Mgd-generatorning ishlash prinsipi

Fotodiodlar

Fotodiod deb yarim o’tkazgichli fotoelement asbob bo’lib, bitta elektron-kovakli o’tishga va ikkita chiqishga egadir. Fotodiodlar ikki xil rejimda ishlashi mumkin: 1) tashqi elektr energiya manbaisiz (fotogenerator rejimida); 2) tashqi elektr energiya manbai yordamida (fotoo’zgartgich rejimida).

5.4 rasm. Diodning tuzilishi

Optoelektron asboblar

Optoelektron asbob deb elektr signalini optik signalga (nur energiyasi) o’zgartiruvchi, bu energiyani indekatorlarga yoki fotoelektrik o’zgartkichlarga uzatuvchi asboblarga aytiladi.

Ko’p tarqalgan optoelektron asboblardan biri optrondir. Optron nurlanish manbasi va qabul qilgichdan tuzilgan bo’ladi. Bu ikkalasi bir korpusga joylashtirilgan va bir biri bilan optik va elektr bog’liklikka ega bo’ladi.

Elektron qurilmalarni optronlar aloqa elementi funksiyasini bajaradi, bunda ma’lumot optik nurlar orqali uzatiladi. Buning hisobiga galvanik bog’lanish bo’lmaydi, va elektron uskunalarga salbiy ta’sir etuvchi qayta bog’lanishlar bo’lmaydi.

5.5 rasm. Optronni tuzilishi.

1- Chiqishlar; .2 - Fotoqabul qilgich; 3-Korpus; 4-Optik muhit; 5-Svetodiod

Optronlar ma’lumot to’plash va saqlash qurilmalarida, registorlarda va hisoblash texnikasi qurilmalarida qo’llaniladi.

Zamonaviy optoelektrnonlarda nur chiqaruvchi sifatida svetodiodlar, foto qabul qilgich sifatida esa fotorezistorlar, fototiristorlar qo’llaniladi.

Qo’llanilgan foto qabul qilgich turiga qarab optronlar – fotorezistorli, fotodiodli, fototranzistorli va fototiristorlilarga bo’linadi.

5.6 - rasm. Optronlarning shartli grafik belgilanishi

a) rezistorli; b) diodli; c) fototranzistorli d) fototiristorli

Fotoelektrik asboblarni belgilash tizimi: Fotoelektron asboblar xarf-sonli kod bilan belgilanadi: - birinchi element xarflar; asbob guruxini bildiradi;

fr–fotorezistorlar, fd–fotodiodlar;

- ikkinchi element harflar –asbobni tayyorlangan materialini ko’rsatadi; GO – germaniy, GB – germaniy, legirlangan brom; GZ – germaniy legirlangan oltingugurt bilan; GK – germaniy kremniyli birikma; K-kremniy; KG – kremniy legirlangan geliyli; RG- arsenidli galliy va x.k.

- uchinchi element –001 dan 999 gacha sonlar ishlab chiqarish nomeri

- to’rtinchi element – harf, yarim o’tkazgich fotoasboblar podgruppasini belgilaydi; u-Unipolyar fotorezistor, B – bipolyar fotorezistorlar, L – kuchkili fotodiodlar . Svsvlvn, FDGZ-001K – fotodiod, germaniyli, legirlangan oltingugurtli, ishlab chiqarilgan nomeri 001.