Microsoft Word àñîñèéòåõ10. doc

Kristallizatorlarni hisoblash
 
Kristallizatorning moddiy balansi.
 Buning uchun quyidagi qattaliklarni qabul qilamiz: G
b
 —
 dastlabki 
eritmaning miqdori, kg; G
kr
 —
 kristallarning miqdori, kg; G
k
 —
 qoldiq eritmaning miqdori, kg; W — 
bug`lanish paytidagi ajralgan erituvchining miqdori, kg. Davriy ishlaydigan kristalizatorlar uchun 
jarayonning oxirida moddiy balans tenglamasi quyidagicha yoziladi: 
                                 G
b
 = G
k
 +G
kr
 + W
                           (33.1) 
 
Kristallanayotgan moddaning tarkibini massaviy ulushlarda qabul qilamiz: B
b
 — dastlabki eritmada; B 
— qoldiq eritmada; B
kr
 —
 kristallarda. Agar modda suvsiz shaklda kristallanayotgan bo׳lsa, bunda 
B
kr
=1
  
   1. Kristallanish jarayonida kristallogidrat hosil bo׳lsa (ya’ni kristallarning tarkibiga erituvchining 
molekulalari ham kirib joylashsa), u holatda: 
 
 
 
                    
кр
кр
M
M
B
=
 
               
      (33.2) 
 
bu yerda M — kristallanayotgan moddaning molekulyar massasi; M
kr
 —
 kristallogidratning molekulyar 
massasi. 
Suvsiz kristallanayotgan modda uchun moddiy balans tenglamasini boshqa ko׳rinishda ham yozish 
mumkin: 
G
b
B
b
= G
k
B
k
 + G
kr
B
kr
                            (33.3) 
Erituvchining bir qismi bug`latilmaydigan kristallizatorlar uchun moddiy balans tenglamasi tuzilganda, 
(33.1) 

---

 
153
 
tenglamadagi W= 0. Bunday sharoitda, agar G
b
, B
b
, B
k
 lar ma’lum bo׳lsa, G
k
 va B
kr 
larning qiymatlari 
topilishi mumkin. Buning uchun (33.1) va (33.3) tenglamalar echilishi zarur. Agar erituvchining bir 
qismi ajratib olinishi lozim bo׳lganda, avvalo bug`lanishi kerak bo׳lgan erituvchining miqdori qabul 
qilinadi. Erituvchining bir qismi ajratilgandan so׳ng eritmadagi kristallanayotgan komponentning oxirgi 
konsentratsiyasi B
0
 ma’lum bo׳lganda, W ning miqdorini quyidagi tenglama orqali aniqlasa bo׳ladi: 
 
                                
)
1
(
0
кр
B
B
G
W
−
=
                                   
              (33.4)