Metodologiyasi


Tarix falsafasining nazariy asoslari. 79-b



Download 6,88 Mb.
Pdf ko'rish
bet74/386
Sana01.02.2022
Hajmi6,88 Mb.
#420875
1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   386
Bog'liq
Tarix fani metodologiyasi

Tarix falsafasining nazariy asoslari. 79-b.
84


‘zidan avval Ogahiy tom onidan yozilgan asarlardan topm a- 
°anligi va endi bevosila o ‘zi tarixiy jarayonlar ishtirokchilari va 
shohidlarining so‘zlaridan yozishga harakat qilganligini ta ’kidlay- 
,ji- « 
yuqorida zikr etilgan davr tarixini (M uham m ad R ahim - 
xon II ning (1865—1910-yy.) 1872-yilgacha bo‘lgan xonlik davrini
- mualliflar) o‘sha davrda ishga araiashib yurgan bir necha keksa 
odam larni topib, ulardan bo‘lgan voqealarni so‘rab, diqqat bilan 
haqiqatlab yozdim*. M uham m ad Yusuf Bayoniy «Xorazm tarixi* 
asarini yozishda tarix va uni tavsiflashga aohida e ’tibor qaratadi 
va tarixni haqqoniy, obyektiv ravishda yozish shartligini uqtiradi: 
«Tarix kitobi yozishning bir sharti bor. Tarixiy voqealarni yozuv- 
chi tarafdodik etm asdan, bo‘lgan voqealarni rostlik bilan bayon 
etishi kerak. Agar rostlik bilan bayon etm asa, uning so‘zlari hech 
bir odamga ma’qul bo'lmaydi*. XIX asr ikkinchi yarmi - XX asr 
boshlarida yashab ijod qilgan farg'onalik tarixchi Is’hoqxon Ju- 
nayduloxo‘ja o‘g‘li Ibrat To‘raqo‘rg‘oniy insonlarni o‘z o'tm ishi va 
ajdodlari, yashab turgan vatani va uning o 'tm ishini bilishi zarur- 
ligini alohida ta’kidlab o ‘tadi va tarixni o ‘rganishga d a’vat etadi: 
«....inson ancha-m uncha baqadri ilmi bashariyat tavorixdan bil- 
mak labudda o'lmoqi m a’lumdir. Loaqal kishi o‘z muvattin yeri- 
ni bilmak zaruriyotdandur. Bilmasa, tafosir va ahodislarda va ta- 
vorixlarda mubayyindurki, ko‘rm ak va bilm ak ilmdandur*. XIX 
asr ikkinchi yarmi - XX asr boshlarida asosan 0 ‘rta Osiyo va 
qo‘shni turkiy davlatlarda keng tarqalgan va ta ’lim sohasining 
taraqqiy etishiga m a’lum darajada ta ’sir ko‘rsatgan jadidchilik 
harakati va jadid nam oyandalari ham tarix faniga alohida e’ti­
bor qaratganlar va uni chuqur o'rganish shartligi haqidagi fikr- 
larini bildirganlar. Jum ladan, tarix fanining jam iyat taraqqiyo­
ti, m illatning o‘zligini anglashdagi nufuzli o ‘rniga alohida e’tibor 
qaratib, tarix fanini o'rganishga M.Behbudiy, A .Fitrat va bosh- 
qalar atroflicha e’tibor qaratganlar. Jum ladan, M.Behbudiy shun- 
day deydi: «Hozirgi dunyoda yashash, ziyoli, komil va odil boMish 
uchun o‘z vatani va o‘z tarixini o‘rganish da’vati bilan chiqish 
ozim*. Abdurauf Fitrat esa tarix ilmiga avvalgi mualliflarga nis-
85


batan aniqroq ta ’rif berib shunday deydi: «Tarix m illatim iznine. 

Download 6,88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   386




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish