Microsoft Word 03 Kishlok xujaligida buxalteriya xisobi va solikka tortish \

Sintetik  hisob  registrlarida  xo‘jalik  muomalalari  umumlashtirilib,  pul  ifodasida  sintetik 

schotlar  bo‘yicha  aks  ettiriladi.  Sintetik  hisob  registrlari  yoziladigan  yozuvning  turiga  ko‘ra 

xronologik, sistematik va uyg‘unlashgan bo‘lishi mumkin. 

Analitik  hisob  registrlari  xo‘jalik  muomalalarini  analitik  schotlar  bo‘yicha  yozish  uchun 

mo‘ljallangandir. Bu registrlarda yozuvlar sintetik registrlarga nisbatan batafsilroq yoziladi. Bu esa 

sodir bo‘layotgan xo‘jalik muomalalarini batafsil kuzatish zaruriyatidan kelib chiqadi. Shuning uchun 

analitik  hisob  registrlarida  xo‘jalik  muomalasining  mohiyatini  tavsiflaydigan  tushuntirish  matni 

yozish uchun joy ajratilgan. 

Analitik  hisob  registrlarining  sintetik  hisob  registrlari  bilan  parallel,  lekin  alohida 

Xo‘jalik muomalalarini hisobda  

qayd qilish jarayoni 

 

Dastlabki 

hujjatlar 

Moliyaviy va boshqa  

hisobot shakllari 

Buxgalteriya hisobi 

registrlari (analitik va  

sintetik) 

---

 

qo‘llanilishi,  analitik  schotlar  bo‘yicha  oborot  qaydnomalari  tuzish  yo‘li  bilan  hisob  yozuvlarini 

umumlashtirish  va  tekshirish  bo‘yicha  texnik  ishlarning  ko‘payishiga  olib  keladi.  Shuning  uchun 

so‘ngi  yillarda  sintetik  va  analitik  hisobni  o‘zida  birlashtiruvchi  hisob  registrlari  keng 

qo‘llanilmoqda. Bunday registrlarning qo‘llanilishi hisob yozuvlarini qisqartiradi, alohida obektlar 

hisobni  analitik  yo‘nalishda  yuritish  va  bir  vaqtning  o‘zida  sintetik  hisobning  umumlashgan 

ko‘rsatkichlarini olish imkonini beradi. Shunday qilib, analitik va sintetik hisob ko‘rsatkichlari bitta 

amalni bajarish natijasida olinadi va sintetik yozuvlar jamini tekshirishga zarurat qolmaydi. Bunday 

hisob registrlariga «Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilar bilan hisob-kitoblar» schoti bo‘yicha 6-

jurnal-order va «Hisobdor shaxslar bilan hisob-kitoblar» schoti bo‘yicha 7-jurnal-order misol bo‘ladi. 

Ularda  nafaqat  bir  mol  yetkazib  beruvchi,  hisobdor  shaxs  bilan  hisob-kitoblar  to‘g‘risidagi 

ma’lumotlar  dastlabki  hujjatlarga  asosan  aks  ettiriladi.  Analitik  va  sintetik  hisob  yozuvlarini  bitta 

hisob  registrida  bunday  birlashtirilishi  natijasida  alohida  analitik  hisob  kartochkalarini  yuritishga 

ehtiyoj qolmaydi. Barcha analitik schotlar bo‘yicha yozuvlar jami bir vaqtning o‘zida sintetik schot 

bo‘yicha  aks  ettirilgan  summa  bilan  ifodalanadi.  Sintetik  va  analitik  hisobni  bitta  registrda 

birlashtirish buxgalteriya hisobini takomillashtirishning muhim yo‘nalishi hisoblanadi.