Microsoft Word 03 Kishlok xujaligida buxalteriya xisobi va solikka tortish \

tannarxini hisoblash 

O‘stirilayotgan  va  boquvdagi  chorva  mollari  bo‘yicha  tirik  vazni,  qo‘shilgan  vazni  va 

molning umumiy tirik massasi tannarx hisoblash obektlari bo‘lib hisoblanadi. 

Qo‘shilgan  tirik  vaznning  tannarxi  ushbu  hisob  guruhidagi  mollarni  saqlash  xarajatlari 

umumiy summasini (qo‘shimcha mahsulotlar qiymati chegirib tashlangan holda) qo‘shilgan tirik 

massaga bo‘lish yo‘li bilan aniqlanadi. 

U  yoki  bu  hayvon  turining  tegishli  guruhi  bo‘yicha  qo‘shilgan  vazn  quyidagi  formula 

---

 

yordamida aniqlanadi: 

V

q

=Vo+Vch-Vk-Vb 

Bunda: V

q

 - qo‘shilgan (semirgan) vazn; 

Vo - yil oxiriga qolgan vazn; 

Vch  –  yil  davomida  xo‘jalikdan  chiqarilgan  hayvonlar  vazni  (nobud  bo‘lgan 

hayvonlarning yil boshiga bo‘lgan tirik vaznini ham qo‘shgan holda); 

Vk – yil davomida xo‘jalikka kirim qilingan hayvonlar vazni; 

Vb – yil boshiga bo‘lgan vazni. 

O‘stirilayotgan  va  boquvdagi  chorva  mollari  bo‘yicha  qo‘shilgan  vazn  tannarxini 

hisoblashdan tashqari bir sentner tirik massasining ham tannarxi hisoblanadi.  

Tirik vazn tannarxini hisoblash shuning uchun ham zarurki, o‘stirilayotgan va boquvdagi 

chorva mollarining har bir turi bo‘yicha 1100-«O‘stirishdagi va boquvdagi hayvonlarni hisobga 

oluvchi  schotlar»  (1110-1120)  bo‘yicha  hisob  yuritishda  har  xil  baholar  qo‘llaniladi.  Masalan, 

olingan buzoq, uning olingan bosh sonidan qat'iy nazar sut yo‘nalashidagi asosiy podaga qilingan 

xarajatning 10 foizi bo‘yicha tannarxi aniqlanadi. Buzoqning qo‘shilgan vazni rejadagi qo‘shilgan 

vazn tannarxi bo‘yicha baholanadi. Sotib olingan buzoqlar esa haqiqatda sotib olingan baholarda 

kirim qilinadi. Boquvga qabul qilingan katta yoshli mol va o‘tgan yilgi yosh mollar yil boshidagi 

bir sentner tirik vazni o‘tgan yillardagi o‘rtacha tannarxi bo‘yicha hisobga olinadi. 

Go‘sht yo‘nalishidagi chorvachilikda tannarx hisoblash obektlari quyidagilar: asosiy poda 

bo‘yicha  –  olingan  asl,  qo‘shilgan  tirik  vazn  va  sut,  o‘stirishdagi  va  boquvdagi  chorva  mollari 

bo‘yicha esa qo‘shilgan tirik vazn va katta yoshdagi chorva mollari guruhi bo‘yicha qo‘shilgan 

vatirik  vazn.  Go‘sht  yo‘nalishidagi  chorva  mollaridan  olingan  sut  qo‘shimcha  mahsulot  bo‘lib 

hisoblaniladi va asosiy mahsulot tannarxini hisoblashda uning qiymati (davlat xarid narxlari yoki 

sotish bahosida baholanib) umumiy xarajatlardan chegirib tashlanadi.