Metodologiyasi o z b e k I s t o n r e s p u b L ik a s 1

Ideal 
— barkam ol, m ukam m al.
Ijtim oiy ta r ix
— X IX asrdan boshlab tarix ch ilar tom onidan 
tarixiy tadqiqotlarda oddiy o d am lar va xalqning ahvolini o'rga- 
nishga e ’tibor qaratish boshlandi. M arksizm ta ’lim otida ishchi- 
lar tab aq alarini o ‘rganishga asosiy e ’tibor qaratildi. XX asrga ke­
lib, « an n allar m aktabi* ijtim oiy tizim va jaray o n larn i o‘rganishga 
kirishdi. XX asrn in g 60-yillarida E.Tomson tom onidan ishchi- 
lar tabaq asining kelib chiqish ta rix in in g o ‘rganilishi tarixiy ta d ­
qiqotlarda fanlararo yondashuvning im koniyatlarini ko'rsatib ber- 
di. O ila tarix i, ayollar tarixi o ‘rganila boshlandi, od am larn in g
kundalik faoliyati va shaxsiy hayotini o'rganishga e ’tibor kuchay- 
di. Biroq XX asrn in g 80-yillari ikkinchi yarm i oxirlariga jam iyat 
hayoti tarix in i o 'rganish jarayonida ko'pgina sohalar e ’tibordan 
chetda qoldirilib, asosan sinfiy kurash m asalalariga asosiy e ’ti­
bor qaratilib, ta rix n in g bir tom onlam a o'rganilishiga yo‘l qo'yildi. 
S huningdek, bu jarayonlardagi bir tizim lilik ham jam iyat hayo­
tini h ar tom o n lam a va atrofiicha tadqiq qilishga im kon berm adi.
XX asrn in g 9 0-yillaridan boshlab jam i yat hayotini o'rganishdagi 
tarixiy tad q iqotlarda bunday yondashuvlar inkor qilinib, uni har 
tom o nlam a tadqiq etishga kirishildi.
Ijtim oiy fanlar 
- (Social sciences) - insoniyat va jam iyat­
ning hayotini turli y o'n alishlarda (sohalarda) o'rganadigan fanlar 
majmuyi. Jam iyat hayoti va taraqqiyotining iqtisodiy soha bilan 
bog'liq jih a tla rin i o 'rg an ad i, statistikaning paydo bo'lishi bilan
280

---

г..л* Hvoilana boshlagan. Bugungi kunda m atem atik m odellash- 
tiribhdan keng foydalaniiadi. Tarixchi n u m e ta rk m . iasscfeiiim , 
U 
K eyns 
nazariyasi va boshqa h ilim la m i bilm asdan *nrih ta d - 
qiqone«»ii «lib b o r^ b ! sam ara berm avrti Tnrircht bu soha tadqi- 
qida odam larning yashash tarzi haqida toMiq m a’lum ot bcra olishi