Metrologiya va standartlashtirish fanidan Ma’ruza matni Navoiy 2023

Takrorlash uchun savollar.
1. Sertifikatlashtirish tushunchasi nima ?
2. Muvofiklik nima ?
3. «Sertifikatlashtirish tizimi» deb nimaga aytiladi ?
4. Majburiy sertifikatlashtirish nima ?
5. Ixtiyoriy sertifikatlashtirish nima ?
6. Sertifikatlashtirishning nechta sxemasi mavjud ?


Mavzu yuzasidan mustaqil ishlar:
Sifatni boshqarishda standartlarni oʻrni va ahamiyati

Mavzu yuzasidan testlar:

Qiyinlik darajasi	Test topshirig’i	To’g’ri javob	Muqobil javob	Muqobil javob	Muqobil javob
2	….bu kerakli ishonchlilik bilan maxsulotning muayyan standartga yoki texnikaviy xujjatga muvofikligini tasdiklaydigan faoliyatdir.	*sertifikatlashtirish	standartlashtirish	etalonlar	sifatni boshqarish
2	….yetkazib beruvchining maxsulot, jaraen va xizmatlarning anik bir standartga yoki boshka me’yoriy xujjatga tula-tukis muvofiklik xakida butun maxsulotni uz ustiga olganligini bayon etishiga aytiladi.	*Muvofiklik bayonoti	sertifikatlashtirish	muvofiklikni attestatlash	etalonlar
2	…..ishlab chikaruvchi, sotuvchi yoki iste’molchi talabi bilan ixtiyoriy ravishda utkaziladigan sertifikatlashtirish tushuniladi.	*Ixtiyoriy sertifikatlashtirish	Majburiy sertifikatlashtirish	muvofiklikni attestatlash	Muvofiklik bayonoti
2	…..sertifikatlashtirish xukukiga ega bulgan idora tomonidan maxsulot , jarayon, xizmatning standartlardagi majburiy talablarga muvofikligini tasdiklash tushuniladi	*Majburiy sertifikatlashtirish	Ixtiyoriy sertifikatlashtirish	muvofiklikni attestatlash	Muvofiklik bayonoti
3	Davlat metrologiya tekshiruvi va nazoratining ob`ektlari qaysi javobda ko‘rsatilgan	*Etalonlar, o‘lchash vositalari, modda va materiallar tarkibi hamda xossalarining standart namunalari, o‘lchash tizimlari, ularning bajarish uslubiyatlari	O‘lchovlar, asboblar	Maxsulotlar, jarayonlar, xizmatlar	Metrologik xususiyatlar
3	Davlat metrologik nazorati nima?	*Mamlakatda o‘lchashlar birliligini ta’minlash bo‘yicha ishlarini mintaqalararo va sohalararo darajada bajaruvchi hamda davlat metrologik tekshiruvi va nazoratini amalga oshiruvchi metrologik xizmatdir.	Mamlakatda davlat metrologik tekshiruvi va nazoratini amalga oshiruvchi metrologik	Ma’lum bir tashkilot yoki mussasada o‘lchashlar birliligini ta’minlash bo‘yicha ishlarini bajaruvchi hamda metrologik tekshiruv va nazoratni amalga oshiruvchi metrologik xizmatdir.	Mamlakatdagi barcha sohalarda qo‘llaniladigan o‘lchash vositalarini nazorat qilish va tekshirishga qaratilgan metrologik xizmatdir.
3	Metrologik ta`minot nima?	*O‘lchashlar birliligini ta`minlash va talab etilgan aniqlikka erishish uchun zarur bo‘lgan texnikaviy vositalar, tartib va qoidalarning, me`yorlarning, ilmiy va tashkiliy asoslarining belgilanishi va tadbiq etilishi	Metrologik ta`minot bu o‘lchashlar birliligini ta`minlashdir	Metrologik ta`minot deganda o‘lchash vositalarining ishga yaroqliligini tashkil etish, ta`minlash tushuniladi	O‘lchash vositalarini me`yoriy asoslarini belgilanishi va tadbiq etilishi
2	Metrologiyaning birinchi postulati nima?	*o‘lchanayotgan kattalikning chinakam qiymati mavjuddir.	O‘lchash amalidan olingan natija tasodifiydir	Har qanday o‘lchash - taqqoslash (solishtirish) demakdir	kattalikning chinakam qiymatini aniqlash mumkin emas
3	O‘lchash natijalarini qayta ishlashdan maqsad nima?	*maqsad, o‘lchanayotgan kattalikni hakikiy qiymatini aniqlash, uni kattalikning chinakam qiymatiga yaqinlashish darajasini aniqlash va o‘lchash aniqligini baholashdir	maqsad izlanayotgan kattalikni aniqlash	maqsad, tasodifiy kattalikni tashkil etuvchilarini aniqlash	muntazam xatolikni tasodifiy hatolikka yakinlashish darajasini aniqlash