|
TOSHLOQ PTZ ning PAXTA XOM ASHYOSI VA PAXTA ASSORTIMENTINI HISOBLASH
Paxta xom ashyosi assortimenti nav va sinfi bilan tavsiflanadi. Paxta xom ashyosi beshta navga va tarkibidagi iflos aralashmalar miqdoriga qarab uchta sinfga bo‘linadi. Paxta xom ashyosini navlarga ajratish tajriba-statistik ma’lumotlar hamda ilg’or korxonalar erishgan yutuqlar asosida amalga oshiriladi.
2-jadval
Paxta va paxta tolasining sanoat
navlariga taqsimlanishi
Ko‘rsatkichlar
|
Birlik
|
SHu jumladan navlar bo‘yicha
|
Jami
|
I
|
II
|
III
|
IV
|
V
|
1. Paxta xom ashyosi
|
%
|
70
|
15
|
10
|
3
|
2
|
100
|
tonna
|
37800
|
8100
|
5400
|
1620
|
1080
|
54000
|
2.Paxta tolasi
|
%
|
B1
|
B2
|
B3
|
B4
|
B5
|
|
tonna
|
13419
|
2875,5
|
1917
|
575,1
|
383,4
|
19170
|
2-jadvalda zavodga keladigan xom ashyoni nav bo’yicha sinflarga qabul qilinganligi % larda ko’rsatilgan. Xisoblanadi va navlar bo’yicha pul to’lanadi. Chigitli paxta va paxta tolasini navlarga taqsimlaganimizda paxta xom ashyosi 1-nav uchun 70% ya'ni 37800 tonna,2-nav uchun 15% ya'ni 8100 tonna, 3-navga 10% 5400 tonna, 4-navga 3% 1620 tonna, 5-nav uchun 2% 1080
tonna miqdorida taqsimlandi.Tola 1-navda 13419 tonna, 2-navda 2875,5 tonna, 3-navda 1917 tonna, 4-navda 575,1 tonna, 5-navda 383,4 tonna tola chiqishi ko'zda tutilgan.
Va jadvaning diagramma ko’rinishlarini xam keltirib o’tishimiz mumkin.
1-diagramma
TOSHLOQ PTZ AJ NING PAXTA MAHSULOTLARI ISHLAB CHIQARISH REJASI
Toshloq Paxta tozalash korxonasida paxta xom ashyosiga qayta ishlash natijasida asosiy mahsulotlar sanalgan paxta tolasidan tashqari quyidagi mahsulotlar ham olinadi: paxta chigiti, momiq, tarkibida o‘lik bo‘lgan chiqindilar, tarkibida kalta momiq bo‘lgan chiqindilar.
Qo‘shimcha mahsulotlar miqdori tarmoq miqyosida paxta seleksion navlari bo‘yicha belgilangan me’yorlar doirasidagi chiqishlarga qarab hisoblanadi.
Oldingi jadvalda tola chiqishi ( ) aniqlangan edi.
Paxta chigiti chiqishi quyidagi formula bilan aniqlanadi:
bu erda, - navlar bo‘yicha chigit chiqishi, %;
- navlar bo‘yicha paxta tolasi chiqishi, %;
- navlar bo‘yicha tarkibida o‘lik bo‘lgan chiqindilar chiqishi, %;
- navlar bo‘yicha tarkibida kalta momiq bo‘lgan chiqindilar chiqishi,%;
- Ishlab chiqarish kuyindilari chiqishi, % .
Har bir qo‘shimcha mahsulot va ishlab chiqarish kuyindisi miqdori quyidagi formula bilan aniqlanadi:
bu erda B- har bir mahsulot turining navlar bo‘yicha mos ravishdagi chiqishi, % . Natijalar quyidagi jadvalga jamlanadi.
3-jadval
Paxta va tayyor mahsulot jamlamasi balansi
Nav
|
Paxta
|
Tola
|
CHigit
|
Tarkibida o‘lik bo‘lgan chiqindi
|
Tarkibida kalta tola bo‘lgan chiqindi
|
Ishlab chiqarish yig‘indisi
|
%
|
tonna
|
%
|
t.
|
%
|
t.
|
%
|
t.
|
%
|
t.
|
%
|
t.
|
|
I
|
100
|
37800
|
34
|
13419
|
52,5
|
19845
|
3
|
1134
|
3
|
1134
|
93
|
35154
|
|
II
|
100
|
8100
|
35,5
|
2875,5
|
52,5
|
4252,5
|
3
|
243
|
3
|
243
|
93
|
7533
|
|
III
|
100
|
5400
|
35,5
|
1917
|
52,5
|
2835
|
3
|
162
|
3
|
162
|
93
|
5022
|
|
IV
|
100
|
1620
|
35,5
|
575,1
|
52,5
|
850,5
|
3
|
48,6
|
3
|
48,6
|
93
|
1506,6
|
|
V
|
100
|
1080
|
35,5
|
383,4
|
52,5
|
567
|
3
|
32,4
|
3
|
32,4
|
93
|
1004,4
|
|
Jami
|
100
|
54000
|
35,5
|
19170
|
52,5
|
28350
|
3
|
1620
|
3
|
1620
|
93
|
50220
|
|
Jadvalda ko’rinib turibdiki paxta va tayyor maxsulot jamlanmasi balansi xisoblangan unga ko’ra: 1-nav uchun 37800 tonna paxtadan 35,5% yani 13419 tonna tola ; 52,5% yani 19845 tonna chigit ; 3% yani 1134 tonna tarkibida uluk bo’lgan chiqindi chiqadi. 3% yani 1134 tonna tarkibida kalta bo’lgan chiqindi chiqadi. Bu jadvalni xam diagramma ko’rinishida ko’rishimiz mumkin.
2-diagramma
4-jadval
Jin bo‘limi asosiy asbob-uskunalari mahsulot
ishlab chiqarish rejasi
Ko‘rsatkichlar
|
Birlik
|
In-deks
|
Paxta navlari
|
Jami
|
I
|
II
|
III
|
IV
|
V
|
1.Tola miqdori
|
tonna
|
|
13419
|
2875,5
|
1917
|
575,1
|
383,4
|
19170
|
2. Jinlar soni
|
|
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
|
3. Arralar soni
|
|
|
130
|
130
|
130
|
130
|
130
|
|
4. Jin ish unumdorligi
|
|
|
15.32
|
15.32
|
15.32
|
9.2
|
9.2
|
|
5. Ish vaqti
|
|
|
8
|
8
|
8
|
8
|
8
|
|
6. Samarali ish vaqti
|
|
|
2310.6
|
510.5
|
330
|
165
|
109.9
|
|
Jadvalda ko’rinib turibdiki jin bo’limi asosiy asbob-uskunalari maxsulot ishlab chiqarish rejasi bo’yicha : 1-nav uchun 13804 tonna tola ishlab chiqarish uchun 3 ta jin va arralari soni 130 dona jin ish unumdorligi 15.32 va ish vaqti 8 soat va samarali ish vaqti 2310,6 ga teng bo’ladi. Bu jadvalning xam diagramma ko’rinishini xam ko’rib chiqishimiz mumkin.va u quydagicha bo’ladi.
3-diagramma
Misol uchun:jinni ishlab chiqarishi reja bo’yicha yuqoridagi formuladan foydalangan xolda topildi.
Jin bo‘limi ishlab chiqarish dastur quyidagi formula bilan hisoblanadi:
Paxta tolasining umumiy va navlar bo‘yicha miqdori II.3-jadvaldan olinadi.
Jin markasi va undagi arralar soni topshiriq yoki loyihalashtirilayotgan korxona tipiga qarab aniqlanadi.
Ishlab chiqarish quvvatini hisoblashda olingan jinish unumi navlar bo‘yicha quyidagicha taqsimlanadi. Birinchi navda jin ish unumi o‘rtacha plyus 1,0-1,5 kg/arra soat, Ikkinchi nav - o‘rtacha ish unumiga; uchinchi nav - o‘rtachadan 1,0÷1,5 kg/arra soat kam; to‘rtinchi nav - o‘rtachadan 2-3 kg/arra soat, beshinchi nav - o‘rtachadan 4-5 kg/arra soat kam olinadi.
YUqorida keltirilgan ma’lumotlar asosida (tola miqdori, mashinalar soni, arra va ish unumi) har bir nav paxta uchun jin uskunasi samarali ish vaqti quyidagi formula yordamida hisoblanadi:
Jin uskunasi ish unumi navlar bo‘yicha to‘g’ri taqsimlanganligi quyidagi tenglik asosida aniqlanadi:
Agarda ushbu tenglik amal qilmasa, u holda jin ish unumi navlar bo‘yicha to‘g’rilanib qaytadan hisob-kitob ishlari amalga oshiriladi.
5-jadval
Paxta tozalash korxonasi mahsuloti, tonna
№
|
Mahsulot nomi
|
Bir yilda
|
Bir sutkada
|
Bir smenada
|
Bir soatda
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
1.
|
Paxta tolasi
|
19720
|
81.48
|
23.28
|
2.91
|
2.
|
Texnik chigit
|
23,534
|
10.24
|
34.14
|
42.6
|
3.
|
Urug‘lik chigit
|
6463
|
26.58
|
88.6
|
1.1
|
4.
|
Momi
|
4151
|
17.07
|
56.9
|
7.1
|
5.
|
Tarkibida ulik bo‘lgan chiqindi
|
1779
|
73.1
|
2.4
|
0.3
|
6.
|
Tarkibida kalta tola bo‘lgan chiqindilar
|
1779
|
73.1
|
2.4
|
0.3
|
7.
|
Ishlab chiqarish kuyindisi
|
652
|
26.8
|
8.9
|
1.1
|
8.
|
Jami
|
54000
|
243.90
|
81.3
|
10.16
|
Izox: TOSHLOQ PTZ da maxsulot ishlab chiqarish rejasi bajariladi.misol uchun paxta tolasi 19170 tonna bo’lib yani bir sutka davomida 81.48 tonna, bir smenada 23.28 tonna va bir soatda 29,1 kg tola ishlab chiqariladi.
Jami maxsulot xajmini xisoblaganimizda bir yilda 54000 tonna paxta xom ashyosini ishlab chiqaradi. Bir sutkada esa 243.90 tonna, bir smenada esa 81.3 tonna, va bir soatda esa 10.16 tonna paxta xom ashyosini qayta ishlashi jadvalda keltirib o’tilgan.Jadvalning diagramma ko’rinishi quyida ko’rsatilgan.
4-jadval
Yillik mahsulot hajmi mahsulotlar bo‘yicha oldingi jadvalardan olinadi.Bir soatdagi quyidagicha aniqlanadi:
Do'stlaringiz bilan baham: |
