar  elektron  biznes  tizimidagi  ishtirokchilarning  teng  huquqlilik 
xarakterga  ega  ekanligi  (distrib’yutor-diler,  ishlab  chiqaruvchi  –  etkazib beruvchi 
kabi ierarxiyaning yo’qligi). 
B2C  andozasidan  korxona  o‘z  mahsulot  va  xizmatlarini  bevosita  yakuniy 
iste’molchiga sotayotganida foydalaniladi. Konseptual nuqtai nazardan bu andoza 
oldingiga nisbatan aniqroq va keng omma uchun tushunarliroq, shuning uchun ham 
hozirda u ommaviy  axborot vositalarida eng ko‘p  tarqalgan.  Bu  andoza  doirasida 
ishlaydigan yirik korxonalarga misol bo‘lib, 
Amazon.com
 hisoblanishi mumkin, u 
dunyo  bo‘yicha  30  mln.dan  ortiq  mijozga  ega  bo‘lgan,  kitoblarni  ulgurji  sotuvi 
bilan  shug‘ullanuvchi  amerika  firmasi.  O‘z  faoliyatini  kengaytirish  jarayonida 
Amazon.com
  dunyoning  istalgan  mamlakatidagi  iste’molchilarga  mahsulot 
yetkazib berishni ta’minlaydigan sotuv tarmog‘ining yangi andozasini yaratdi. 
B2S  mos  xududda  to‘lovlarni  amalga  oshirish  imkoniyati  va  Internetga 
ulanish  masalalarini  yechish  sharti  bilan  yirik  shaharlar  va  uzoqroq  hududlarda 
yashovchi  iste’molchilar  orasida  mahsulot  va  xizmatlarga  yetishishdagi  farqni 
tenglashtirishga imkon beradi. 
B2B va B2S orasida prinsipial farq mavjud. Buni quyidagi jadvalda yaqqol 
ko‘rishimiz mumkin. 

---

77