Mexanik hodisalar jismlarning muvozanati oddiy mexanizmlar

quvvat tu 
shunchasini kiritamiz. Quvvat  deganda  biror vaqt bo‘lagi 
ichida (1 sekundda) bajarilgan ish tushuniladi. Quvvatni N bilan 
belgilasak, uni topish uchun bajarilgan ishni, shu ishni bajarish uchun 
ketgan vaqtga bo‘lish kerak.

---

II bob. Mexanik hodisalar
76
76
N  –  quvvat,  A  –  ish, t  –  vaqt.
Quvvat birligi sifatida vatt (W) qabul qilingan.
.
Bu  birlik  bug‘  mashinasini  birinchi  bo‘lib  o‘ylab  topgan  ingliz 
ixtirochisi J. Uatt (Watt) sharafi ga qo‘yilgan.
Kundalik turmushda avtomobil dvigatellarining quvvatini ot kuchi 
(o. k.) deb ataladigan birlikda ham o‘lchanadi. Bu bilan mashina motorining 
quvvati yuk tortuvchi otning kuchi bilan taqqoslanadi.
1  o.k. = 735,5  W.
Odam 
quvvati
70–80 W
«Neksiya» 
avtomobili
75 kW
TE 10 L
teplovozi
2200 kW
IL–62
samolyoti
30600 kW
Kosmik  kemani 
uchiruvchi 
«Energiya» raketasi 
125 000 000  kW
  1.  Mashina dvigatelining quvvatini bilgan holda, uning berilgan vaqtda qan -
 
  cha ish bajara olishini qanday hisoblash mumkin?
2.  Quyosh energiyasidan foydalanib ishlaydigan qanday qurilmalarni bilasiz?
3.  Kundalik turmushdan quvvatga doir misollar keltiring.
7-mashq
1. Uyingizdagi chang yutgich, sovutgich, televizor va shunga o‘xshash 
asboblarning pasportini qarab, iste’mol quvvatini aniqlang. Ularning bir 
kunda ishlatiladigan vaqtiga ko‘ra bajargan ishini hisoblang.
2.  Xonadagi  ventilyatorning  quvvati  35  W.  Uning  10  min.  da  bajargan 
ishi nimaga teng? (Javobi: 21 kJ.)

---

77