"menejment va iqtisodiyot"

12.3. Kommunikatsion jarayon va uning bosqichlari. 
Kommunikatsiya  –  bu  kishilar  o`rtasidagi  o`zaro  axborot  almashuvidir. 
Rahbarlar  qilayotgan  hamma  ishlar  axborotlarning  samarali  almashishini  talab 
qiladi.  Yaxshi yo`lga  quyilgan  kommunikatsiya  ish muvaffaqiyatini  ta`minlaydi. 
 
Axborot  va  maqsadlarga  erishish  to`g’ridan-to`g’ri  bog’liq.  Bu  degani, 
tashkilot  muvaffaqiyati  uchun samarali  kommunikatsiya  zarur.
 
Samarali  rahbar  –  bu  kommunikatsiyada  samarali  bo`lgan  kishilardir.  Ular 
kommunikatsiya  jarayonining  mohiyatini  ko`rsatadilar,  shuning  uchun  rivojlangan 
og’zaki va yozma muloqot mahoratiga  ega bo`lishlari  shart.  
Olib  borilgan  so`rovlar  natijasidan  ma`lumki,  73  foiz  amerikalik,  85  foiz 
yapon,  63  foiz  angliyalik  rahbarlar,  kommunikatsiya  qo`yilgan  maqsadga  erishish 
yo`lidagi  bosh to`siq deb hisoblaydilar. 
Umuman,  har  bir  rahbar  50  dan  90  foizgacha  vaqtini  kommunikatsiyaga 
sarflaydi
1
.  Shu  sababli,  menejer  faoliyatining  samaradorligi  eng  avvalo 
kommunikatsiya  samaradorligiga,  ya`ni:  kishilar  bilan  yakkama-yakka  suhbat  olib 
  nonym    qobiliyati;  telefonda  so`zlashuv  qobiliyati;  rasmiy  hujjatlarni  tuzish  va 
o`qiy olish qobiliyati;  majlislarda  qatnashish madaniyati  kabilarga  bog’liq. 
Korxona  (tashkilot)  kommunikatsiyasi  –  bu  o`ta  murakkab,  ko`p  bosqichli 
tizim  bo`lib,  o`z  tarkibiga  nafaqat  tashkilot  ichidagi  va  tashqarisidagi  axborot 
almashuvini  ham oladi (12.5-chizma). 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
                                                 
1
 Мескон М.Х., Альберт М., Хедоури Ф. Основы менеджмента.  Пер. с англ.  М., Дело,  1995,  стр. 166. 
Tashkiliy  kommunikatsiya 
Tashqi 
Ichki   
Gorizontal 
Vertikal 
Noformal 
Bo`g’inlararo  kommunikatsiya 
Rahbar  - bo`ysunuvchi