Microsoft Word 127b2635c69e0ccce220d54f0a4d206a612d9bae85273c7ad237f9e445cb2da1

 

4-rasm. Byudjet tasnifiga qo‘yiladigan talablar 

 

 

Byudjet tasnifi muhim tashkiliy ahamiyatga ega. U: 

-  Davlat  byudjeti  va  mahalliy  byudjet  ko‘rsatkichlarini  taqqoslash  uchun 

sharoit yaratadi; 

-  Byudjetni shaffofligini ta’milaydi; 

-  Byudjetlarni ko‘rib chiqish va iqtisodiy tahlilni soddalashtiradi. 

-  Byudjet  ijrosi  ustidan  nazoratni,  mablag‘larni  o‘z  vaqtida  va  to‘liq 

yig‘ilishini, ularni maqsadli ishlatilishini soddalashtiradi; 

-  Byudjet  tashkilotlari  va  muassasalarida  daromadlar  va  xarajatlarning 

sintetik va analitik hisobini yuritish imkoniyatini beradi. 

Byudjet  tasnifining  yagona  tizimi  davlat  boshqaruvining  daromadlarni 

to‘planishi,  hisobi  va  taqsimlanishi  hamda  xarajatlarni  amalga  oshirilishining  har 

bir bosqichida moliyaviy operatsiyalarning hisobi yuritiladigan barcha darajalarida 

axborotlarning shaffofligi va mosligini ta’minlash uchun zarur hisoblanadi. 

 

Byudjet tasnifining asosiy maqsadi quyidagilar: 

---

753 

 

1)hokimiyat  va  boshqaruv  organlari,  moliyaviy  nazorat  organlarining 

byudjetni  samarali  rejalashtirish,  byudjetlarni  boshqarish,  davlatni  asosiy 

funksiyalarini  bajarish  uchun  boshqaruv  qarorlarini  qabul  qilishda ma’lumotlarga 

bo‘lgan ehtiyojlarini qondirish; 

2)byudjetlarni  shakllantirish,  tasdiqlash,  ijro  etish,  hamda  ularni  ijro  etish 

to‘g‘risida hisobotlarni tuzish jarayonlari axborotlarining ochiqligi; 

3)byudjet  hisobotida  ham  davlat  moliyasi  statistikasi  munosabatlarida 

metodologik yagonalik, solishtiruvchanlik va taqqoslanuvchanlik. 

  Byudjet tasnifi quyidagi asosiy vazifalarni bajarishga mo‘ljallangan: 

1)mamlakat byudjet tizimining yagonaligi tamoyilini amalga oshirish uchun 

uslubiy asos yaratish; 

2)byudjet xujjatlashtirilishi shakllari yagonaligini ta’minlash; 

3)tegishli  byudjetlarni  ijro  etishda  tezkor  (operativ)  nazoratni  amalga 

oshirish; 

4)byudjet 

tizimining 

barcha 

byudjetlari 

ko‘rsatkichlarining 

taqqoslanuvchanligini,  konsolidatsiyalashgan  byudjet  ko‘rinishida  jamlanma 

byudjet axborotlarini olish imkoniyati; 

5)byudjet  jarayonini  amalga  oshirishda  davlat  moliyaviy  nazorati  va  audit 

instrumentlarni shakllantirish. 

  O‘zbekiston  Respublikasi  Byudjet  kodeksining  18-moddasida  byudjet 

tasnifiga ta’rif berilgan. Unga ko‘ra, Byudjet tasnifi byudjet tizimi byudjetlarining 

daromadlari  va  xarajatlari,  shuningdek  Davlat  byudjeti  taqchilligini  qoplash 

manbalarini guruhlashdan iborat bo‘lib, byudjet tizimi byudjetlarini shakllantirish, 

tuzish va ijro etishni tizimlashtirish uchun foydalaniladi. 

 

 

 

 

 

---

754