Microsoft Word 127b2635c69e0ccce220d54f0a4d206a612d9bae85273c7ad237f9e445cb2da1

Kassali  rejalashtirishning  mazmuni  tushumlarning  hajmi  va  manbalari, 

shuningdek,  to’lovlarning  yo’nalishi  va  maqsadlari  bo’yicha  respublika  va 

mahalliy byudjetlar kassa rejalarini tuzish yo’li bilan amalga oshiriladigan hududiy 

(respublika) g’azna hisobvaraqlari orqali o’tadigan pul mablag’larining aylanmasi-

ni rejalashtirish va boshqarishdan iborat. 

Respublika  va  mahalliy  byudjetlarning  yillik  kassali  rejalashtirilishi  tegishli 

byudjetlarning  oylik  daromadlar  va  xarajatlar  yoyilmasiga  asosan  amalga 

oshiriladi.  Nizom  orqali  joriy  kassali  rejalashtirilish  bilan  bog’liq  amaliyotga 

kiritilgan  yangiliklardan  biri  sifatida  g’aznachilik  bo’linmalari  tomonidan 

byudjetdan  mablag’  oluvchilarga  XTR  berilishi  asosida  respublika  va  mahalliy 

byudjetlar  ijrosi  amalga  oshiriladigan  sharoitda  ushbu  ikki  darajadagi 

byudjetlarning  oylik  daromad  prognoziga  asosan  kassali  rejalashtirilishi  uchun 

zarur  axborot  – 

k

k

u

u

t

t

i

i

l

l

a

a

y

y

o

o

t

t

g

g

a

a

n

n

 

 

d

d

a

a

r

r

o

o

m

m

a

a

d

d

l

l

a

a

r

r

 

 

t

t

u

u

s

s

h

h

u

u

m

m

i

i

 

 

t

t

o

o

’

’

g

g

’

’

r

r

i

i

s

s

i

i

d

d

a

a

g

g

i

i

 

 

t

t

e

e

z

z

k

k

o

o

r

r

 

 

(

(

o

o

p

p

e

e

r

r

a

a

t

t

i

i

v

v

)

)

 

 

m

m

a

a

’

’

l

l

u

u

m

m

o

o

t

t

l

l

a

a

r

rdan foydalanilishini alohida ta’kidlab o’tish kerak. 

Hozirgi  kunda  byudjetdan  mablag’  oluvchilarning  xarajatlar  to’lovini  o’z 

vaqtida amalga oshirish hamda byudjetlarning daromadlar va xarajatlari o’rtasidagi 

vaqtinchalik  kassa  uzilishlarini  bartaraf  etish  uchun  G’aznachilik  bo’linmalari 

tegishli  byudjet  bo’yicha  mavjud  shart-sharoitlardan  kelib  chiqqan  holda  o’zlari 

---

545 

 

uchun  belgilangan  quyidagi  imkoniyatlardan  samarali  va  o’z  o’rnida 

foydalanishlari muhim ahamiyat kasb etadi: 

• g’azna hisobvaraqlaridagi aylanma kassa mablag’larini belgilangan tartibda 

ishlatish; 

•  tegishli  byudjetlar  tomonidan  byudjet  ssudalari  olinishi  tashabbusi  bilan 

chiqish; 

•  mablag’larni  jalb  qilishda  qonun  hujjatlarida  ko’rsatilgan  boshqa 

manbalardan (respublika byudjeti bo’yicha) foydalanish. 

Davlat  byudjeti  pul  mablag’larini  boshqarish  borasida  Nizomdagi  alohida 

ahamiyatli  qoidalardan  biri  shuki,  daromadlar  va  xarajatlar  o’rtasidagi  kassa 

uzilishlarini  bartaraf  etish  maqsadida XTR faqat  tegishli  davrda  HG’H  (RG’H)ga 

tushishi  kutilayotgan  summalar  doirasida  (ya’ni,  “daromadga  qarab  buromad” 

tamoyilida) beriladi. 

  Yuqoridagilarning  barchasi,  toki  davlat  mavjudligi  uning  vazifalari  bilan 

bilan  bog’liq  ulkan  xarajatlarning  hamda  ularning  moliyaviy  manbasi  bo’lmish 

daromadlarning  mutanosibligiga  bog’liq  bo’lar  ekan,  hudud  byudjetining  pul 

mablag’larini  rejalashtirish  hamda  boshqarish  tartibini  doimiy  tadqiq  qilish  va 

takomillashtirishni taqozo qilishini ko’rsatadi.