Menejment nazariyasi

14.4. Inson om ili va unum dorlik
Inson omili, kishilarning yangilikka munosabati masalalari bi­
lan hisoblashmaslik past mehnat unumdorligi va iqtisodiy samara- 
dorlikka olib keluvchi asosiy sabablardan biridir.
Menejment ishi yaxshi yo‘lga qo'yilgan korxonalarda inson 
omilini hisobga olish, kishilar manfaatiga e’tibor berish (ishdan 
bo'shatish bilan qo‘rqitishni bartaraf etish, xodimlarni qaror qabul 
qilishga jalb etish, xizmatda ko'tarilish dasturi bo'lishi, har bir 
ishlovchi farovonligini ta’minlashga intilish) xosdir.
Zamonaviy ishchi o'zidan ilgarigilarga nisbatan ko'proq bilim- 
ga ega, u korxona faoliyatida faol qatnashishga intiladi. Bunday 
ishchiga avtoritar rahbarlik qilish samara bermaydi.
Mehnatga jalb etishning an’anaviy omillari (ish haqi, yuqori- 
roq lavozim egallash) hozir ham unumdorlikka katta ta ’sir etadi. 
U num dorlik barqaror o'sishini ta’minlash uchun rahbariyat ish 
haqi va lavozim o'sishini mehnat unumdorligi ko‘rsatkichlari bilan 
muvofiqlashtirishi lozim. Rag'batlantirish borasida qaror qabul qilish- 
da unumdorlikka obyektiv baho berish asos bo'lishi lozim. Xodim- 
larning ish haqi ishlab chiqarish samaradorligi uzoq istiqbolda o'sishi 
bilan bog'langan bo'lishi kerak. Pul mukofoti miqdori faoliyatning 
moliyaviy qiymati va unumdorlik o'sish darajasini aks ettirishi 
lozim.
Mehnat unumdorligiga ruxiy zarba salbiy ta’sir qiladi (alohida 
shaxs yoki guruhlar o'rtasida kelishmovchilik, nizo).
M enejm entning barcha darajasida barqaror yuqori u n u m ­
dorlikka ega bo'lish uchun menejment vazifalari aniq bajarilishi 
va bunda barcha darajadagi rahbarlar qatnashishi lozim. Yuqori 
bo'g'in rahbarlari korxona vazifasi istiqboli va siyosatini belgi- 
laydi, asosiy investitsiyalar masalasini hal etadi, hukumat, bank, 
om m aviy axborot vositalari va boshqa tashkilotlar rahbarlari, 
jum ladan, ta’minotchi va raqobatdoshlar bilan munozaralar olib 
boradi.

---

Xulosa
Korxona m enejmentining samradorligini uning faoliyatining 
yakuniy natijalari hal qiladi. Ishlab chiqarish menejmentining sa- 
maradorligi deganda — boshqaruv jarayonining natijaviyligi tushu- 
niladi.
Tezkorlik, tashkilotchilik iqtisodiyot boshqaruvi yuqori sama- 
radorligining muhim shartidir. Menejmentning iqtisodiy samara- 
dorligini aniqlash loyihalashtirish va boshqaruv qarorlarini amaliyot- 
da qo'llash jarayonida aniqlanadi.
Ijtimoiy menejment samaradorligini ta’minlash umumiy iqti­
sodiy samaradorlik qismi sifatida gavdalanadi.