|
2-jadval
«O’zvinosanoat-xolding» kompaniyasi tom onidan
sanoat m ahsulotlarini ishlab chiqarish
(taqoslama narxlarda)
2003 y.
2004 y.
2005 y.
M in.
so‘m
Yakun-
ga
% d a
M in .
so‘ m
Yakun-
ga
% d a
M in.
so‘m
Yakun-
ga
% da
Sanoat mahsuloti
ishlab chiqarish
hajmi
77209
100
81149,1
100
81155,7
100
0 ‘tgan yilga
nisbatan %da
104,2
100,01
shu jumladan:
Meva-sabzavot
tarmog‘ida
15549
16,7
18129,1
22,5
21163,5
26
0 ‘tgan yilga
nisbatan %da
116,6
116,7
Vinochilik va spirt
tarmog'ida
61920,0 81,9
62576,3
77,1
59622,9 73,5
0 ‘tgan yilga
nisbatan %da
101,1
95,3
Boshqa
tarmoqlarda
440,0
1,4
443,7
0,5
369,3
0,5
0 ‘tgan yilga
nisbatan %da
100,8
83,2
3-jadval
2002—2006-yillarda «O'zvinosanoat-xolding»
kompaniyasi tom onidan natural ko'rinishda
sanoat m ahsulotlari ishlab chiqarish
2002-
yil
2003-
yil
2004-
yil
2005-
yil
2006-
УП
Meva-sabzavot
konseravlari (mub)
164,5
171,0
201,2
203,8
225,0
0 ‘tgan yilga nisbatan
% da
104,0
117,7
101,3
110,4
Uzum vinosi (ming
dal)
6399
7082
5796
3496
5124
0 ‘tgan yilga nisbatan
% da
110,7
81,8
60,3
146,6
Aroq va likyor-aroq
mahsulotlari (ming dal)
6783
6211
6504
6985
7000
0 ‘tgan yilga nisbatan
% da
91,6
104,7
107,4
100,2
Oziq-ovqat spirti (ming
dal)
4177,3
3949
3448
2875
3832
0 ‘tgan yilga nisbatan
% da
94,5
87,3
83,4
133,3
4-jadval
2002-2006 y illarda «O ’zvinosanoat-xolding»
kompaniyasi tom onidan eksportga
mahsulot yetkazib berish
O'lchov
birligi
2002-
yil
2003-
yil
2004-
yil
2005-
yil
2006-
yil
Mahsulot yetka
zib berish jami
mln.
AQSh
doll.
8,9
8,4
11,2
14,4
14,7
0 ‘tgan yilga
nisbatan
% da
-
94,4
133,3
128,6
102,1
Meva-sabzavot
konservalari
ming
tonna
13,9
12,3
19,0
26,4
26,5
0 ‘tgan yilga
nisbatan
% da
-
88,5
154,5
138,9
100,4
Quritilgan meva
va sabzavotlar
ming
tonna
0,4
0,5
2,7
1,3
1,6
0 ‘tgan yilga
nisbatan
% d a
■
125,0
540,0
48,1
123,1
Vino material-
lari, uzum vinosi
rning
dol.
707,5
643,0
467,0
1155,2
1000
0 ‘tgan yilga
nisbatan
% da
-
90,9
72,6
247,4
86,6
Oziq-ovqat
spirti
ming
dol.
182,3
114,3
72,1
248,0
230,9
0 ‘tgan yilga
nisbatan
% da
-
62.7
63,1
332,9
96,1
5-jadval
2002—2005-yillarda « 0 ‘zvinosanoat-xolding»
kompaniyasi bo'yicha asosiy jam lanm a
moliyaviy ko'rsatkichlar
mlrd. so'm
2003-
yil
2004-
yil
2005-
yil
2006-
yil
2006 y./
2002 y.
% d a
Asosiy vositalar
Boshlang'ich qiymati
bo'yicha
34,8
42,2
65,6
78,4
225,3
O'tgan yilga nisbatan %da
100
121,2
155,5 119,5
-
Aylanma aktivlar
83,9
115,4
136,4 157,4
187,6
O'tgan yilga nisbatan
%da
100
137,5
118,2 115,4
-
Debitorlik qarzi (yil
oxiriga)
13,3
16,9
21,9
26,1
196,2
O'tgan yilga nisbatan %da
100
127,0
129,5 119,2
-
Kreditorlik qarzi (yil
oxiriga)
24,7
28,8
35,2
41,2
166,8
O'tgan yilga nisbatan %da
100
116,8
122,1
117,0
-
Amalda budjetga
o'tkazilgan to'lovlar
63,3
63,9
89,8
89,9
142,0
O'tgan yilga nisbatan %da
100
101,0
140,5 100,1
-
Shu jumladan QQS
12,6
12,7
14,6
14,9
118,4
O'tgan yilga nisbatan %da
100
100,5
115,3 102,3
-
Aksizlar
43,0
43,0
68,9
65,4
152,0
O'tgan yilga nisbatan %da
100
100
160,1
94,9
-
Qisqa muddatli
moliyaviy qo'yilmalar
5,7
6,5
7,8
9,1
159,6
Pullik mablag'lar
6,8
7,7
8,7
9,9
145,6
II. TALABALAR UCHUN USLUBIY Q O’LLANMALAR
Muammo:
Kompaniyada strategik qarorlarni qabul qilishda korporativ
boshqaruvning ichki tashkiliy mexanizmlarini takomillashtirish va
moliyaviy rejalashtirish tizimini shakllantirish.
Vazifalar:
- «O ’zvinosanoat-xolding» kompaniyasining aksiyadorlik va
ijroiya organi tuzilmasi faoliyatiga baho berish;
- kompaniyaning moliyaviy holatini baholash (6-jadval) va shu
orqali moliviy rejalashtirishning samarali tizimini shakllantirish.
Yechish algoritmi:
-
komaniyaning muvaffaqiyatli faoliyat yuritishida kuzatuv ken-
gashining samarali ishlashi talab etiladi. Quyida berilgan o'quv
uslubiy materiallardan foydalangan holda kompaniyada korporativ
boshqaruvning ichki tashkiliy mexanizmlarini takomillashtirish
bo'yicha takliflar ishlab chiqiladi;
- kompaniyada moliyaviy rejalashtirish tizimini shakllantirish-
ning asosiy bosqichlarini ketma-ketlik asosida ifoda etish uchun
o'quv uslubi materiallardan foydalaniladi;
- kompaniyaning moliyaviy holatini tahlil qilish jihatlariga e’tibor
berish uchun tavsiya qilingan jadvallar m a’lumot manbalaridan foy
dalaniladi;
-
moliyaviy natijalarni ifodalovchi ko'rsatkichlarni aniqlash va
uni tahlil qilish uchun tavsiya qilingan jadvallar ma'lumot man-
balari yordamida to'ldiriladi.
Vaziyatni bajarish uchun yo‘riqnom a va yozma
ishni baholash m ezonlari
Tahlil
bosqichi
nom i
Tahlil bosqichi
m a zm u n i
T ahlil
n atija
si
Baholash
ko‘rsatkichlari
va mezoni
(Jami 20 ball)
1 .Vaziyatning
tashxisi va
tahlili
1. Vaziyatning asosiy jihati
x o ld in g k o m p an iy asida
ichki tashkiliy mexanizm-
M uam m o
mazmuni
maksimal
1
ball
larni ta k o m illa s h tiris h
yo'llari
2. Vaziyatni o'rganish va
muammoni yechish uchun
o'quv uslubiy material-
lardan foydalanish
6-
jadval
darajada
qisqa
ifodalash
2.Moliyaviy
rejalashtirish-
ni shakllan-
tirishning
asosiy
bosqichlarini
ifodalash
Moliyaviy rejalashtirishni
s h ak llan tirish bosqich
larini o'quv uslubiy ma-
teriallardan foydalangan
holda ifodalash
Maksimal
darajada
qisqalik
4
ball
3. Kompa
niyaning
moliyaviy
holatini
tahlil qilish
ko'rsatkich-
larini
aniqlash
Moliyaviy natijalarni ifo-
dalovchi ko'rsatkichlarni
yuqorida berilgan jadvalar
asosida ifodalash.
1,2,3,4,5-jadvallar asosida
berilgan jadvalni to'ldirish
va tahlil qilish
Aniqlik,
xulosalar-
ning
asoslan-
ganligi
8
ball
4. Kompa
niyaning
moliyaviy
holatini
tahlil qilish
O m illi ta h lil n atija lari
asosida kom paniyaning
moliyaviy-xo'jalik faoliya-
tiga baho berish.
Aniqlik,
berilgan
tavsiya-
larning
ahamiyati
4
ball
5. Tahlil
natijalari
Aniqlik
3
ball
«O ’zvinosanoat-xolding» kompaniyasi
faoliyatining asosiy ta h liliy ko‘rsatkichlari
2003-
y il
2004-
y il
2005-
y il
2006-
yil
Sotuvlar rentabelligi (yalpi foydaning
mahsulot va xizmatlar realizatsiyasi-
dan tushgan sof tushumga nisbati, %da)
Balans foydasi bo'yicha rentabellik
(balans foydasining mahsulot ishlab
chiqarish tannarxiga nisbati, %da)
Xolding bo'yicha debitorlik qarzi-
ning kreditorlik qarziga nisbati
Absolyut likvidlik koeffitsienti (qisqa
muddatli moliyaviy qo'yilmalar va
pullik mablag'larning kreditorlik qar
ziga nisbati)
Oraliq likvidlik koeffitsienti (qisqa
muddatli moliyaviy qo'yilmalar va
pullik mablag'lar va debitorlik qarz-
larining kreditorlik qarzlariga nisbati)
Umumiy likvidlik koeffitsienti (ay
lanma aktivlarning kreditorlik qarzlari
ga nisbati)
G uruhlarning ishlashini baholash jadvali
Guruh
Baholash m ezonlari
Taqdimot (mazmuni,
ma’nosi va xulosalaming
isboti uchun)
a’lo - 2 ball
yaxshi - 1,5 ball
qoniqarli - 1 ball
qoniqarsiz - 0,5 ball
Muammoli masalaning yechimi
uchun (to'g'riligi va yechimn-
ing ketma-ketligi uchun)
a’lo - 2 ball
yaxshi - 1,5 ball
qoniqarli - 1 ball
qoniqarsiz - 0,5 ball
4.
O ’QUV-USLUBIY MATERIALLAR
« 0 ‘zvinosanoat-xolding» kom paniyasida korporativ
tuzilm an ing faoliyati
3-chizma
K om paniyani boshqarishning tashkiliy-
huquqiy chizmasi
O ’zbekistonda hozirgi vaqtda korporativ boshqaruvning huqu
qiy asoslari yaratilgan va u xalqaro andozalarga muvofiq takomil-
lashtirilmoqda. Biroq, bizning sharoitda kompaniyalarda samarali
korporativ boshqaruvni rag'batlantirish hamda tovar va fond bo-
zorlari kabi mexanizmlar yetarli darajada ishlay boshlashi uchun
birmuncha vaqt o‘tishi kerak. Shuning uchun hozirgi paytda kor-
poratsiya faoliyatini boshqarish va nazorat qilishning ikkita mexanizmi
olg'a suriladi - kuzatuv kengashining samarali ishlashi hamda
aksiyadorlarning kompaniyani boshqarishda ongli ravishda ishti-
rok etishi.
Hozirgi sharoitda kuzatuv kengashi qonun bilan belgilangan
funksiyalar va majburiyatlarning aniq bajarilishini ta’minlashi rivoj-
lanishning omili ekanligini unutmaslik kerak. Ushbu vazifaning hal
etilishi kuzatuv kengashining ishlashi amaliyotini takomillashtirish-
ni - kengashni qabul qilinadigan qarorlar uchun javob berishga,
manfaatlar kelishmovchiligi sharoitida samarali qarorlar qabul qilish-
ga qodir bo'lgan korporativ boshqaruvning amaliy oraganiga ay-
lantirishni nazarda tutadi.
O ’zbekistonning hozirgi qonun hujjatlari, asosan, korporativ
boshqaruvning umumiy qabul qilingan jahon normalariga mos kela
di, biroq korporativ xulq-atvor an’analari bizda endigina shakllan-
moqda. Qonun hujjatlari bilan bir qatorda, axloqiy me’yorlar kom-
paniyaning korporativ xulq-atvor siyosatini shakllantiradi va bu
kompaniya mavqei hamda obro'si mustahkamalanishiga xizmat qila
di. Bir qator davlatlar tomonidan korporativ boshqaruvning modeili
kodekslari ishlab chiqilgan hamda xalqaro amaliyotda tan olingan
korporativ boshqaruv tamoyillariga boshqa hujjatlar qabul qilin
gan. Chet el korporatsiyalari odatda modeili Kodeks qoidalarini
ham, shuningdek, muayyan kompaniya faoliyatining o'ziga xos
xususiyatlarini hisobga oluvchi qoidalarni ham qamrab oluvchi kor
porativ boshqaruv (xulq-atvor) kodekslarini qabul qiladi. Korpora
tiv kodeks kompaniyada qabul qilingan xulq-atvor va boshqarish
qoidalarini shakllantiruvchi hujjat bo'lib, u istalgan korporativ
madaniyatni qurish uchun asos hisoblanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
