Metrologiya, texnik jihatdan tartibga solish, standartlashtirish va sertifikatlashtirish

ISLOM KARIMOV NOMIDAGI TOSHKENT DAVLAT TEXNIKA UNIVERSITETI ELEKTRONIKA VA AVTOMATIKA FAKULTETI “METROLOGIYA, TEXNIK JIHATDAN TARTIBGA SOLISH, STANDARTLASHTIRISH VA SERTIFIKATLASHTIRISH” KAFEDRASI

YO’NALISHGA KIRISH FANIDAN

MUSTAQIL ISHI
Mavzu: Metrologiya, asosiy tushunchalar va tariflar

Bajardi: Choriyev Y.Sh

Qabul qildi: Jabborov H.Sh


Toshkent – 2010

Mundarija

1. 
   Kirish ……………………………………………………………………3
   
2. 
   Metrologiya, asosiy tushunchalar va tariflar……………….…………4
   
3. 
   Adabiyotlar……………………………………………………………..7
   

Kirish

Metrologiyaning asoschisi D.LMendeleyev o'lchovlarning roli to‘g‘risida shunday degan edi: «Fan o‘lchov boshlangan paytdan boshlab boshlanadi». Angliyadagi metrologiya asoschisi Tomson shunday deb yozgan edi: «Наг qanday buyum faqat uni o‘lchab bo‘ladigan darajadagina ma’lum bo‘ladi». Mashhur rus olimi metrologiya to‘g‘risida yana shunday bir fikmi bildirgan: « O’lchash san’ati tabiat qonunlarining qa’riga kirib borish va uni insonning hukmronligiga bo‘ysundirish uchun odamzotning tafakkuri tomonidan yaratilgan qudratli qurol hisoblanadi».

«Metrologiya» - o‘lchashlar, ulaming birligini ta’minlash usullari va vositalari hamda kerakli aniqhkka erishish yo‘llari haqidagi fandir. "Metrologiya" so‘zi grekcha so‘zdan olingan bo‘lib, "metron"- o‘lchash, "logos" - ta’limot ma’nosini anglatadi, ya’ni, o‘lchash ta’limoti demakdir.

Oddiy qilib aytganda, metrologiya har qanday moddiy ob'ektlar, jarayonlar yoki hodisalarni xarakterlovchi fizik kattaliklarni o'lchash bilan shug'ullanadi. Uning qiziqish doirasi o'lchov texnologiyalari, asboblari va uskunalarini hamda olingan ma'lumotlarni qayta ishlash vositalari va usullarini ishlab chiqish va amalda qo'llashni o'z ichiga oladi. Bundan tashqari, metrologiya rasmiy tuzilmalar va jismoniy shaxslarning harakatlarini huquqiy tartibga solishni, ularning faoliyatida o'lchovlarni amalga oshirish bilan bog'liq bo'lgan usullarni belgilaydi, tarixiy tajribani o'rganadi va tizimlashtiradi.