Ishning maqsadi: PHP server ssenariylar tilining imkoniyatlari va tarkibi bilan tanishish. PHP va “Apachie”ni o‘rnatish va sozlashini o‘rganish.
Laboratoriya ishlarini bajarish uchun topshiriqlar 1. Laboratoriya ishining nazariy qismini o‘rganing.
2. Kompyuterda “Denwer” komplektini o‘rnating.
3. Nazariy qismida yoritilgan sozlashlarni bajaring.
4. Dreamweaver o‘rnatilgan serverda o‘z saytingizni ro‘yxatga oling.
Nazariy qism PHP – bu Web uchun maxsus ishlab chiqarilgan senariy yaratish server tilidir. HTML-sahifaga PHP kodini joriy qilish mumkin, u har gal ochilganida bajariladi. PHP kodi Web server bilan izohlanadi va HTML bilan yoki shaxs tomonidan ochilgan sahifalarni yuzaga keltiradi.
PHP dasturlash tili dastlab Rasmus Lerdorf tomonidan 1994 yildan boshlab ishlab chiqarilgan – PHP bu ochiq boshlang‘ich kodli (Open Source) maxsulot. Foydalanuvchida boshlang‘ich kodga kirish imkoniyati mavjud. Uni ishlatish, o‘zgartirish va boshqa foydalanuvchilarga yoki korhonalarga tarqatish mumkin.
Ilgari PHP Personal Home Pagening qisqartmasi bo‘lgan, ammo keyinchalik bu nom GNU (GNU – Gnu’s Not Unix) nomlanishi bo‘yicha rekursiv bitim asosida o‘zgartirilgan va hozir PHP Hypertext Preprocessor (PHP gipermatn protsessori) deb nomlanadi.
Hozirgi paytda PHPning 4 va 5 turlari ishlatiladi. PHP uchun boshlang‘ich sahifasi adresi – http//www.php.net
PHPning imkoniyatlari Birinchi navbatda PHP server tomonida ishlatiladigan skriptlar yaratish uchun ishlatiladi, shuning uchun ham uni o‘ylab chiqishgan. PHP boshqa CGI-skriptlar kabi turli vazifalarni bajaraoladi hamda HTML-form berilishlarini qayta ishlash, HTML-sahifalarini dinamik generirlashtirish mumkin va hokazo. Shu bilan birga PHPni boshqa doiralarda ishlatish mumkin. PHPni qo’llaydigan uchta asosiy doiralar mavjud.
Birinchi doira – server tomonida bajariladigan ilovalar yaratish (skriptlar). PHPdan shunday toifadagi skriptlar yaratish uchun foydalaniladi. Shu tarzda ishlash uchun PHP – parser va skriptni qayta ishlash uchun web-server, skript ish natijalarini ko‘rish uchun brauzer va PHP kodini yozish uchun birorbir matn tahriri kerak bo‘ladi. PHP-parseri CGI programmalari yoki server moduli ko‘rinishida tarqaladi.
Ikkinchi doira – komanda satrda bajariladigan skriptlar yaratilishi. Ya’ni PHP yordamida web-server va brauzerga bog‘lik bo‘lmagan skriptlarni aniq mashinada yaratish mumkin. Bunday ish uchun faqat PHP parseri kerak bo‘ladi (bu holda uni komanda satrning interpretatori (cli, command line interpreter) deb ataladi). Bu ishning usuli masalan, skriptlar uchun, turli vazifalarni rejalashtiruvchilar yordamida yoki oddiy matnni qayta ishlash vazifasini bajarilishi uchun to‘g‘ri keladi.
Uchinchi doira – bu klient tomonidan bajarilayotgan GUI-ilovalarning (grafik interfeyslar) yaratilishi. Bu PHPdan foydalanishning eng yaxshi usuli emas, ayniqsa boshlovchilar uchun agar siz PHPni batafsil o‘rgangan bo‘lsangiz, u holda bunday til imkoniyatlari foydali bo‘lishi mumkin. Bu doirada PHPni ishlatish uchun maxsus PHPni kengaytiruvchi – PHP-GTK asbobi kerak bo‘ladi.