Menejment nazariyasi

Ilm iy tajriba o'tkazish. 
Muammolarni hal etish alternativ 
variantlarni sinab ko'rish va tajribada tekshirish m a’qul bo'lgan 
menejment vaziyatlari ko‘p uchraydi. Albatta, rahbarlarning yangi 
mahsulotga, awaldan uning ko'zlaganday ishlashi va iste’molchilar 
tomonidan qabul qilinishini tajribada aniqlamasdan, millionlab dol- 
larlarni tikishi noto'g'ri bo'ladi. Real hayotda muayyan tajribalar 
o'tkazish mumkin va shart.
«Boing» firmasi yangi samolyotni, «Nissan» yangi avtomobilni, 
«IBM » yangi kompyuterni loyihalashtirayotganda ular har doim 
namuna ishlab chiqib, uni real sharoitda tekshiradi va undan keyin- 
gina keng ko'lamli ishlab chiqarishni boshlaydi. Lekin, bunday 
ko'rinishdagi to'g'ridan-to'g'ri tajriba o'tkazish qimmat bo'lib, vaqt

---

talab qiladi. Tasavvur qiling, agarda «Jeneral Elektrik» firmasi fir- 
ma muhandislari tomonidan faqat potensial takomillashtirishlar deb 
o'ylab topgan mingta qismlarni ishlab chiqarib, sinab ko‘rsa, avto- 
mobii qanday qiymatga ega bo'Iar va undagi yangiliklar qancha 
kam bo'lar edi. Bunday holatda modeilar yordam beradi.
Qaror qabul qilish kerak bo'lgan, lekin real hayotda tajriba 
o'gkazish m um kin bo'lmagan behisob tang vaziyatlar mavjud. 
Masalan, «Folksvagen» firmasi AQShda ishlab chiqaruvchi korxo- 
na qurishga qaror qilganda, unga yetarli ish kuchi, m a’qul bo‘ladigan 
soliq solish shartJari, mavjud va zarur materiallarni olishda va 
tayyor avtomobillarni yuklab jo‘natishda iqtisodiy jihatdan qulay 
joyni tanlashiga to ‘g ‘ri keldi. Unga «Rebbit» modelining ko‘p 
minglab qismlarini yig'ish navbatini aniqlash, zavodning o‘zi qay 
bir qismlarni ishlab chiqarishi, qay birini esa sotib olishi mumkin- 
ligini bilib olish, har bir qismning zarur zaxira darajasini belgilash- 
ga to‘g‘ri keldi. M a ’lumki, firma bu muammolarni tajriba sifatida 
har bir imkoni bor joyda bir necha loyihalar bo'yicha zavod qurib 
hal qila olmasdi.