Meyorlashtirish asoslari” fanidan ma’ruzalar matni

F_min=(Q_h/Q_n)100 (5.25)
Bu yerda:
F_min – mahsulot ishlab chiqarish me’yorlarini bajarilish foizi;
Q_h – hisobot oyida haqiqatda natura shaklida ishlab chiqilgan mahsulot;
Q_n – hisobot oyida o‘rnatilgan me’yor bo‘yicha natura shaklida ishlab chiqariladigan mahsulot.

Mehnat me’yorlarining bajarilishini hisobga olishda foiz o‘lchovidan foydalanish shakli qachonki ish joylarida vaqt me’yorlari o‘rnatilgan sharoitlarda, ya’ni turli ishlar, operatsiyalar bajarilishini taqazo etuvchi sharoitlarda qo‘llaniladi. Bunda quyidagi formuladan foydalaniladi:

F_vn=(T_nv/T_hv)100 (5.26)
Bu yerda:
F_vn – vaqt me’yorlari asosida o‘rnatilgan mehnat me’yorlari ning bajarilishi foizi;
T_nv – ishchilar tomonidan ishlab chiqariladigan mahsulotga me’yor bo‘yicha sarflanadigan vaqt summasi, norma-soat;
T_hv – smena davomida ishchi tomonidan mahsulot ishlab chiqarish uchun sarflangan haqiqiy vaqt summasi, norma-soat.

Jami uchastka, sex va korxona bo‘yicha mehnat me’yorlarining bajarilishini hisobga olish haqiqatda ishlangan vaqt bo‘yicha hamda kalendar vaqti bo‘yicha ham amalga oshirilishi mumkin.

1) Haqiqatda ishlangan vaqt bo‘yicha:
F_vn(haq)=((T_n+T_q+T_b)/T_ishb)/100 (5.27)
Bu yerda:
T_n – tayyor mahsulot ishlab chiqarish uchun o‘rnatilgan normalar bo‘yicha sarflanadigan vaqt, norma-soat;
T_h – normal ish sharoitlarida chetga chiqishlarni hisobga olgan holda qo‘shimcha berilgan vaqt, norma-soat;