Mexnat gigienasi va kasb kasalliklari profilaktikasi

SHOVQINNINGGIGIENIKME’YORLARI. 
 
SHovqinninggigienikme‟yorlariO„zbekistanRespublikasining 
0065 
- 
96 
rakamliSanQVMsidaberilgan. 
SHovqinningyulkuyiladiganengyukorichegarasi: yukoritakrorlanuvchishovqinlaruchun - 75 - 80 
dB, pasttakrorlanuvchishovqinlaruchunesa 90- 100 dB. 
Tebranibvauzilibturadiganshovqinbalandligi - 110 dBdanortmasligikerak. Impulslishovqinesa - 
125 dBdanyukoribulmasligikerak.
TURLIISHJOILARIDAGISHOVQINNINGYO‘LQO‘YSABO‘LADIGANYUQORIDARAJASI 
(PDU). 
1.
Ijodiyfaoliyatdagilar, ilmiyxodimlar, ukuvxonalarida, vrachxonasida, bemornikabulkilishpunktlarida - 
50dB. 
2.
Diqqatbilanyuqorikvalifikatsiyaliisholibboruvchixodimlarxonasida, laboratoriyalarda - 60 dB. 
3.
Akustiksignallarbilanishlovchilar, eshitibanalizatoridikkatinitortuvchiishlarda, dispetcher, operator, 
mashinkadayozishbyurosida,telefon – telegrafstansiyalarida - 65 dB. 
4.
Distansionboshqaruvkabinalarida, 
pultortidaishbajarishjoylarida, 
shovqinliapparatlarmavjudbo„lganlaboratoriyalarda, xisoblashmashinalaribilanishlovchixonalarda - 75 dB. 
5.
Ishlab - chiqarishkorxonalarida - 80 dB. 
Mexnatgigienasiningasosiyvazifalari - kasbgaaloqadorsalbiyta‟sirlarnianiqlab, kasalliklarnioldiniolish; 
ishkobiliyatinivamexnatunumdorliginioshirishnita‟minlaydigangigienikvaprofilaktiktadbirlarniishlabchiqari
sh. 
SHOVQINGAKARSHIPROFILAKTIKTADBIRLAR
. 
SHovqinningodamorganizmigata‟sirinioldiniolishuchunkatortashkiliy, 
texnikvatibbiychora 
-
tadbirlarko„rish, 
axoliyashaydiganjoylardako„kalamzorlashtirish, 
ko„chaxarakatinitartibgasolish. 
Sershovqintransportlaro„rnigapasttovushlitransportishlatish, 
turarjoybinolarinitovusho„tkazmaydiganmateriallardanqurishvaxokazo. 
Istiroxatbog„larida, 
ko„kalamzorlashtirilganmaydonlardadaraxtlarshovqinni 
70 
% 
gachayutadi. 
SHaxarsharoitidato„g„rio„tqazilgandaraxtlarshovqinni 20 % gachayutishimumkin. 
Sanoatkorxonalaridavaqishloqxo„jaligidashovqingaqarshikurashtexnikaviyxamdatibbiyprofilaktiktad
birlarniqo„llashyo„libilanolibboriladi. 
Texnikaviyusul 3 yo„nalishdaolibboriladi: 
1. SHovqinxosilbo„lishnibartarafetishyokikamaytirish. 
2. SHovqinkuchiniishchigachabo„lganmasofasinikamaytirish 
3. Ishchilarnishovqindanximoyaqilish. 

---

Bundantashkari, shovqinxosilkiluvchijarayonlarnishovqinsizkilish, shovqinyutuvchimateriallar: gazlama,
kigiz, 
tikin, 
govakrezinavaboshqalarnikullash, 
xavobilanbug,
gazlarchikkandaxosilbuladiganshovqinnichegaralashdaishnima‟lum 
masofadanturibboshqariladiganpultshovqinsizjoygaurnatiladi. 
SHovqindansaklaydiganshaxsiyximoyamoslamalaridankulokuchunpaxtadantayyorlanganmaxsuskuymalar 
, antifonvashlemofonlardanfoydalanganxamyaxshi. 
Mexnatishovqinbilanboglikbo„lganishchilarishgakirishdanoldinvaishgakirgandankeyindastlabki 
3 
yilichidaxar 
3, 
6, 
12 
oyda
g
keiinchalikxar 
3 
yildaSSVning 
400-
sonlibuyrugigaasosantibbiykurikdanutibturishlarikerak.
Bundaishchilarterapevt, otolaringolog, nevropatologvaboshqamutaxassislarkurigidanutkaziladi. 
Usmirlarmexnativadamolishtartibiningto„g„ritashkilkilinishishovqinning, 
ularorganizmigasalbiyta‟sirinikamaytirishgayordamberadi. 
Usmirlarvayoshlaruchunishlab-
chiqarishdagiruxsatetilganengbalandshovqindarajasi 65 dBdir. Xozirgipaytdashovqinnichegaraviyspektr 
( 
chs) 
shaklidabaxolashkabulkilingan. 
Uningsonkiymatiurtageometrikchastotasi 
1000 
gsgatengshovqinningdetsibelda (dB) daifodalangantovushbosimidarajasigabarobardir. 
Ishlabchiqarishshovqininixammaxollardaxamjoriynorma 
(40-65) 
gachapasaytirishimkoniyatibulavermasligixisobgaolinsa,profilaktikamaksadidaishchilarniishurnidabo„lishvaqti
nixisobgaoladiganishtartibinijoriyetishmaksadgamuvofikdir. 
Bulardantashkari, usmirlarshovqinta‟siridanxoli, maxsusajratilganxonalardadamolishlariuchun 10-15 
dakikalitanafuslarjoriyetishshart. Bundaytanafuslarishchilaruchun 1,5-2 soatishlaganlaridansunguyushtiriladi. 
SHovqinlisharoitdaishlashruxsatetilganvaqttugashibilan, 
usmirlarma‟muriyatixtiyorigakuraboshqaishlarnibajarishlarimumkin.