"menejment va iqtisodiyot"

2.4-chizma.  Individual  hatti-harakat  va muvaffaqiyatli  faoliyatga ta`sir  etuvchi omillar. 
Aqliy  va  jismoniy 
qobiliyat 
Qadriyatlar  va nuqtai-
nazar 
Individual  hatti-harakat  va 
muvaffaqiyatli  faoliyat 
Ehtiyoj 
Unumdorlik 
Qadriyatlar  va 
intilishlar 

---

32 
 
ekanligini  eslatib  o`tamiz,  xolos.  Ko`pgina  odamlar  hokimiyatga  va  ta`sir 
ko`rsatish  kabi  ehtiyojlarga  ega,  lekin  bu  ehtiyojlar  asosiy  ehtiyojlar  qoniqtirilmay 
turib  uzoq  vaqtgacha  namoyon  bo`lmasligi  mumkin.  Agarda  ular  qoniqtirilmasa, 
odam  o`zi  anglamagan  holda  ularni  qoniqtirilishiga  intilishi  mumkin.  Boshqarish 
nuqtai-nazaridan  tashkilot  shunday  vaziyatni  shakllantirishga  harakat  qilishi 
kerakki,  buning  natijasida  ishlovchilar  ehtiyojlarining  qondirilishi  tashkilot 
maqsadlarini  amalga  oshirilishiga  olib kelsin. 
Kutishlar.  To`plangan  tajribalarga  va  joriy  vaziyatlarni  baholashga 
asoslangan  holda  odamlar  o`zlarining  hatti-harakatlari  natijalariga  nisbatan 
kutishlarni  shakllantiradilar.  Ongli  yoki  anglagan  holda  ular  biron  bir  ahamiyatli 
narsani  qanchalik  ehtimolli  yoki  qanchalik  haqiqatdan  uzoq  ekanligi  to`g’risida 
qaror  qabul  qilishadi.  Bunday  kutishlar  joriy  hatti-harakatlarga  katta  ta`sir 
ko`rsatadi.  Agar  odamlar  o`zlarining  hatti-harakatlari  tashkilot  maqsadlariga 
erishish  yoki  shaxsiy  manfaatlarini  qondirishiga  ishonmasalar,  ular  samarali 
ishlamaydilar. 
Idroklash.  Idroklash  kutishlarga  va  hatti-harakatning  boshqa  sohalariga  katta 
ta`sir  ko`rsatadi.  Idroklashni  biz  his  etishdan  olinadigan  rag’batlanishni  intellektual 
anglash  sifatida  tariflaymiz.  Odamlar  ularning  atrofida  haqiqatda  nima  sodir 
bo`layotganiga  sezgirlik  ko`rsatmaydilar,  balki  nimani  ular  haqiqat  sifatida 
idroklayotganlariga  e`tibor  beradilar.  Masalan,  oddiy  o`rgimchakning  hech  qanday 
xavfi  yo`q,  lekin  ba`zi  odamlar  undan  juda  qo`rqishadi.  Bir  narsani  bir  xil 
idroklaydigan  ikki  kishi  mavjud  emas.  Idroklash  ma`lum  vaziyatda  inson  ehtiyoj 
sezayotganligi  va  uning  kutishlari  qanday  ekanligini  aniqlab  beradi.  Haqiqatda  yuz 
berayotgan  holat,  inson  hatti-harakatiga  u  qanday  idroklanayotganidan  bog’liq 
ravishda  ta`sir  ko`rsatadi.  Agar  rahbariyat  ishlovchilar  tashkilot  maqsadlariga 
erishishga  intilishlarini  xoxlasa,  unda  ishlovchilarga  bunday  hatti-harakat  ularning 
individual  ehtiyojlarini  qondirishini  yetkazishi  kerak.  Toki  ishlovchilar  buni 
idroklab, rahbariyatga  ishonmasa, kerakli  holda o`zlarini  tutishmaydi.