41
Республика мустақилликка эришгунга қадар кимѐ саноати корхоналари
ҳам бевосита собиқ Иттифоқ Кимѐ саноати вазирлиги томонидан бошқарилган.
Ўзбекистондаги кимѐ корхоналари негизида 1991 йилда давлвт концерни
ташкил этилди. 1994 йилдан концерн «Ўзкимѐсаноат» уюшмасига
айлантирилди. Унинг таркибида 22 та ишлаб чиқариш крхонаси ва бирлашма, 8
қўшма, 3 илмий-тадқиқот, 1 лойиҳа институтлари, ташқи савдо фирмаси ва
ташкилотлар бор.
Навоий шаҳридаги «Навоийазот» ишлаб чиқариш бирлашмаси
малакатимиз кимѐ саноатидаги йирик корхоналардан бири ҳисобланади.
Бугунги кунда жамоада 260 хил маҳсулот ишлаб чиқарилмоқда. Корхона
маҳсуотлари 20 дан ортиқ мамлакатларга, жумладан, Венгрия, Покистон, Ироқ,
Туркия, Ҳиндистон, Афғонистон, Россия, Белорус, Қозоғистон, Қирғизистон ва
Туркманистонга жўнатилади.
«Навоийэлектркимѐ» заводи ҳиссадорлик жамияти мамлакатимиздаги энг
йирик корхоналардан бири ҳисобланади. Бу корхона ўсимликларни ҳимоя
қилишнинг кимѐвий воситаларини ишлаб чиқаришга ихтисослашган. Унда
«Трилан», «Фозалон», «Которан», «Гўзал», «Циперматин», «Устине»,
«Буғдордир», «Неорон», «Данибол», «Сумпалфс» сингари чет эл
препаратларидан қолишмайдиган ўндан ортиқ маҳсулотлар ишлаб чиқариш
йўлга қўйилган.
Машинасозлик саноати - халқ хўжалиги учун машина ва механизмлар,
жиҳозлар, агрегат ва аппаратлар, асбоб ускуналар, маданий-маиший моллар,
шунингдек, мудофаа аҳамиятига эга бўлган маҳсулотлар ишлаб чиқарувчи
оғир саноат тармоқлари мажмуи. Машинасозлик саноати бутун халқ
хўжалигини техника билан таъминлашда моддий асос ҳисобланади. Фан-
техника тараққиѐти, халқнинг моддий-маданий фаровонлиги ва мамалакат
қуввати машинасозлик саноати тараққиѐтига боғлиқ. Унинг аҳамияти, энг
аввало, ҳозирги фан-техника ютуқларини ишлаб чиқаришга ва инсонлар
ҳаѐтининг барча соҳаларига жорий этиш асосида қўл меҳнатини машина
меҳнатига айлантириш, машинани машина билан яратиш, тежамкорликни
таъминлаш, енгиллаштириш ва меҳнатнинг мазмуни ва харектирини
ўзгартиришдан иборат. Машинасозлик саноати маҳсулот сифатини яхшилаш,
ишлаб чиқаришнинг самарадорлигини юқори даражага кўтаришга имконият
яратади. Машинасозлик саноатининг асосий вазифаси миллий иқтисоднинг
барча соҳаларини юқори унум билан ишлайдиган меҳнат қуроллари яъни
меҳнат воситалари билан таъминлашдан иборат. Улар турли тармоқлар ва
корхоналарда тайѐрланади. Ҳозирги кунда машинасозлик саноатининг 15
тармоғи мавжуд бўлиб, улар тасарруфида 100 дан ортиқ йирик ва ўрта
корхоналар фаолият кўрсатмоқда.
Мустақиллик йилларида машинасозлик саноати корхоналари томонидан
ишлаб чиқарилаѐтган маҳсулотларнинг турлари кескин ўзгарди. Уни қуйидаги
жадвалда келтирилган рақамлардан кўриш мумкин (9 - жадвал).
9-жадвал
Do'stlaringiz bilan baham: