Метрология, стандартлаштириш ва сифатни бошқариш

ИШНИ БАЖАРИЛИШИ:
Ўлчашдан олдин мева юзасининг 4 тала тарафидан юпқа қатлам кесилади, кесимларда эса тешик хосил қилинади. Ускунани горизонтал юзада ушлаш керак, игнани эса меванинг кесиш юзасига перпендиқўляр иуналтириш керак. Тешиш пайтида шрифт-кўрсатгич холатини аниқлаш керак.
НАТИЖАЛАР ҲИСОБИ:
Меванинг гўшт қисмини зичлигини ва пўст қисмини қаттиқлигини аниқлаш натижаларини олдиндан кўрилган график бўйича топилади.
Жихоз ва материаллар:
Пенетрометр Магнесс» Тейлор типидаги («сальгирка», пичоқ., олма ва бошқа мева сабзавотлар.

3. СЕМЕЧКАЛИ МЕВАЛАРДА ЕТИЛИШ ДАРАЖАСИНИ АНИҚЛАШ УЧУН КРАХМАЛ МИҚДОРИНИ СИФАТ КЎРСАТГИЧЛАРИНИ ТЕКШИРИШ

Мевалардаги крахмал миқдорига қараб уларнинг етилиш даражасини ва меваларни ўзиш ѐки сақлаш жараѐнида истеъмол учун етилиш даражасини билиш мумкин.
Усулнинг принципи: меваларда крахмал миқдорини сифат кўрсатгич, текшириши учун унинг йод препаратлари билан кўк-қора рангга бўялиш имқонидан фойдаланилади. Бўялиш интенсивлиги крахмал миқдорига боғлиқ. Мева қанча кам етилган бўлса, яъни у қанча кўп крахмалга эга бўлса, шунча йодли синашда бўялиш интенсивдир. Етилган мевада бўялиш кам ва эт ости гўшт қисмининг фақат кичик қаватини қамраб олади. Объектив натижалар олиш учун бирга партиядан камида Юзта мевани текшириш зарур.
Ишнинг бажарилиши: олма мевалари ўртасидан бўйлама уки бўйича кесилади. Биринчи ярмини данакли камера орқали кўндаланг кесилади. Кўндаланг ва бўйлама кесилган мевани 5 секунд йод эритмали петри чашкаларга солинади, сўнг олиб эритмани ортиғи фильтр қоғоз билан олиб ташланади. 1-2мин. дан кейин 5 балли система бўйича кесим юзасини қорайиш даражасини аниқланади:
5 балл қорача юзаси тўлиқ кўк қора (мева пишмаган )
4 балл кесим юзасининг оз. қисми, асосан данакини ва пладоножкада, деярли буялмаган (мевани етилиши бошланган)
3 балл данакини олдидаги кесим юзасининг кўп қисми буялмайди. (меваларни етилиш даржасида сақлашга ўзиб қўйиш тавсия этилади).
2 балл қорача бўялиш эт остида кўзатилади холос, кесим юзасининг айрим киисмлари сал бўялган (мева фақаткқисқа муддат сақлаш ва ташишга яроқди).
1 балл кесиш юзасининг фақат эт остида озроқ миқдорда бўялиши кўзатилади (меваниг етилиш даражаси истеъмол қилишта яқин, яъни тўла етилишга).
Материал ва жихозлар: Олмалар, петри чашкаси, фильтр қоғоз, йодли калийдаги 4% йод эритмаси.