Microsoft Word 03 Kishlok xujaligida buxalteriya xisobi va solikka tortish \

Tejamlilik tegishli hisobot shakllarini unifikatsiyalash va standartlash, ayrim ko‘rsatkichlarni 

hisobot ma’lumotlarining sifatiga zarar yetkazmaydigan tarzda qisqartirish yo‘li bilan yerishiladi. Bu 

eng avvalo, axborot-ma’lumotnoma tavsifidagi ko‘rsatkichlarga taalluqlidir.  

Moliyaviy  hisobotga  quyiladigan  talablardan  biri  –  uni  rasmiylashtirish  hisoblanadi.  Bu 

moliyaviy  hisobotni  tuzish  ham  mulklar,  majburiyatlar  va  xo‘jalik  muomalalarini  buxgalteriya 

hisobida  aks  ettirish  kabi,  o‘zbek  tilida  va  milliy  valuta  –  so‘mda  amalga  oshirilishini  bildiradi. 

Moliyaviy  hisobot  korxonaning  rahbari  va  bosh  buxgaltyeri  tomonidan  imzolanib,  muhr  bilan 

tasdiqlanadi.  

Moliyaviy  hisobotni  e’lon  qilish  O‘zbekiston  Respublikasi  «Buxgalteriya  hisobi 

to‘g‘risida»gi  qonunining  20-moddasida  belgilangan  ro‘yxatdagi  korxonalar  tomonidan  amalga 

oshiriladi.  Ularga  ochiq  aksiyadorlik  jamiyatlari,  sug‘urta  kompaniyalari,  banklar,  fond  va  tovar 

birjalari, investitsiya fondlari va boshqa moliya muassasalari kiradi.  

---

 

219 

 

Moliyaviy hisobotni e’lon qilish axborotdan foydalanuvchilar uchun ma’lumot olish imkoni 

bo‘lgan ommaviy axborot vositalarida yoki tegishli nashrlarda, hamda qiziquvchilarga taqdim etish 

uchun korxona ro‘yxatdan o‘tkazilgan joydagi davlat statistika organlariga taqdim etish orqali amalga 

oshiriladi.  

Yillik  buxgalteriya  (moliyaviy)  hisoboti  hisobot  yilidan  keyingi  yilning  1  mayidan 

kechikmasdan  e’lon  qilinishi  lozim.  Yillik  moliyaviy  hisobot  e’lon  qilinishidan  oldin  auditorlik 

tekshiruvidan  o‘tkazilib,  ijobiy  auditorlik  xulosasi  olingan  va  xo‘jalik  yurituvchi  subektning 

boshqaruv  organi  (aksiyadorlarning  umumiy  majlisi,  ta'sischilar  majlisi  va  h.k.)  tomonidan 

tasdiqlangan bo‘lishi lozim. Yillik moliyaviy hisobot shakllaridan buxgalteriya balansi (1-shakl) va 

moliyaviy  natijalar  to‘g‘risidagi  hisobot  (2-shakl)  e’lon  qilinishi  lozim.  Bunday  tajriba  xalqaro 

amaliyotdan kelib chiqqan bo‘lib, tashqi axborotdan foydalanuvchilarga mazkur korxonaga kapital 

quyish va boshqa masalalar bo‘yicha asosli qarorlar qabul qilishga imkon beradi. Buxgalteriya balansi 

qisqartirilgan  shaklda  e’lon  qilinishi  mumkin  va  uning  mazmuni  korxona  tomonidan  O‘zbekiston 

Respublikasi Moliya Vazirligining qoidalarida ko‘zda tutilgan talablar doirasida bo‘lishi lozim. Yillik 

moliyaviy  hisobot  bilan  birga  auditorlik  xulosasi  ham  e’lon  qilinishi  mumkin.  Uning  mazmuni 

mustaqil auditorlik tashkiloti tomonidan moliyaviy hisobotning ishonchliligi to‘g‘risidagi fikr (baho) 

dan iborat.  

Ichki  buxgalteriya  hisobotlari  korxonaning  tijorat  sirlari  oshkor  qilinmasligi  uchun  e’lon 

qilinmaydi. Tijorat siri hisoblangan ma’lumotlarni noqonuniy olish va oshkor etish qonunchilikka 

muvofiq javobgarlikka tortiladi.