Менга берилган материални ўзбек тилига таржимон қилганимда рус сўзларининг айримларини қуйидаги таржима қилиб ишлатганман

3.1 Televizion signallarning ortiqcha ma’lumotining turlari va ortiqchalikni olib tashlash usullari

Televizion tasvirning taxlili shuni ko‘rsatadiki, ular katta hajmli ortiqcha ma’lumotlarga ega va quyidagi sinflarga bo‘lish mumkin:

1) Kodlik ortiqchalik;
2) Elementlar aro yoki statistik ortiqchalik;
3) Psixovizual ortiqchalik;
4) Tuzilmaviy ortiqchalik;
5) Vaqtli yoki kadrlar aro ortiqchalik.

Tasvir ma’lumotini siqishda bitta turdagi ortiqchalikni olib tashlashni yoki bir nechta turni birdaniga qo‘llash mumkin.

Kodlik ortiqchalik tasvirda bir xil ko‘rinishdagi va yorug‘lik nurini bir xil qaytaradigan ko‘plab obektlar (tarkibiy qismlar) mavjud bo‘lib, ularning yuzasi bir xil yorug‘lik nurlarini shakllantiradi va bunday holat ko‘p tarqalgan. Misol uchun 3.1- rasmga qarang.
Yorug‘lik nuri piksellarini ikkilik qiymat bilan kodlashtirilganda, bir xil uzunlikdagi kodlardan foydalaniladi va bu holat kodlik ortiqchalikka olib keladi. Kodlik ortiqchalikni yo‘qotish uchun Xaffman jadvaliga asoslangan, uzunligi o‘zgaruvchan entropiya kodlari qo‘llaniladi, ya’ni qaytarilayotgan kod kombinatsiyasi qisqa kod kombinatsiyasi bilan almashtiriladi hamda kam uchraydiganganlar uzun kod kombinatsiyasida beriladi, xuddi Morze alifbosi kabi. Bunday holat uzatilayotgan ma’lumotning hajmini 20 - 25% ga kamaytirishga imkon beradi.
Elementlararo ortiqchalik (3.1-rasm) Bu tasvirning yuqori aniqligidan kelib chiqadi, ya’ni tasvirni kichik qismlarini tasvirlash yoki ob’ektlar chegaralarini belgilashdagi ma’lumot mavjud bo‘lsa, oraliqdagi bir xil tekis qismlardan oligan ma’lumot hajmni orttiradi xolos.



3.1- rasm. Tasvirni kodli va elementlararo ortiqchalikni ko‘rsatuvchi misollar

Elementlararo ortiqchalik piksellarning kuchli korrelyatsion bog‘lanishiga asoslangani sababli, spektr o‘zgartirish usullari orqali ortiqchalik yo‘qotiladi va ular spektr tashkil etuvchilarning signal energiyasini taqsimlanishi bilan baholanadi. Bugungi kunda ko‘plab spektral o‘zgartirishlarda qo‘llaniladigan matematik funksiyalar mavjud, ammo tasvirni siqish amaliyotda diskret kosinusoidal va veyvlet almashtirishlaridan keng foydalaniladi.