Metrologiyaning asoslari

O‘zbekistonning davlat standartlashtirish tizimi
Standartlashtirishning texnika taraqqiyotidagi rolini oshirish, mahsulotning sifati va raqobatbardoshliligini hamda uning tejamliligini oshirish uchun Davlat standartlashtirish tizimi (O’zDCT) joriy etilgan bo‘lib, u standartlashtirish maqsadlari va vazifalarini belgilaydigan o‘zaro bir-biriga bog‘liq bo‘lgan qoidalar, talablar majmuini, standartlashtirish organlari va xizmatlari tuzilishini, ularning xalq xo‘jaligining hamma sohalaridagi huquqlari va majburiyatlarini o‘z ichiga qamrab oladi. U normativ hujjatlarning rejalashtirilishi, ishlab chiqilishi, kelishilishi, tasdiqlanishi, davlat ro‘yxatidan o‘tkazilishi tartibini, ularni tekshirish, bekor qilish, qaytadan ko‘rib chiqish, ularga o‘zgartirishlarni kiritish tartibini; mahsulotlarni ishlab chiqarish, xizmatlarni ko‘rsatish, tashish, saqlash, sotish, ta’mirlash, foydalanish, utillashtirishning normativ ta’minotini, normativ hujjatlarning ilmiy-texnikaviy darajasining ekspertizasi va baholanishini o‘tkazish uslublarini; xalqaro, davlatlararo, mintaqaviy, xorijiy standartlarning qo‘llanilishi usullari va shu kabilarni belgilaydi.

O’zDCT ning asosiy qoidalari Uzbekistonda standartlashtirish bo‘yicha ishlarning tashkil etilishi va o‘tkazilishiga nisbatan umumiy qoidalarni belgilaydi va normativ hujjatlar majmuida asosiy qoidalar bo‘lib hisoblanadi.

Normativ hujjatlarning quyidagi belgilari belgilangan:

1. 
   Davlat miqyosida:
   

O‘zbekiston davlat standarti – O’zDSt

Umumdavlat klassiflkatori – O’zDt

O‘zbekistonda rahbarlik qiluvchi hujjat – O’zRH

O‘zbekiston tavsiyanomalari – O’zT

2. Tarmoq miqyosida:

tarmoq standarti – TSt

tarmoq klassiflkatori – TT

texnik shartlar - TSh

rahbarlik qiluvchi hujjat -RH

tavsiyalar - T

3.Ma’muriy-hududiy miqyosda:

ma’muriy-hududiy standart - MHSt

rahbarlik qiluvchi hujjat - RH

tavsiyalar - T

4.Korxona miqyosida:

texnik shartlar - TSh

korxona standarti - KSt

Barcha miqyoslardagi normativ hujjatlarning ifodalanishi hujjat matnining tilidan qat’i nazar lotin yozuviga asoslangan davlat tilida amalga oshiriladi va quyidagicha ifodalanadi:

O’z - O‘zbekiston

D - Davlat

T - Tasniflagich (klassifikator), Tarmoq, Tavsiyanoma (tavsiyalar)

R - Rahbarlik

H - Hujjat, Hududiy

Sh - Shart

K - Korxona

M - Ma’muriy

St - Standart

Davlatlararo standartning (ГОСТ) rus tilidagi ifodasi saqlab qolingan.