“Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlash asoslari”

Nazorat savollar: 
1. 
Urug„lik turkumi nima? 
2. Aprobatsiya nima ? 
3. 
Patent egasi (litsenziar) kim?
 
 
 
 
O‗zbekiston milliy metrologiya instituti –davlat korxonasi va laboratoriyalarining faoliyatini 
o‗rganish. 
Ishning masadi : 
Talabalarga O‘zbekiston milliy metrologiya instituti –davlat korxonasi va 
laboratoriyalari haqida ma‘lumot berishdan iborat. 
 
O‗ZBEKISTON RESPUBLIKASIDA MUVOFIQLIKNI BAHOLASH TIZIMINI YANADA 
TAKOMILLASHTIRISH 
VA 
SINOV 
LABORATORIYALARI 
KOMPLEKSINI 
RIVOJLANTIRISH TO‗G‗RISIDA 
Respublikada 
ishlab 
chiqarilayotgan 
mahsulotlarning 
sifatini va eksporti hajmlarini 
oshirish, ularning xalqaro standartlarga muvofiq ishlab chiqarilishini ta‘minlash hamda mavjud 

---

214 
sinov va kalibrlash laboratoriyalarini modernizatsiya qilish, shuningdek aholiga sifatli va xavfsiz 
mahsulotlarni yetkazib berish bo‗yicha tizimli ishlar amalga oshirilmoqda. 
Muvofiqlikni baholash sohasidagi faoliyatni tubdan takomillashtirish, idoralararo va 
innovatsion 
sinov 
va 
kalibrlash 
laboratoriyalari 
kompleksini 
rivojlantirish, sohaga xususiy 
investitsiyalarni keng jalb etish va mahalliy mahsulotlarni xalqaro standartlarga muvofiq baholash 
orqali savdodagi texnik to‗siqlarni bartaraf etish maqsadida: 
1. O‗zbekiston Respublikasi Investitsiyalar va tashqi savdo vazirligi, Iqtisodiyot va sanoat 
vazirligi hamda ―O‗zstandart‖ agentligining: 
―O‗zstandart‖ agentligining ―Respublika sinov va sertifikatlashtirish markazi‖ davlat 
korxonasini 2020-yil 1-yanvardan ―O‗zbekiston ilmiy-sinov va sifat nazorati markazi‖ davlat 
korxonasiga (keyingi o‗rinlarda — ―UzTest‖ davlat korxonasi) aylantirish hamda uning muassisi 
etib Standartlashtirish, sertifikatlashtirish va texnik jihatdan tartibga solish ilmiy-tadqiqot institutini 
belgilash; 
―O‗zstandart‖ agentligining ―Respublika sinov va sertifikatlashtirish markazi‖ davlat 
korxonasi vorisi etib ―UzTest‖ davlat korxonasini belgilash; 
2019-2020-yillarda Toshkent shahrida xalqaro tashkilotlarning (ISO, IEC, UNECE, EN, 
CODEX STAN) standartlari, talab va me‘yorlariga muvofiq oziq-ovqat va qishloq xo‗jaligi 
mahsulotlari, elektrotexnika, yengil sanoat, mashinasozlik, qurilish, polimer va kimyo sanoati 
mahsulotlari hamda yuqori texnologiyalar asosida ishlab chiqarilgan mahsulotlarning sinovlarini 
to‗liq amalga oshiradigan zamonaviy sinov va nazorat laboratoriyalaridan iborat ―UzTest‖ davlat 
korxonasining sinov va nazorat kompleksini tashkil etish;
―O‗zstandart‖ agentligining 
1-ilovada 
nazarda tutilgan hududiy sinov va sertifikatlashtirish 
markazlari davlat korxonalarini tugatish;
tugatilayotgan hududiy sinov va sertifikatlashtirish markazlari negizida ―UzTest‖ davlat 
korxonasining hududiy filiallarini 
2-ilovaga 
muvofiq, ―O‗zbekiston milliy metrologiya instituti‖ 
davlat korxonasi hududiy filiallarini 
3-ilovaga 
muvofiq tashkil etish to‗g‗risidagi takliflari 
ma‘qullansin. 
2. Muvofiqlikni baholash tizimini takomillashtirish, sinov va kalibrlash laboratoriyalarini 
rivojlantirishga doir kompleks chora-tadbirlar rejasi (keyingi o‗rinlarda — Kompleks chora-
tadbirlar rejasi) 
4-ilovaga 
muvofiq tasdiqlansin.
Mas‘ul vazirlik va idoralar rahbarlari zimmasiga Kompleks chora-tadbirlar rejasida ko‗zda 
tutilgan vazifalarning o‗z vaqtida, to‗liq va sifatli bajarilishini ta‘minlash yuzasidan shaxsiy 
javobgarlik yuklansin. 
3. ―UzTest‖ davlat korxonasining sinov va nazorat kompleksi tomonidan o‗zlashtiriladigan 
mahsulotlarni sinovdan o‗tkazish yo‗nalishlari 
5 
va 
6-ilovalarga 
muvofiq tasdiqlansin.
4. Quyidagilar ―UzTest‖ davlat korxonasining sinov va nazorat kompleksini tashkil etish, 
texnologik asbob-uskuna bilan jihozlash va modernizatsiyalash ishlarini moliyalashtirish manbalari 
etib belgilansin:
O‗zbekiston 
Respublikasi 
Prezidentining 
2018-yil 
20-iyundagi 
―O‗zbekiston 
Respublikasida 
meva-sabzavotchilik 
tarmog‗ini rivojlantirish loyihasini Xalqaro tiklanish va 
taraqqiyot banki ishtirokida amalga oshirish borasidagi qo‗shimcha chora-tadbirlar to‗g‗risida‖gi 
PQ-3790-son 
qaroriga 
muvofiq Jahon banki tomonidan 25 yil muddatga yillik 2 foiz stavkada 
ajratiladigan 11,6 mln AQSh dollari miqdoridagi mablag‗; 
UNI Credit Bank (Chexiya) tomonidan 7 yil muddatga yillik 2,1 foiz stavkada ajratiladigan 
3,88 mln yevro miqdoridagi mablag‗; 

---

215 
xalqaro moliya institutlarining grantlari, imtiyozli kreditlari va qonun hujjatlari bilan 
taqiqlanmagan boshqa manbalar.
5. ―O‗zstandart‖ agentligi tizimi tashkilotlariga, istisno tariqasida, sinov, kalibrlash va 
qiyoslash laboratoriyalarini tashkil etish doirasida 2021-yilga qadar o‗z mablag‗lari hisobiga import 
qilinadigan laboratoriya jihozlari, asbob-uskunalari, standart namunalar, kimyoviy reaktiv va 
reagentlarni xarid qilish uchun to‗g‗ridan to‗g‗ri shartnomalar tuzishga ularni O‗zbekiston 
Respublikasi Iqtisodiyot va sanoat vazirligi huzuridagi ―Loyihalar va import kontraktlarini 
kompleks ekspertiza qilish markazi‖ DUKda ekspertizadan o‗tkazish sharti bilan ruxsat etilsin. 
6. O‗zbekiston Respublikasi Investitsiyalar va tashqi savdo vazirligi hamda Qishloq 
xo‗jaligi vazirligi huzuridagi Agrosanoat majmui va oziq-ovqat ta‘minoti sohasidagi loyihalarni 
amalga oshirish agentligi ―UzTest‖ davlat korxonasining sinov va nazorat kompleksini tashkil qilish 
va rivojlantirish, sinov va kalibrlash laboratoriyalarini modernizatsiyalash maqsadlari uchun 
xalqaro moliya institutlarining mablag‗larini jalb etish chora-tadbirlarini ko‗rsin. 
7. Belgilansinki, ―UzTest‖ davlat korxonasining sinov va nazorat kompleksi tarkibidagi 
sinov laboratoriyalari mahsulot sinovlarini amalga oshirish bilan birga ―O‗zstandart‖ agentligining 
hamda O‗zbekiston Respublikasi Sog‗liqni saqlash vazirligi huzuridagi Davlat sanitariya-
epedimiologiya nazorati markazining buyurtmalari (ish rejalari)ga asosan davlat nazorati bilan 
bog‗liq sinovlarni (o‗simliklar karantini xizmati va farmatsevtika mahsulotlari bundan mustasno) 
amalga oshiradi.
8. 2019-2020-yillarda Standartlashtirish, sertifikatlashtirish va texnik jihatdan tartibga 
solish 
ilmiy-tadqiqot 
instituti kurslarida malaka oshiradigan mutaxassislarning hududlar va 
ixtisosliklar bo‗yicha taqsimotlari 
7 
va 
8-ilovalarga 
muvofiq tasdiqlansin. 
9. ―O‗zstandart‖ agentligi mahalliy davlat hokimiyati organlari bilan birgalikda 2019-
2020-yillar davomida hududlarning sanoat, ishlab chiqarish va eksport salohiyatidan kelib chiqib, 
mazkur qarorning
2-ilovasiga 
muvofiq ―UzTest‖ davlat korxonasining hududiy filiallarini chet el va 
mahalliy investorlarga realizatsiya qilish, shu jumladan ularning negizida davlat-xususiy sheriklik 
loyihalarini amalga oshirish choralarini ko‗rsin.
10. ―O‗zstandart‖ agentligi Sog‗liqni saqlash vazirligi, Veterinariya va chorvachilikni 
rivojlantirish davlat qo‗mitasi, Qurilish vazirligi bilan birgalikda:
bir oy muddatda chetdan olib kelinadigan va respublikada ishlab chiqariladigan 
mahsulotlarning sinovlari shaffofligini ta‘minlash maqsadida amaldagi standart va me‘yorlarga 
muvofiq har bir mahsulot bo‗yicha sinov dasturlarini ishlab chiqib tasdiqlasin hamda doimiy 
yangilab turgan holda rasmiy saytlarga joylashtirib borish tizimini yaratsin;
mahsulotlar sifat va xavfsizlik sinov ko‗rsatkichlari to‗liq baholangandan so‗ng muvofiqlik 
sertifikatini rasmiylashtirish tizimini yo‗lga qo‗ysin. 
11. Belgilab qo‗yilsinki, 2020-yil 1-yanvardan: 
akkreditatsiya qilingan sinov laboratoriyalari mahsulot sinovlarini ―O‗zstandart‖ agentligi 
rasmiy saytida joylashtirilgan sinov dasturlari asosida o‗tkazadi; 
bir turdagi mahsulotga nisbatan tasdiqlangan sinov dasturini ikkita va undan ortiq xususiy 
sinov laboratoriyalari to‗liq xalqaro talablar asosida o‗zlashtirgan taqdirda, davlat organlari tizimiga 
kiradigan sinov laboratoriyalari tomonidan mazkur mahsulotning sinovi faqat davlat monitoringi 
hamda nazorati maqsadlarida amalga oshiriladi;
mahsulot sifati va xavfsizligini tasdiqlovchi ruxsat beruvchi hujjatlar va muvofiqlik 
sertifikatlarini rasmiylashtirish idoraviy bo‗ysunuvidan qat‘i nazar akkreditatsiya qilingan sinov 
laboratoriyalarida o‗tkazilgan ijobiy sinov natijalariga asosan amalga oshiriladi; 

---

216 
akkreditatsiya qilingan sinov laboratoriyalari xalqaro standartlarga asosan yangi sinov 
uslubini o‗zida joriy etsa, uch oy ichida akkreditatsiya doirasini kengaytirish majburiyatini olgan 
holda ushbu uslub bo‗yicha muvofiqlikni baholash ishlarini amalga oshirishlariga ruxsat etiladi. 
Bunda, yangi sinov uslublarini qo‗llashga akkreditatsiya sohasini kengaytirish uchun belgilangan 
tartibda taqdim etilgan buyurtma asos bo‗ladi;
muvofiqligi tasdiqlanishi shart bo‗lgan mahsulotlar sinovini amalga oshirmaydigan va 
tashkilotlarning o‗z ishlab chiqarish ehtiyojlari uchun tashkil etiladigan sinov laboratoriyalarini 
akkreditatsiya qilish o‗rniga ularning texnik jihatdan malakaliligini ma‘qullash tartibi joriy etiladi.
Bunda, mazkur bandda nazarda tutilgan qoidalar o‗simliklar karantini xizmati va 
farmatsevtika mahsulotlariga tatbiq etilmaydi. 
12. ―O‗zstandart‖ agentligi bir oy muddatda: 
Sinov va kalibrlash laboratoriyalarining texnik jihatdan malakaliligiga qo‗yilgan umumiy 
talablarni belgilovchi davlat standartini tasdiqlasin hamda sinov va kalibrlash laboratoriyalarining 
texnik jihatdan malakaliligini ma‘qullash tartibi to‗g‗risidagi nizom loyihasini ishlab chiqib, 
tasdiqlash uchun O‗zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga kiritsin; 
Oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi bilan birgalikda respublikada hamda chet el oliy 
ta‘lim muassasalarida standartlashtirish, metrologiya va muvofiqlikni baholash yo‗nalishlarida 
ta‘lim olayotgan 3 va 4-bosqich talabalari orasida tanlov o‗tkazib, ularning xorijiy mamlakatlar eng 
ilg‗or ilmiy-sinov laboratoriyalarida amaliyotini tashkillashtirish va milliy sinov va kalibrlash 
laboratoriyalariga muddatli shartnoma asosida ishga jalb qilish bo‗yicha chora-tadbirlar rejasini 
tasdiqlasin va amalga oshirsin. 
13. ―O‗zstandart‖ agentligi sinov va kalibrlash laboratoriyalari ehtiyojlarini qondirish 
maqsadida kelgusi davr uchun xarid qilinadigan laboratoriya jihozlari, asbob-uskunalari, standart 
namunalar, kimyoviy reaktiv va reagentlar ro‗yxatini elektron kooperatsiya portaliga joylashtirib 
borsin. 
O‗zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va sanoat vazirligi, Investitsiyalar va tashqi savdo 
vazirligi, Innovatsion rivojlanish vazirligi, ―O‗zstandart‖ agentligi, ―O‗zkimyosanoat‖ AJ va 
―O‗zbekneftgaz‖ AJ import qilinayotgan laboratoriya jihozlari, asbob-uskunalari, standart 
namunalar, kimyoviy reaktiv va reagentlarni ishlab chiqarishni mahalliylashtirish bo‗yicha 2019-yil 
1-oktabrga qadar O‗zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga asoslangan taklif kiritsin.
14. O‗zbekiston Respublikasi Investitsiyalar va tashqi savdo vazirligi, Sog‗liqni saqlash 
vazirligi, Veterinariya va chorvachilikni rivojlantirish davlat qo‗mitasi, Davlat bojxona qo‗mitasi va 
―O‗zstandart‖ agentligining 2020-yil 1-yanvardan quyidagilarni nazarda tutuvchi tartibni joriy etish 
haqidagi takliflari ma‘qullansin: 
davlat xaridlarida, birja savdolarida ishtirok etish hamda imtiyoz va preferensiyalar olish 
uchun korxona va tashkilotlar o‗zlari taklif etayotgan mahsulotlarning texnik jihatdan tartibga solish 
sohasidagi me‘yoriy hujjatlar talablariga muvofiqligini tasdiqlash;
import qiluvchi va mahalliy ishlab chiqaruvchi korxonalarga muvofiqlik belgisidan 
foydalanganlik uchun bir martalik to‗lovni bazaviy hisoblash miqdorining yarim baravari miqdorida 
qat‘iy belgilash hamda sertifikatlashtirish idoralariga tushgan summa soliq to‗lovlari to‗langanidan 
so‗ng qonunchilikda belgilangan tartibda taqsimlanishi; 
sertifikatlashtirish idoralariga o‗z brendlarini yaratish va ulardan o‗rnatilgan tartibda 
shartnoma asosida foydalanish amaliyotini joriy etish. 
15. ―O‗zstandart‖ agentligi O‗zbekiston Respublikasi Transport vazirligi bilan birgalikda 
ikki oy muddatda sertifikatlashtirish jarayonlarini soddalashtirish hamda tadbirkorlik faoliyati 

---

217 
subyektlari, shu jumladan eksport qiluvchi korxonalarga qulay shart-sharoitlar yaratish maqsadida, 
mahsulot namunalarini sinov va kalibrlash laboratoriyalariga yetkazishda transport logistikasi 
tizimini joriy qilish bo‗yicha takliflarni O‗zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga 
belgilangan tartibda kiritsin. 
16. Toshkent shahar hokimligi bir hafta muddatda ―UzTest‖ davlat korxonasining sinov va 
nazorat kompleksini qurish uchun zarur bo‗lgan yer uchastkasini belgilangan tartibda ajratib 
berishni ta‘minlasin.
17. ―O‗zstandart‖ agentligi manfaatdor vazirlik va idoralar bilan birgalikda ikki oy 
muddatda qonun hujjatlariga mazkur qarordan kelib chiqadigan o‗zgartish va qo‗shimchalar 
to‗g‗risida Vazirlar Mahkamasiga takliflar kiritsin.
18. Mazkur qarorning ijrosini nazorat qilish O‗zbekiston Respublikasi Prezidentining 
maslahatchisi R.A. G‗ulomov va O‗zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‗rinbosari E.M. 
Ganiyev zimmasiga yuklansin.