Microsoft Word 05 Kishlok xujalik mahsulotlar sifati va marketingi

1.  Marketingni asosiy tamoyillari. 
 
Marketing  tamoyillari  uning  gʻoyaviy  yoʻnalishini  va  korxonaning  boshqarish  tizimidagi 
marketing  yondashuvlarini  belgilaydi.  Hozirgi  sharoitda  marketingning  asosiy,  birlamchi  tamoyili 
muayyan  isteʻmolchilarning  muammolarini  samarali  hal  qilishga  qaratilgan.  Bozorda  tovarning 
muvaffaqiyat qozonishi u yoki bu tovar mijoz oldida turgan muammoni qanchalik samarali hal qila 
olishiga bogʻliq. Bu yondashuv oʻz navbatida quyidagi tamoyillarda aniqlashadi va rivojlantiriladi: 
— isteʻmolchiga yoʻnaltirilganlik; 
— talabni prognozlash va shakllantirish; 
— qarorlarning kompleksliligi va koʻp variantliligi; 
— qarorlarning markazlashtirilmaganligiga urgʻu berish va holatlarni boshqarish; 
— istiqbolga yoʻnaltirilganlik; 
— dasturlimaqsadli yondashuv. 
Aynan  ana  shu  tamoyillar  marketingning  yangi,  eng  harakterli  belgilarini  ochib  beradi. 
Keltiriladigan  belgilar  toʻplami  kengayishi  yoki  torayishi  mumkin,  lekin  asosiy  tamoyil  —  toʻliq 
isteʻmolchiga yoʻnaltirilish — albatta mavjud boʻladi. Pirovard natijada bu tamoyil boshqa hamma 
tamoyillarning paydo boʻlishi va shakllanishini belgilab beradi. 

---

Marketing  tamoyillari  marketing  asosini  va  uning  mohiyatini  ochib  beruvchi  holat,  talabdir. 
Marketingni mohiyati – tovar ishlab chiqarish va xizmat koʻrsatish albatta isteʻmolchiga, talab ishlab 
chiqarish  imkoniyatlarini  doimo  bozor  talabiga  moʻljallashdan  iborat.  Marketing  mohiyatidan 
quyidagi asosiy tamoyillar kelib chiqadi: 
• isteʻmolchilarga nima kerak boʻlsa oʻshani ishlab chiqarish kerak; 
• bozorga tovarlar va xizmatlar taklifi bilan emas, balki isteʻmolchilarn muammolarini yechish 
vositalari bilan ishlash; 
• tovar ishlab chiqarishni ehtiyoj va talabni tadqiq qilgandan soʻng tashkil etish kerak; 
• firmani  ishlab  chiqarish-eksport  faoliyatining  oxirgi  natijalariga  konsentrlashganini 
kuchaytirish; 
• marketing konsepsiyasi vositalarini qoʻllash asosida marketing dasturini shakllantirishga olib 
keluvchi  qoʻyilgan  maqsadlarga  erishish  uchun  kompleks  yondoshish  va  maqsadli  dastur  uslubini 
ishlatish; 
• tovarni isteʻmolchiga siljitishni barcha boʻgʻinlarini marketing bilan qamrab olish maqsadida 
bir  vaqtni  oʻzida  maqsadli  yoʻnaltirilgan  taʻsir  asosida  bozor  talabiga  mos  keluvchi  tovar  ishlab 
chiqarish strategiya va taktikasini qoʻllash; 
• korxona faoliyatini va marketing xizmatini bozorda tovar xulq-atvorini bashorat qilishi va 
strategik  rejalashtirishni  amalga  oshirish  asosida  samarali  kommunikasiyani  uzoq  muddatli 
istiqboliga moʻljal olish; 
• tovarni yashash davrini barcha bosqichlarini ishlab chiqarish va tovar taqsimlashni ijtimoiy 
va iqtisodiy omillarini hisobga olish; 
• tashkilot va tarmoqlar rejasiga nisbatan bozorni birlamchi ekanligini eslash; 
• talab va taklifni balanslashtirish maqsadida rejalarni tarmoqlararo koorrdinasiyalash va oʻzaro 
taʻsirini ushlab turish; 
• tovar  bozori  yoki  firma  imiji  (obroʻyi)  va  raqobatli  afzallikni  qidirish  va  shakllantirish 
jarayonida  aniq  holatda  agressivlikka,  hujumkorlikka,  faollikka  intilish,  umumiy  holda 
marketingning asosiy tamoyillari – bu bozorni bilish, unga moslashish va bozorga taʻsir oʻtkazishdan 
iborat.