“Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlash asoslari”

 
Nazorat savollari: 
1. Shtrixli kodlash deganda nimalarni tushunasiz? 
2. Qanday maqsulotlarga nisbatan shtrixli kod qo‗llanishi kerak? 
3. Shtrixli kodlashning qanday tizimlari mavjud? 
Reja. 
1. Sertifikatlashtirish bo‘yicha asosiy tushuncha va atamalar. 
2. ―Mahsulot va xizmatlarni sertifikatlashtirish to‘g‘risida‖gi qonun sharhlari. 
3. Sertifikatlashtirishning huquqiy asoslari va milliy tizim. 
Tayanch so‘z va iboralar: 
sertifikat, sertifikatlash, muvofiqlik, muvofiqlik belgisi, sinash, 
sifat, tashkiliy tuzilma. 
Sertifikatlashtirish bo‘yicha asosiy tushuncha va atamalar. 
Sertifikatlashtirish mahsulot sifati va xavfsizligini ta‘minlash shakllaridan biri sifatida butun 
dunyoda tan olingan. Sertifikatlashtirish uchun sertifikatlashtirish ob‘ektlari va sub‘ektlariga 
yagona talablarni belgilagan me‘yoriy hujjatlar mavjud bo‘lishi shart. 
Atamalar va ta‘riflarning birliligi qo‘yilgan vazifalarni tushunish va sertifikatlashtirish 
protseduralarini muvaffaqiyatli o‘tkazish uchun ahamiyatlidir. 
O‘zbekiston Respublikasida xalqaro standart ISOG‘MEK 2:1996 "Standartlashtirish va 
yondosh faoliyat turlari. Umumiy lug‘at" asosida yaratilgan O‘z DSt 5.5:1999 "O‘z SMT. Asosiy 
atamalar va ta‘riflar" va sifat menejmenti tizimlari bo‘yicha O‘z DSt ISO 9000:2002 amalda 
qo‘llanilmoqda. 
 
Ishlab chiqariladigan turli xil mahsulotlar muayyan sifat ko‘rsatkichlariga javob berishi 
kerak. Sifat ko‘rsatkichlari esa ma‘lum belgilangan talablarga muvofiq kelishi lozim. Muvofiqlik 
o‘z navbatida, ma‘lum standartga yoki boshqa me‘yoriy hujjatlarga mos kelishini talab etadi. 
Muvofiqlikni esa sertifikatlashtirish mumkin. 
―Sertifikat‖ so‘zi lotin tilidan olingan bo‘lib, ―to‘g‘ri tayyorlangan‖ degan ma‘noni bildiradi. 
Sertifikatlashtirish – bu kerakli ishonchlilik bilan mahsulotning muayyan standartga yoki 
texnikaviy hujjatga muvofiqliligini alohida, xolis deb tan olingan idora tomonidan tasdiqlanadigan 
faoliyatdir. 
Xalqaro standartlashtirish tashkilotining qo‘llanmasida «sertifikatlashtirish» atamasining 
quyidagi izohi berilgan: 
– 
sertifikatlashtirish 
deyilganda 
mahsulot, 
texnologik 
jarayon 
va 
xizmatlarni 
sertifikatlashtirishda (muvofiqlikni sertifikatlashtirish) uchinchi tomonning qatnashishi tushuniladi;