Microsoft Word ìàíáà ëàò ëåê. doc

7.3.19.”Yatimat ad-dah’r” 
”Yatimat ad-dah’r” ёki ”Yatimat ad-dah’r fi mah’osin ah’l ul-asr” (“Asr 
ah’lining fozillari h’aqida zamonining durdonasi”) nomli tazkirani wz davrining 
yirik olimi va shoiri Abu Mansur Abdulmalik ibn Muh’ammad ibn İsmoil as-
Saolibiy yaratgan. U 961 yili Nishopurda tug’ilgan, ilm-fanning turli soh’alari 
tarix, adabiёt, mantiq, arab tili va boshqalarni yaxshi bilgan, asosan tulki terisidan 
pwstin tikib sotish bilan shug’ullangan va as-Saolibiy degan nom bilan mashh’ur 
                                                 
18
 Зиёрийлар – 927-тахминан 1090 йилларда Эроннинг Табаристон ҳамда Журжон вилоятларида ҳукмронлик 
қилган сулола.
 
19
  Ғазнавийлар – Хуросон,  Афғонистон  ва  Шимолий  Ҳиндистон  устидан 977-1186 йиллари  ҳукмронлик 
қилган сулола.
 
20
 Гарчистон – Мурғоб дарёсининг юқори оқимида жойлашган тарихий вилоят. Жанубда Ғазни, шимолда 
Марварруд, шарқда Ғур ва ғарбда Бодҳиз, Ҳирот вилояти билан туташ.
 
21
 Ганж рустак – Бодҳизнинг шарқий қисмида жойлашган вилоят.
 
22
 Ас-Саолибий. Ятимат ад-даҳр. Араб тилидан И.Абдуллаев таржимаси.-Тошкент: 1976.-95 бет.
 

---

 
60
bwlgan. Olim Eron va Wzbekistonning taliy shah’arlari Jurjon, Marv, G’azni, 
Buxoro, Xorazmda turgan va ularning madaniy h’amda ijtimoiy-siёsiy h’aёti bilan 
yaqindan tanish bwlib, 1038 yili Nishoparda vafot etgan. 
As-Saolibiy ellikka yaqin asar ёzgan bwlib, Wzbekiston xalqlarining X-X1 
asrdagi tarixi va madaniy h’aёtini wrganishda ”Yatimat ad-dah’r” h’amda “Kitob 
al-g’urar” asarlari aloh’ida ah’amiyat kasb etadi. 
”Yatimat ad-dah’r” (995-1000 yillari ёzilgan) Wzbekiston, xususan Marv va 
Buxoroning X asrdagi adabiy muh’itini wrganishda asosiy manbalardan biridir.     
“Kitob al-g’urar” ёki “G’urar axbor muluk ul-furs va siyaruxum” (“Eron 
podshoh’larining tarixi va ularning h’aёti”) nomli asar G’aznaviylarning 
Xurosondagi noibi Abu Muzaffar Nasr ibn Nosuriddin (1020 yili vafot etgan)ning 
topshirig’i bilan ёzilgan muh’im tarixiy asardir.   
”Yatimat ad-dah’r”ning arabcha matni 1883 va 1947 yillarda Bayrut va 
Qoh’irada chop etilgan. Uning Wzbekistonning X asrdagi adabiy muh’itidan baxs 
yurituvchi twrtinchi qismi wzbek tiliga İsmatulla Abdullaev tomonidan tarjima 
qilinib, 1976 yili Toshkentda chop etilgan.