|
Xızmetkerler keleshekte — firmadaǵı jámááttiń social - ekonomikalıq processlerin basqarıw sırların iyelep, onıń bólimi hám bólindinde baslıq yamasa menejer bolıp islemesin, ol nátiyjeli iskerlik kórsetiwge járdem beriw bolıp tabıladı. Zamanagóy menejment tiykarları arnawlı bir ekonomikalıq, social, ilimiy pánler- milliy xojalıqtı joybarlaw, boljaw, makro-mikroekonomika, statistika, buxgalteriya esabı, finans, kredit, joybarlawdıń ekonometrik usılları, psixologiya, pedagogika, ekonomika teoriyası, huqıqtanıw, marketing sıyaqlı pánler menen tıǵız baylanıslı bolıp tabıladı. Zamanagóy menejmentasoslari basqarıw sisteması hám basqarıw ob'ekti orsidagi óz-ara munasábet bolıp tabıladı. Hár bir firmanıń ishinde ayriqsha basqarıw kózqarası bar. Ishki bólim hám bólindiler degi túrli processler, normalar, sheshim qabıllaw, kommunikatsiya, basqarıw apparatına tásir kórsetedi. Zamanagóy firmalardıń ekonomikasına, ózleri iskerlik kórsetip atırǵan jámiyet az-azdan sonda da tásir etedi. Joqaridag’ilardan kelip shıǵıp, menejment sistemasında iskerlikti tártipke salıw (isbilermenlik iskerligin tártipke salıw, baqlaw procesin tolıq jetilistiriw, firma xızmetkerleri hám miynet jámáátlerin nátiyjeli basqarıw, menejment wazıypalarınıń tábiyaatı hám shólkemlestirilgen strukturasın jetilistiriw, beyimlik teoriyalerine ámel qılıw, islep shıǵarıw yamasa xizmet kórsetiw natiyjeliligin ulıwma artıwın támiyinlew sıyaqlılar ) zárúrli ámeliy hám teoriyalıq mashqala bolıp tabıladı.
Mısalı, isbilermenlik iskerligin tártipke salıw tómendegilerden ibarat :
isbilermenlik mápin támiyinleytuǵın nızamshılıqtı islep shıǵıw hám baqlaw ;
mámleket tárepinen tártipke salıwdıń natiyjeliligin asırıw ;
firma iskerligine tuwrıdan-tuwrı aralasıwdı tómenletiw;
bazarda erkin hám hadal báseki sharayatlardı jaratıw ;
pul emissiyasini basqarıw arqalı byudjet teń salmaqlılıqın támiyinlew hám soǵan uqsawlar.
Mámleket tárepinen firmalar iskerligin tártipke salıw nızamshılıq, atqarıwshılıq shólkemleri arqalı ámelge asıriladı. Eger isbilermenlik iskerligi ulıwma insanıylıq iskerlik, nızamlardı buzmagan halda pul tabıw hám dáramat arttırıw bolsa, onıń quramına kiretuǵın isbilermenlik iskerligi bolsa táwekellik sharayatında jumıs kóriw bolıp tabıladı. Isbilermenlik pul tabıwdıń, baylıq toplawdıń jaratıwshańlıq, baylıqtı kóbeytiw iskerligi, yaǵnıy islep shıǵarıw, xizmet kórsetiw, dóretiwshilik iskerligi bolıp tabıladı. Kommerciya, dáldalshılıq qılıw, kommerciya jergilikli bazardı ónim menen toltırıw, tavar keltiriw hám odan dáramat alıw isbilermenlik turine kiredi. Firma jámááti iskerliginiń basqarıw qadaǵalawıg' bul menejmenttiń zárúrli wazıypası bolıp tabıladı. Onıń mánisi sonda, qadaǵalaw havfli jaǵday payda bolıwı múmkin bolǵan mashqalalardi aldınan anıqlaw hám sheshimlerin tabıw, olar oǵada saldamlı bolıp ketpewleri ushın zárúr hám taǵı iskerlikti tabıslı xoshametlew ushın da qollanılıwı múmkin. Qadaǵalawsız oǵada tártipsizlik baslanadı. Firma iskerligi qadaǵalawınıń tiykarǵı mánisi-kárxana (firma ) iskerliginiń haqıyqıy nátiyjeleri haqqında maǵlıwmatlardı jıynaw (toplaw ), qayta islew hám analiz qılıw, olardı plandaǵı kórsetkishler menen salıstırıw, iyiwlerdi anıqlaw jáne bul iyiwlerdiń sebeplerin analiz qılıw, qoyılǵan maqsetlerge erisiw ushın ilajlar islep shıǵıw sıyaqlılardan ibarat. Baqlaw processlerin úsh basqıshda ótkeriw maqsetke muwapıq, yaǵnıy qadaǵalaw aldı, ámeldegi hám juwmaqlawshı. Olardı ótkeriw tártibi de úsh basqıshdan ibarat : islengen standartlardan hám kriteryalar, olar menen arnawlı bir nátiyjeler hám háreketlerge zárúr ózgertiwler qabıllawdı salıstırıp kóriw. Hár bir basqıshda málim ilajlar ámelge asıriladı. Firmada standart ornatılsa, firma ónim (xizmet kórsetiw) larini standartlarda kórsetilgenleri menen salıstırılsa bolatuǵın nátiyjeler salıstırılsa, háreketlerdi yamasa nátiyjelerdi ólshew múmkinshiligi bolsa baqlawdıń processleri tolıq orınlawǵa bolatuǵın. Baqlawdan tiykarǵı maqset qátelerge yamasa ótiriklerge jol qoymaw. Xızmetkerler xulqiga unamlı tásir etiw ushın qadaǵalaw processinden paydalanıw kerek. Nátiyjeli qadaǵalawdı támiyinlew ushın bir neshe qadaǵalawdıń ústin turatuǵın jónelisligi, nátiyjege móljel qılıw, jumısqa sáykes keliwi, waqıtında baqlaw, qadaǵalawdı eguluvchanligi, qadaǵalawdı ápiwayılıǵı, paydalılıǵı, xalıq aralıq dárejedegi qadaǵalawǵa sáykesligi sıyaqlı faktorlarǵa itibar qaratıladı.
Nátiyjeli qadaǵalaw ótkeriwdiń faktorları :
rásmiy maǵlıwmat sistemasına zárúrat;
kompyuter, internet hám informaciyalı basqarıw sisteması;
informaciyalı-basqarıw sistemasınıń natiyjeliligin asırıw ;
xızmetkerler mamanlıǵın zamanagóy basqarıwǵa sáykesligi sıyaqlılar.
Informaciyalı-basqarıw sistemasınıń natiyjeliligin asırıw ushın paydalanıwshılardı úyretiw procesi, ǵárejetler kriteryaın úyreniw, zárúr maǵlıwmatlardı tańlap alıw, xızmet kórsetiwshi shaxs hám úskenelerdi ajıratıw, sistemalar hám baslanǵısh maǵlıwmatlardı zamanagóylashtirilishi maqsetke muwapıq.
Do'stlaringiz bilan baham: |
