Мәтіннің психолингвистикалық негіздері

балалы үй, бойшаң қыз
Етістік түбірлі сын есімдер: көшпелі ел, сүзеген мал
Туынды сын есімдер
Сапалық сын есім
Қатыстық сын есім
Сын есімнің мағыналық түрлері

• Мағынасы жағынан заттың әр алуан сыр-сипатын яғни түр-түсін, көлемі мен аумағын, дәмі мен иісін т.б. білдіретін сын есімдер сапалық сын есімдер деп аталады.
• Мысалы, ақ, сары, үлкен, жеңіл, ащы, тәтті т.б.

Сапалық сын есімдер

• Бір зат пен екінші заттың қатысын, байланысын білдіретін сын есімдер қатыстық сын есімдер деп аталады.
• Мысалы, балалы үй, еріншек жігіт, беделді ақсақал, ажарлы келіншек т.б.

Қатыстық сын есімдер

• Қатыстық сын есімдер қай сөзден жасалса, сол сөздің мағынасымен байланысып, кейде сол сөзге синоним сияқты болып тұрады.
• Мысалы, ауылдағы адам- ауылда тұратын адам, шөпті жер – шөп мол шығатын жер т.б.

Қатыстық сын есімдер







ЖЖұмбақ шешу

• Зынданда отырған қызыл бикештің шашы көшеде. Бұл не?
• Өзі қысқа, Өзі нұсқа, Сөз қаймағын есіңде ұста.

• Cол аяқ пен оң аяқ, Кезек оны тебеді. Ол тынымсыз домалап, Зыр жүгіре береді.
• Бір көзім “кідір: дейді, Бір көзім “жүгір” дейді. Бір көзім “абайла” дейді “Қарап ал маңайға” дейді.

Терме диктант

• Қаңтар...лы, ш...дамды, көтерм...лі
• айл...кер, т...йінді, то...ғақ, ас...л, көкп...ңбек, кү...гірт, қы...қыл;

• Семантикалық картамен жұмыс