Microsoft Word 01 Kishlok xujalik ishlab chikarish iktisodiyoti



Download 8,59 Mb.
Pdf ko'rish
bet170/506
Sana02.01.2022
Hajmi8,59 Mb.
#309578
1   ...   166   167   168   169   170   171   172   173   ...   506
Bog'liq
SbCAgyY7CmSVcCJppxMquAbOu1rTInCLeNPl61ux

Differensial  renta  I

  ning  tashkil  topishi  yer  resurslarining  chegaralanganligi,  ularning  sifati 

jihatidan turli-tumanligi, shuningdek qishloq xo’jalik oborotiga nafaqat yaxshi yerlarni, shuningdek 

o’rtacha  va  yomon  yer  uchastkalarini  ham  jalb  qilish  zaruriyati  bilan  bog’langan,  yer  

uchastkalarining joylashgan o’rinlaridagi farqlarga ham bog’liq. Yer egalari sifat jihatidan turlicha 

bo’lgan yer uchastkalariga bir xil miqdorda mehnat va  mablag’ sarflab, ulardan har xil natija oladilar. 

Yaxshi  yerlardan  foydalanuvchi  yer  egalari,  yomon  yerda  ishlaydiganlarga  nisbatan,  har  bir 

gektaridan  qo’shimcha  mahsulot  oladilar.  Ular  mahsulot  birligi  hisobiga    oz    miqdorda    jonli    va  

buyumlashgan    mehnat    sarflaydilar.  Ularga  mahsulot  birligini  ishlab  chiqarish  ancha  arzonga  

tushadi,  ularda  mahsulotning  individual  qiymati  past  bo’ladi,  natijada  mahsuldorlik  bo’yicha 

differensial  renta  I  ga  aylanadigan  qo’shimcha  daromad  vujudga  keladi.  Masalan,  unumdorligi 



 

 

 



161 

 

bo’yicha har xil yer uchastkalariga bir xil miqdorda mablag’ sarflangan bo’lib, ulardan olingan ishlab 



chiqarish samarasi turlicha. Natijada 1 s mahsulotni ishlab chiqarishning individual bahosi (ishlab 

chiqarish  xarajatlari  plyus  o’rtacha  foyda)  birinchi  (yomon)  uchastkada  ancha  yuqori  bo’lib, 

ikkinchisida  (o’rtacha)  va    uchinchisida  (yaxshi)  -  eng  past  bo’ladi,  har  bir  uchastkadagi  jami 

mahsulot bahosi esa bir xil bo’ladi. Lekin bozorda uchala uchastkadan keltirilgan mahsulotlar bir xil 

bahoda,  ya’ni  yomon  yer  uchastkasining  ishlab  chiqarish  sharoitlari  bilan    aniqlanadigan  bozor 

bahosida  sotiladi.  Unda  o’rtacha  va  yaxshi  yer    uchastkasidagi  ijarachilar,  1s  mahsulotni  ishlab 

chiqarish individual  xarajatlari ijtimoiy xarajatlaridan past bo’lganligi uchun mos ravishda har bir 

sentnerga qo’shimcha foyda oladilar va uni differensial  renta I sifatida  butun  mahsulot hajmi  uchun  

yer  egalariga  mos  ravishda to’laydilar. 

 Differensial renta I, shuningdek yer  uchastkalarining  bozorga  yaqin yoki uzoq joylashishiga 

qarab transport yo’llari va boshqalar oqibatida ham hosil bo’ladi. Bu farqlar mahsulot birligiga to’g’ri 

keladigan  transport  va  boshqa  xarajatlarning  notekisligini  keltirib  chiqaradi,  bu    esa    joylashgan 

joyiga qarab differensial renta I tashkil topishi uchun sharoit yaratadi.  


Download 8,59 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   166   167   168   169   170   171   172   173   ...   506




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish