Metallurgiya asoslari

Metallurgiya asoslari.

Metallurgiya to‘g‘risida umumiy tushuncha

Metall ishlab chiqarish jarayoni metallurgiya deb ataladi.

Binobarin cho‘yan qora metallar ishlab chiqarish jarayonini qora metallurgiya deyiladi.. Rudalarni suyuqlantirib, ulardan metallarni ajratib olish pirometallurgiya usuli deb ataladi. CHo‘yan asosan domna pechlarida temir rudalaridan ana shu usulda olinadi. .

Metal ishlab chiqarish jarayoni metallurgiya deb ataladi.
Binobarin cho‘yan qora metallar ishlab chiqarish jarayonini qora metallurgiya deyiladi.. Rudalarni suyuqlantirib, ulardan metallari ajratib olish pirometallurgiya usuli deb ataladi. CHo‘yan asosan domna pechlarida temir rudalaridan ana shu usulda olinadi

. Rudalarning turlari.

• 1. Qizil temir tosh. Qizil tusda bo‘ladi. Uning tarkibida temir Fe2O3 formula bilan ifodalanadigan oksid tarzida bo‘ladi. Qizil temirtosh minerali gematit deb ataladi. Rudadagi temir miqdori 55% ni tashkil etadi.
• 2. Magnitli temirtosh. Bu ruda qoramtir tusda bo‘lib, magnit xossalariga ega. Bunda xam temir Fe3 O4 formula bilan ifodalanadigan oksid tarzidadir. Bu rudada temirning miqdori 45 - 70% bo‘ladi.
• 3. Qo‘ng‘ir temirtosh. Bu ruda sarg‘ish qo‘ng‘ir tusli jins bo‘lib, uning tarkibida temir Fe2O3 pN2O ko‘rinishida umumiy formula bilan ifodalangan oksidlar tarzidadir. Bu rudaning tarkibida temir
• 30 - 60% gacha bor.
• 4. SHpatli temirtosh. Sarg‘ish kulrang tusda bo‘ladi. Unda temir FeSO3 formula bilan ifodalangan karbonat tarzida bo‘ladi.
• CHo‘yan metallurgiyasida tilga olingan rudalardan tashqari, kompleks rudalardan foydalaniladi.

Jamlangan rudalar.

• Jamlangan rudalarda esa temir bilan bir qatorda xrom, nikel, titan va natriy va boshqalar. Bu rudalar jumlasiga temir - marganetsli, temir - xromli, temir - xrom - nikelli, temir - vanadiy - titanli rudalar kiradi. Maxsus cho‘yan ferromargenets ishlab chiqish uchun rudalardan foydalaniladi.
•