Mexanizatsiyalash m u h a n d isl a r iin st it u t I


Arab xalifaligi va Islom falsafasi



Download 9,04 Mb.
Pdf ko'rish
bet15/332
Sana02.01.2022
Hajmi9,04 Mb.
#309650
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   332
Bog'liq
13 Falsafa asoslari

Arab xalifaligi va Islom falsafasi. 
Movarounnahr arab xalifaligi 
tarkibiga  kiritilishi  arafasida  Turk  qog‘onoti  tizimiga  mansub 
edi.  U  mayda  amirliklardan  iborat  bolib,  ular  o‘rtasida  tinimsiz 
to‘qnashuvlar  ro‘y  berib  turar  edi.  Ayniqsa,  Turk  qog‘onoti  bi­
lan sosoniylar Eroni  o‘rtasidagi to‘qnashuvlar o‘ta shiddatli tusda 
yuz  berar  edi.  XII  asrning  oxiri  va  X III  asrning  boshlarida  bu 
hudud  arab  xalifaligi tomonidan bosib  olindi.  Bunga  Movaroun­
nahr hududida yashovchi xalqlar,  ijtimoiy kuchlar orasida  siyosiy 
hamjihatlikning yo‘qligi,  o‘zaro qirgln-barotlarning avj  olishi sa­
bab boldi.
Movarounnahrga  arab  xalifaligi  bilan  birga  Islom  dini  ham 
kirib  keldi.  Ushbu  dinning  nazariy  asoslari  musulmonlarning 
muqaddas kitobi bolm ish Q ur’on va Hadislarda aks etgan bolib, 
Islom  asrlar'  davomida  yurtimiz  tarixi  va  xalqimiz  tafakkuriga 
katta ta’sir ko‘rsatgan.  Bu haqda  manbalar ko‘p va biz  shu  sabab 
bu  to‘g‘rida  keng  to ‘xtalmaymiz.  Islom  falsafasi  va  uning  naza­
riy  hamda  amaliy  masalalari  haqida  ham   yurtimizda  manbalar 
bisyor.
Islomda  kalom  ilmi  shakllangan  va  u  islom  ilohiyotining 
o‘ziga xos falsafiy ta ’limotidir. U  diniy aqidalarni asoslab berishda 
Qur’onga  tayanadi  va  Ollohning  haqligi,  uni  olamning  yaratuv- 
chisi ekanligi,  olam va insonning Olloh tomonidan yaratilgani va 
odamzodning  Tangri oldida  mas’ul  ekanligini ta’kidlaydi.
Payg‘ambarimiz  M uhammad  alayhissalom vafotlaridan buyon 
o lg a n  asrlar davomida Islomda turli mazhablar va oqimlar shakl- 
landi,  kalom  bilan  yonma-yon  ma’naviy  jarayonlar  silsilasida 
mashshoiyunlar  va  tabbiiyunlarning  (Arastu  falsafasi  va  tabiatni 
o‘rganishga  ahd  qilganlarning)  falsafiy  qarashlari  ham  namoyon 
boldi.
38


Qadimgi  Yunon  falsafasi  an’analarida  siyosiy  faoliyat  va  do- 
nishmandlik  ko‘p  hollarda  bir-biriga  qarama-qarshi  qo‘yilgan 
bolsa,  Islom  falsafasida  siyosatga,  aksincha,  inson  faoliyatining 
yuksak bir shakli sifatida qaraladi.  Islomda davlatni boshqarish — 
bu  san’at,  ammo  u  «Olloh  hammani  teng  qilib  yaratgan»  degan 
ijtimoiy  adolat  tamoyiliga  amal  qilm ogl  zarur,  ijtimoiy  adolat 
esa teng huquqlilikka amal qilish tufayli barqaror bo‘la oladi,  deb 
hisoblanadi.

Download 9,04 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   332




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish