Mexanika(Mashina detallari) fanidan bahorgi semestr oraliq nazoratii

 
 Variant № 14
a 
b 
d 
e 
1. Variatorning minimal uzatish nisbatini ko‘rsating. 
1
min
2
D
D
i

1
2
D
D
i

2
min
1
n
n
i

1
min
2
n
n
i

2. Tasmali uzatma tarmoqlaridagi kuchlar yig‘indisini ko‘rsating. 
0
2
1
F
F
F


t
F
F
F


2
1
0
2
1
2
F
F
F


2
2
1
t
F
F
F


3. Charm tasmalarning kamchiligini ko‘rsating. 
yog‘, benzinga 
bardosh bera olmaydi 
yuqori temperatura 
va zax joyda 
ishlatib bo‘lmaydi 
changda ishlatib 
bo‘lmaydi 
kislota tushadigan joyda 
ishlatib bo‘lmaydi 
4. Zanjirli uzatma uzatish nisbatini hisoblash ifodasini ko’rsating, 
?

i
2
1
Z
Z
i

1
2
Z
Z
i

1
2
n
n
i

1
2
w
w
i

5. Termik ishlanmaydigan val materialini belgilang? 
сталь 45 
cталь 20 
cталь 5 
cталь 40 X 
6. Tezlikning qanday qiymatida faqat sirpanish podshipnigini qo‘llash mumkin? 
s
m
s
v
/
10


s
m
v
/
25
15


s
m
v
/
30

s
m
v
/
20

7. Kalta sirpanish podshipnigini to‘g‘ri belgilang. 
5
,
0
/

d

4
,
0
/

d

6
,
0
/

d

3
,
0
/

d

8. Vtulkali muftaning afzalligini ko‘rsating. 
Yuritma qismlari o‘q 
bo‘yicha surishlarni 
talab qilmaydi 
Ulanayotgan 
vallarning 
o‘qdoshmasligi 
ta’sirini kamaytiradi 
O‘ta yuklanish 
hollarida mashina 
qismlarini 
buzilishdan saqlaydi 
Gabarit o‘lchami kichik, 
tuzilishi sodda 
9. Silindrik g‘ildirakli friksion uzatma yetaklovchi g‘ildiragi diametri D
1
= 80 mm, 
yetaklanuvchi g‘ildiragi diametri 240 mm. G‘ildirak enining koeffitsienti 
3
,
0


. G‘ildirak 
enini hisoblang. 
60 mm 
52 mm 
42 mm 
48 mm 
10. Zanjirli uzatmada hosil bo’ladigan aylana kuch F
t
=5100N, zanjir osilishidan hosil bo’ladigan 
kuch F
f
=100N. Zanjirli uzatma valiga tushadigan kuchni hisoblang, F
v
=? 
5300 N 
5100 N 
5000 N 
5200 N 
Oraliq nazorat variantlari «Materiallar qarshiligi va mashina detallari» kafedrasining
27 aprel 2021 yildagi yig’ilishida muhokama qilingan va tasdiqlangan. № 20 sonli bayonnoma.
Tuzuvchi: prof. Shoobidov Sh.A. 
Кafedra mudiri prof. Xasanov S.M.

---

Mexanika(Mashina detallari) fanidan bahorgi semestr oraliq nazorati
 
 Variant № 15
a 
b 
d 
e 
1. Variatorning maksimal uzatish nisbatini ko‘rsating. 
1
2
D
D
i

2
max
1
n
n
i

2
max
1



i
1
max
2
D
D
i

2. Tasmaning shkivlarda elastik sirpanishiga asosiy sababni ko‘rsating. 
tasma tarmoqlaridagi 
kuchlarning o‘zgarishi 
tasmaning tarangligi 
tasma tarmoqlari 
deformatsiyasining 
o‘zgarishi 
shkivlar tezligining 
farqlanishi 
3. Qaysi tasmalarni ulash mumkin? 
ponali 
ko‘pponali 
tishli 
yassi 
4. Zanjirli uzatma yulduzchasining bo’luvchi diametrini hisoblash formulasini ko’rsating? 







1
1
2
sin
Z
P
d
z








1
1
cos
Z
P
d
z








1
1
sin
Z
P
d
z








1
1
2
cos
Z
P
d
z

5. Termik ishlov beriladigan (yaxshilanadigan) val materiallarini belgilang? 
cталь 20, сталь 20X 
сталь 45, сталь 20 
сталь 5, сталь 20 
cталь 45, сталь 40X 
6. Uzun sirpanish podshipnigini to‘g‘ri belgilang. 
8
,
0
/

d

9
,
0
/

d

2
,
1
/

d

1
/

d

7. Dumalash podshipnigi detallarining to‘g‘ri belgilangan variantni ko‘rsating. 
Tashqi va ichki halqa, 
valik, vodilo 
Tashqi va ichki 
halqa, rolik, sharik 
Ichki halqa, rolik, 
tashqi vkladish, 
separator 
Tashqi va ichki halqa, 
sharik, separator 
8. Flanetsli mufta vallarning qanday diametrida qo‘llanadi? 
d≤200 mm 


mm
d
300
250




mm
d
150
100


 


mm
d
70
60


 
9. Valga T=108 Nm, burovchi moment ta’sir qiladi. Valning ruhsat etilgan kuchlanishni 
 
MPa
20


olib val diametrini hisoblang, d=? 
25 mm 
35 mm 
20 mm 
30 mm 
10. Reduktor podshipnigi 40000 soat ishlaydi, uning resursi 800 mℓn aylanish. Podshipnik 
valining aylanish takroriyligini hisoblang, n=? 
474 min
-1 
333 min
-1 
565 min
-1 
315 min
-1 
Oraliq nazorat variantlari «Materiallar qarshiligi va mashina detallari» kafedrasining
27 aprel 2021 yildagi yig’ilishida muhokama qilingan va tasdiqlangan. № 20 sonli bayonnoma.
Tuzuvchi: prof. Shoobidov Sh.A. 
Кafedra mudiri prof. Xasanov S.M.

---

Mexanika(Mashina detallari) fanidan bahorgi semestr oraliq nazorati
 
 Variant № 16
a 
b 
d 
e 
1. Tasmadagi elastik sirpanish hodisasi qanday oqibatga olib keladi? 
tasma tarmoqlaridagi 
kuchlanishlarning 
o‘zgarishiga 
tasmali uzatma f.i.k. 
ning kamayishiga 
tasmali uzatma 
uzatayotgan quvvat 
kamayishiga 
tasma shkivlaridagi 
aylana tezlikning 
kamayishiga 
2. Tasmali uzatma tortish koeffitsienti formulasini ko‘rsating. 
0
2
F
F
t


0
F
F
t


0
2
F
F
t


t
F
F
0
2


3. Qaysi uzatmaning o’qlararo masofasi kichik bo’ladi? 
ponasimon tasmali 
zanjirli 
yassi tasmali 
doiraviy tasmali 
4. Zanjirli uzatma aylana tezligini aniqlash fomulasini ko’rsating? V=? 
;
60
/
z
nzp
v

;
z
zp
v


;
3
nz
v


;
60
/
t
zp
v


5. Vallarda burovchi moment ta’siridan hosil bo’ladigan kuchlanish formulasini ko’rsating? 
 





2
4
d
T
 




3
/
d
T
 




3
2
,
0
/
d
T
 




2
2
,
0
d
T
6. Sekinyurar podshipniklarning shartli hisobini aniqlang. 
 
pv
pv

 
p
d
F
p
r



2
1
z
z
кр
R
R
n


кр
h
h
h
S
min

7. Dumalash podshipniklari uchun xos bo‘lgan kamchilikni belgilang. 
Ishqalanish momenti 
kattaroq 
O‘q bo‘yicha 
o‘lchami kattaroq 
Radial o‘lchami 
kattaroq 
Moy sarfi ko‘proq 
8. Muftalar qaysi parametr bo‘yicha tanlanadi? 
Val diametri 
Valdagi quvvat 
Valning burchak 
tezligi 
Valdagi burovchi 
moment 
9. Tasmali uzatmaning aylana tezligi 10
s
m
Yassi ponasimon tasma uchun bir sekundda shkivni 
aylanib o‘tish soni 
U
= 5. Tasma uzunligini hisoblang. 
2500 mm 
5000 mm 
4000 mm 
2000 mm 
10. Valning diametri d=20 mm. Valga T=28,8 Nm burovchi moment ta’sir etadi. Valning 
buralishidagi kuchlanishni hisoblang, 
?


18 MPa 
20 MPa 
16 MPa 
22 MPa 
Oraliq nazorat variantlari «Materiallar qarshiligi va mashina detallari» kafedrasining
27 aprel 2021 yildagi yig’ilishida muhokama qilingan va tasdiqlangan. № 20 sonli bayonnoma.
Tuzuvchi: prof. Shoobidov Sh.A. 
Кafedra mudiri prof. Xasanov S.M.

---

Mexanika(Mashina detallari) fanidan bahorgi semestr oraliq nazorati
 
 Variant № 17
a 
b 
d 
e 
1. Sanoatda eng ko‘p ishlatiladigan yassi tasma turini ko‘rsating. 
rezinalangan tasmalar 
charm tasmalar 
jun tasmalar 
Ip-gazlama tasmalar 
2. Tasmali uzatma shkivlari qanday materialdan tayyorlanmaydi? 
cho‘yan 
po‘lat 
yengil qotishma 
bronza 
3. Qaysi uzatmaning uzatish nisbati kattaroq bo’ladi? 
ponasimon tasmali 
yassi tasmali 
zanjirli 
doiraviy tasmali 
4. Vtulkali zanjirlar aylana tezliklari chegarasini ko’rsating? 
s
m
v
/
5

s
m
v
/
10

s
m
v
/
3

s
m
v
/
15

5. Vallarning qanday hisobini bilasiz? 
mustahkamlikka, 
bikrlikka, eyilishga 
mustahkamlikka, 
bikrlikka, 
tebranishga 
mustahkamlikka, 
bikrlikka, 
uztuvorlikka 
mustahkamlikka, 
eyilishga, tebranishga 
6. O‘rtacha tezlikdagi podshipniklarning shartli hisobini aniqlang. 
 
p
d
F
p
r








1
5
,
0
min
s
h
 
pv
pv

кр
h
h
h
S
min

7. Dumalash podshipniklarida separatorning vazifasi nima? 
Dumalash elementini 
ajratish va yo‘naltirish 
Dumalash 
elementini biriktirish 
Dumalash 
elementini 
aylantirish 
Dumalash elementini 
mahkamlash 
8. Sxemada val geometrik o‘qlarining nominal joylashishidan chetga chiqish hollari ko‘rsatilgan. 
Kompensatsiyalovchi kulachokli-diskli mufta qaysi xatolik va chetga chiqishlarni kompensatsiya 
qiladi? 



,
r
Hammasini 
r
a


,



,
a
9. Tasmali uzatma yetaklovchi shkividagi quvvat P
1
= 5 kVt, tasmaning aylana tezligi 20
s
m
. 
Aylana kuch Ғ
t
ni hisoblang, Ғ
t
= ? 
350 N 
500 N 
250 N 
400 N 
10. Zanjirli uzatma zanjirning qadami p
z
=25,4 mm, yetakchi yulduzcha tishlar soni Z
1
=25. 
Zanjirli uzatmaning aylana tezligi v=5 m/s. Yetakchi yulduzchaning aylanishlar takroriyligini 
hisoblang? 
472 min
-1 
365 min
-1 
515 min
-1 
278 min
-1 
Oraliq nazorat variantlari «Materiallar qarshiligi va mashina detallari» kafedrasining
27 aprel 2021 yildagi yig’ilishida muhokama qilingan va tasdiqlangan. № 20 sonli bayonnoma.
Tuzuvchi: prof. Shoobidov Sh.A. 
Кafedra mudiri prof. Xasanov S.M.

---

Mexanika(Mashina detallari) fanidan bahorgi semestr oraliq nazorati