Мева-сабзавотларни етиштириш, қайта ишлаш ва сотишнинг маркетинг стратегиясини ишлаб чиқиш 1

маркетинг стратегиясини ишлаб чиқиш»
 
244 
Экологик хавфсизликни ошириш ва тупроқ унумдорлигини сақлаб қолиш 
мақсадларида АҚШда 1986 йилда буён “Қишлоқ ҳўжалиги ерларини 
консервациялаш” дастури амал қилмоқда. Ер участкалари эгалари суғурталовчи 
билан 10 йилга контракт имзолайдилар. Унга кўра, уй эгаси шу давр мобайнида 
ерга ишлов бермайди ва экинлар етиштирмайди, яъни ер консервацияланади.
Қайд этиш лозимки, юқоридасанабўтилган 6 та йирик дастурлардан ташқари 
АҚШда қишлоқҳўжалигида хатарларни суғурталаш кўплаббошқа, майда 
дастурлари мавжуд бўлиб, улар қисқа муддат – 1-2 йил амал қилади ва давлат 
томониданг 
мавжуд 
вазиятга 
қараб, 
қишлоқ 
ҳўжалиги 
экинлари 
ҳосилдорлиги,бозор,
табиий офатлар тез-тез содир бўлиши ва
кўламларини ҳисобга 
олиб жорий этилади ёки бекор қилинади. Умуман олганда давлатнинг тўғридан-
тўғри тўловлари ҳажмли, айниқса фермер баҳолари ва фермерлар даромадларини 
қувватлаш бўйича жуда катта АҚШда фермерларга энг катта ьўловлар 2000 йилда 
амалга оширилди – 32,2 мрлд.доллар. Бироқ бу мақсадларга йиллик тўловлар ҳар 
йили 15-19 млрд. долларни ташкил этимоқда. Давлат томонидан бундай юқори 
субсидиялар ва гарантияларда фермерлар қишлоқ ҳўжалиги фаолиятидан ўз 
даромадларини тўла сақлаб қолмоқдалар ва қишлоқ ҳўжалиги маҳсулотини ишлаб 
чиқариш ҳажмлари ва сотиш шартлари бўйича ўзлари қарорлар қабул 
қилмоқдалар. 
Шундай қилиб, АҚШда давлатнинг қаол иштирокида қишлоқ ҳўжалиги 
экинлари ва кўп йиллик ўсимликларнинг ҳосилини суғурталашнинг, фермер 
ҳўжаликлари даромадларини ва баҳоларни қувватлашнинг, қишлоқ ҳўжалик 
ерларини консервациялашнинг турли дастурлари ишлаб чиқиладива амалга 
оширилади. Уларни тегишли равишда бюджетдан субендияланиши туфайли 
тармоқ фаолияти тартибга солинади, табиий, иқтисодий ва экологик хатарлардан 
ҳимоя қилинган ҳолда “текислаб” турилади, фермерларга ўсимликчилик маҳсулоти 
кенгайтирилган такрор ишлаб чиқарилишини таъминлай оладиган даражада 
даромадлар олишларига имкониятлар яратилади. Ўзбекистонда ҳукумат томонидан 
аграр секторда ҳатарларни бошқариш замонавий миллий тизимни яратилишида 
АҚШнинг ҳосилни суғурталаш, баҳолар ва фермерлар даромадларини қувватлар 
давлат тажрибаси ижобий наъмуна бўлиши мумкин.
Ўзбекистонда қишлоқ ҳўжалигида суғурталашни такомиллаштиришга 
эътибор қаратилмаяпти. Мамлакатимизда суғурта компаниялари томонидан 
молиявий ресурслар билан қувватлашдан ташқари, қишлоқ ҳўжалигини 
қувватлашда бозор механизмлари билан интеграциялашган ҳолда давлат молиявий 
қувватлашининг турлик шакллари ва методлари кенг қўлланилиши лозим. Улар 
қаторига амортизация сиёсати, имтиёзли кредит билан бирга қўлланиладиган 
лизинг механизми, тижорат тузилмалари билан биргаликда хатарларни суғурталаш, 
алоҳидақишлоқ ҳўжалиги ишлаб чиқарувчилари томонидан компенсиция ва 
дотациялар 
олинишида 
протекционизмга 
йўл 
қўймаслик, 
бюджетдан 

---

«Мева-сабзавотларни етиштириш, қайта ишлаш ва сотишнинг