Mi 21 guruh talabasi Razzoqova Iroda

MI-1.21 guruh talabasi Razzoqova Iroda.

Mavzu: Windows oynalari, fayllar, papkalar va xotiralar bilan ishlash

Shaxsiy komputerlar uchun dunyoda keng tarqalgan ko‘p masalali operatsion tizim ( bu Windows operatsion tizimidir. U keng imkoniyatlarga ega va foydalanishda ham oddiyligi bilan ajralib turadi. XX asrning 90-yillaridan boshlab yuzaga kelgan, MS DOS boshqaruvida ishlaydigan Windows 3.x (yoki, Windows 3.1, Windows 3.11 kabi versiyalari) grafik qobiq dastur o‘rnini 1995 yilga kelib Windows 95 operatsion tizimi egalladi. Shundan keyin Windows 95 operatsion tizimining bir qator yangi ko‘rinishlari: Windows 98, Windows 2000, . . . Windows XP kabi versiyalari ishlab chiqildi. Windows oilasiga mansub bunday operatsion tizimlarning qariyb barchasi uchun ob’ektlar ustida bajariladigan aksariyat amallar bir xil bo‘lgani uchun biz ularni umumlashtirib, Windows* operatsion tizimi deb yozib qo‘ya qoldik.
Shunday qilib, agar komputer Windows* operatsion tizimi bilan ta’minlangan bo‘lsa, komputer ishga tushirilgadan keyin ma’lum vaqt yuklamalar (“”) jarayoni tugagach, ekranda hosil bo‘ladigan dastlabki ko‘rinish Windows OTning ish stoli deyiladi .
Ish stolida har biri o‘z nomiga hamda ramziga ega bo‘lgan turli xil ob’ektlar (papkalar va yorliqlar) yotadi.
Biz har bir papka yoki yorliqlarning to‘liq xususiyatlari haqida batafsil to‘xtalmaymiz, chunki bilan tanishishingiz muhim ahamiyatga ega, bu esa amaliy ish jarayonida hali sizga kerak bo‘ladi!
Ish stolining quyi qismida chapdan eng birinchi Пуск (Start) tugmachasi joylashgan bo‘lib, bu tugmaning ostida Windowsning asosiy menyusi “yashiringan)”. Windowsning 90 % masalasiga murojaat etishni ta’minlaydigan bu tugmacha yordamida iyerarxik (pog‘onali) menyu ochiladi va siz komputeringizda o‘rnatilgan barcha ilovalarga tezda kirib borishingiz mumkin bo‘ladi.
Пуск (Start) tugmachasidan keyin Tez ishga tushirish paneli (Quick Launch) joylashgan bo‘lib, bu panelga siz o‘zingizga juda ko‘p kerak bo‘ladigan istalgan dastur yoki hujjatning yorliq belgisini o‘rnatishingiz mumkin. Zarur holda sichqoncha chap tugmasini bir martagina chiqillatish (chiqillatish ( bosib tezda qo‘yib yuborish, “Click”) orqali kerakli dasturni ishga tushirishingiz mumkin. Agarda biror belgini bu paneldan olib tashlamoqchi bo‘lsangiz, u holda shu belgi ustida sichqonchaning o‘ng tugmasi orqali kontekst menyuni hosil qiling va undan Удалить bandini tanlab chap tugmani bir marta chiqillating, o‘chirilgan ob’ekt Корзина ga borib tushadi .
Navbatdagi o‘rinda turgan kulrang (odatda shunday, Windows XP da u zangori tusda) panel Windows operatsion tizim interfeysining ajoyib elementlaridan biri bo‘lib, u masalalar paneli (Taskbar) deb ataladi (.
Windowsdagi har qanday dastur ishga tushirilishi bilan masalalar panelida shu dasturlarga tegishli to‘g‘ri to‘rtburchak shaklidagi tugmachalar paydo bo‘ladi. Bu esa bizga qanaqa va nechta masala bilan shug‘ullanayotganlimizni ko‘rib turishga imkon yaratadi. Dasturlar ishini tugatgandan so‘ng tugmalar ham o‘z-o‘zidan yo‘qoladi. Masalalar paneli sichqoncha orqali joriy dasturdan boshqasiga tezda o‘tish imkonini ham beradi (Bu amalni klaviaturadan [Alt]([Tab] klavishlar kombinatsiyasidan foydalanib ham bajarish mumkin).
MI-1.21 guruh talabasi Razzoqova Iroda.

Va, nihoyat, tizimli indikatorlar paneli (System tray ( Системный лоток) Windowsning tizimli soati, alifbo shriftini almashtiradigan klaviatura indikatori, aloqa vositalari va shunga o‘xshagan har xil rejim indikatorlari belgilarini o‘z ichiga oladi.

Shunday qilib, Windowsning ish stoli va masalalar paneli haqida umumiy tasavvurga ega bo‘ldik. Ularning boshqa ichki xususiyatlari va ular ustida bajariladigan amallarni keyinroq, amaliy ish jarayonida chuqurroq o‘rganishga kirishamiz.
Windowsda barcha ishlar oynalardan foydalangan holda olib boriladi. Windows tizimida ishga tushirilgan har bir dastur (hatto hujjat papkalari ham) o‘zining xususiy oynasi doirasida nomayon bo‘ladi. Misol tariqasida ixtiyoriy bitta oynaning umumiy tuzilishini tasvirlaymiz.
Oynaning yuqoridan birinchi satri sarlavha satri deb atalib, unda qaralayotgan joriy papka nomi va oynani bir nuqtaga yig‘uvchi ( belgili, oynani butun ekran bo‘yicha yoyuvchi - belgili hamda oynani butunlay yopuvchi ( belgili boshqaruvchi tugmachalar mavjud.
Keyingi satrda hujjatlar (yoki, oynaning ishchi qismida joylashgan belgilar) ustida ma’lum amallarni bajarish imkonini beruvchi buyruqlar majmuasi – menyu joylashgan bo‘lib, u menyu satri deb ataladi.
Vositalar paneli satrida menyuda mavjud bo‘lgan ba’zi buyruqlar o‘rniga ishlatilishi mumkin bo‘lgan va har biri o‘zining bajaradigan funksiyasiga ishora tarzida turli ramzlar bilan berilgan belgilar vizual joylashgan bo‘lib, har bir belgining nomini bilish uchun uning ustiga sichqoncha ko‘rsatkichini qo‘yib bir lahza kutib turish kerak, natijada sichqoncha ko‘rsatkichi ostida har bir belgiga xos yo‘riqnoma tarzidagi xabar (подсказка) qalqib chiqadi.