Mexanizatsiyalash m u h a n d isl a r iin st it u t I

III. 
Predikatga  qarama-qarshi  qo‘yish 
(lot.-  contrapositio) 
bevosita xulosa chiqarishning mantiqiy usullaridan biri bolib, bu 
usul  qollanganda  berilgan  mulohaza  avval  aylantiriladi,  so‘ngra 
almashtiriladi.  Natijada hosil bolgan mulohazaning (xulosaning) 
subyekti  asos  mulohaza predikatiga zid,  predikati esa uning  sub- 
yektiga mos boladi.  Bu usul bilan  quyidagi  ikki formula asosida 
xulosa chiqarish mumkin:
S - P
S - P
1p-1 
s
p-Ms
234

---

Masalan:
A.  Hamma musulmonlar Islom  diniga e’tiqod qiladilar.
E.  Islom  diniga  e’tiqod  qilmaydiganlarning  hech  biri  musul- 
mon emas.
Juziy  tasdiq  mulohazadan  predikatga  qarama-qarshi  qo‘yish 
usuli  bilan  xulosa  chiqarib  bolmaydi.  Chunki,  juziy  tasdiq  mu­
lohazani  aylantirsak juziy  inkor  hukm  kelib  chiqadi.  Undan  al­
mashtirish orqali xulosa chiqarib bolmaydi.